Czy Rosja jest potęgą militarną

Wzrostowi profesjonalizmu sprzyja postępująca zmiana struktury kadrowej Sił Zbrojnych FR. W kwietniu br. liczba żołnierzy kontraktowych osiągnęła 300 tys. (dla porównania żołnierzy z poboru było w tym samym czasie 276 tys.). Doliczając 200 tys. oficerów, trzeba uznać, że połowa etatów w czasie pokoju w armii rosyjskiej jest obecnie zawodowa. Realnie zaś ten współczynnik jest jeszcze większy – około 200 tys. etatów przeznaczonych jest dla żołnierzy rezerwy, pozostało też jeszcze ok. 20 tys. etatów chorążych (faktyczny stan liczebny Sił Zbrojnych FR wynosi około 800 tys. żołnierzy).

Docelowo żołnierze kontraktowi mają stanowić połowę stanu etatowego – do końca br. ma ich być łącznie 352 tys., do 2017 r. – 425 tys., a do 2020 r. – 499 tys. Od 2013 r. do służby w systemie kontraktowym przyjmowanych jest 80–90 tys. żołnierzy rocznie – i jest to tylko część chętnych (na spadek zainteresowania tą formą służby wojskowej nie wpłynęły nawet informacje o rosyjskich żołnierzach poległych w Donbasie). Powyższe dane pokazują, że przy utrzymaniu dotychczasowego poziomu finansowania realizacja przyjętych założeń rozwoju armii nie będzie zagrożona.

*

W ostatnich latach armia rosyjska zdecydowanie zmniejszyła dystans dzielący ją od najlepszych armii zachodnich. Wyraźnie ustępuje i – biorąc pod uwagę dysproporcje w potencjale obu państw – będzie ustępowała Siłom Zbrojnym Stanów Zjednoczonych. Pomimo różnic w wielkości (także środków wydawanych na cele wojskowe) armia rosyjska przewyższa chińską pod względem zaawansowania technologicznego (pod tym względem Chiny są petentem Rosji, od wielu lat starają się nabyć od niej nowe uzbrojenie, m.in. systemy rakietowe S-400 i wielozadaniowe samoloty bojowe Su-35), jest także zdecydowanie aktywniejsza. Już w chwili obecnej należy ją uznać nie tylko za największą, ale też za jedną z najnowocześniejszych i najlepiej wyszkolonych na kontynencie europejskim. Rozwojowi sił zbrojnych FR towarzyszy postępująca militaryzacja – w wymiarze gospodarczym i społecznym – państwa rosyjskiego. Kwestią otwartą pozostaje, czy Rosja będzie w stanie finansowo utrzymać przyjęte tempo militaryzacji i jakie mogą być międzynarodowe konsekwencje zarówno jej sukcesu, jak porażki.

Andrzej Wilk – ur. 1970. Absolwent Instytutu Stosunków Międzynarodowych Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Wydziału Wojsk Lądowych Akademii Obrony Narodowej (kierunek dowódczo-sztabowy). W latach 1996–1999 pracował w Ministerstwie Obrony Narodowej jako specjalista, a następnie starszy specjalista w Oddziale Planowania Strategiczno-Obronnego Departamentu Systemu Obronnego MON. Od 1999 r. analityk w Ośrodku Studiów Wschodnich, obecnie główny specjalista ds. wojskowych aspektów bezpieczeństwa międzynarodowego.

Tabela 1 Wydatki Rosji na cele wojskowe w mld rubli (z rozdziału budżetu „Obrona narodowa”)

Tabela 2 Nowe uzbrojenie bazowania lądowego (wybrane typy; liczba egzemplarzy w służbie)

Tabela 3 Nowe samoloty bojowe i śmigłowce bojowe (liczba egzemplarzy w służbie)

* maszyny prototypowe

Tabela 4 Nowe jednostki pływające Marynarki Wojennej FR (okręty podwodne i duże okręty nawodne w służbie; w nawiasie jednostki w budowie)