Pierwszy taki SACROSONG

Kilka dni przed festiwalem ks. Walaszek został wezwany do „Wydziału” i ostrzeżony, że na festiwal musi dostać zgodę dzielnicowego referatu kultury. – Ks. Leon Walaszek oświadczył, że o zezwolenie na zorganizowanie festiwalu nie będzie występował i jest skłonny ponieść wszelkie grożące mu z tego tytułu konsekwencje, łącznie z pozbawieniem wolności – relacjonował funkcjonariusz Wydziału.

– Zakończenie festiwalu też zresztą nie oznaczało zakończenia działań SB wobec organizatorów. Wkrótce do odpowiedzialności przed kolegium ds. wykroczeń stanęli ks. proboszcz Walaszek i ks. Palusiński. Ukarano ich grzywną po 4,5 tys. zł. Jednak na mocy ustawy amnestyjnej kary umorzono – mówi Krzysztof Kolasa.

Jan Boryczka, wtedy student Politechniki Łódzkiej, był prawą ręką ks. Palusińskiego przy organizacji festiwalu, a w czasie jego trwania jednym z wykonawców. – Było trochę strachu w związku z tym, że organizatorzy dostawali telefony z pogróżkami, ale wszystko równoważyła dobra atmosfera stwarzana przez ks. Palusińskiego – mówi Jan Boryczka.

Wydarzeniem był przyjazd kard. Wojtyły. – Przyjechał prosto z Nowej Huty, gdzie święcił kamień węgielny pod budowę kościoła. Był trochę zmęczony, ale nie dawał tego poznać po sobie. Przemawiał, a potem odprawił Mszę św., podczas której ja, razem z klerykami, służyłem – mówi Jan Boryczka. Sam represji nie odczuł. Jedyne, co go spotkało, to egzamin komisyjny z mechaniki technicznej; po prostu zaniedbał naukę.

Najlepiej śpiewa się z młodymi

Według oceny łódzkiej SB, poczynionej po zakończeniu Sacrosongu, pomysł zorganizowania w świątyni koncertu z nowoczesnymi, „hałaśliwymi” brzmieniami nie spotkał się z dobrym przyjęciem zarówno w kręgach duchowieństwa, jak i wśród konserwatywnej części wiernych.

– Część uczestniczących w festiwalu duchownych, mimo deklarowanego zrozumienia dla poszukiwania nowych form pracy z młodzieżą, raził „nieporządek” i „niepoważne zachowanie uczestników” – twierdzi Milena Przybysz. Głoszono też pogląd, że festiwal przyniósł więcej szkód niż korzyści. Pozytywne głosy pochodziły od młodszego pokolenia kapłanów i od młodzieży, dla której Sacrosong był prawdziwym wydarzeniem.

Krzysztofowi Kolasie trudno jednak zgodzić się z oceną, że Kościołowi Sacrosong przyniósł więcej szkód niż korzyści. – Nawet tak szeroko zakrojone działania władz i bezpieki nie przeszkodziły w organizacji ani tego, ani następnych Sacrosongów. Odbywały się przez wiele lat, w różnych miastach i diecezjach – mówi Kolasa.

Festiwal krążył po Polsce także dlatego, że wkrótce, pod naciskiem władz, Łódź musiał opuścić ks. Jan Palusiński. A to on był głównym organizatorem także kolejnych Sacrosongów, odbywających się z niewielkimi przerwami aż do 1999 r. Przez pierwszych 11 lat, aż do wyboru na papieża, zawsze patronował im kard. Karol Wojtyła.

– Był prawie na wszystkich Sacrosongach, także na tym we wrześniu 1978 r., kilka tygodni przed konklawe – mówi ks. Palusiński. – Po latach w swojej książce „Wstańcie, chodźmy!” napisał o Sacrosongach, że dobrze je wspomina: „Cieszyłem się, śpiewałem z młodzieżą, pomagałem. Bo najlepiej śpiewało mi się z młodymi. A najlepszą okazją po temu były Sacrosongi” (Jan Paweł II, „Wstańcie, chodźmy!”).