Tradycja, ewolucja i rewolucja

Co więcej, życie społeczne rozwija się ewolucyjnie. Ewolucja społeczna musi być dostosowana do rozwoju osobowego konkretnego człowieka, który dokonuje się etapami, tak więc i ewolucja ta dokonuje się powoli, w czasie. Ewolucja form społecznych prowadzi do tego, by zapewnić maksimum dobra dla jednostki i całego społeczeństwa, a więc rozwój dobra wspólnego – w nauce, w moralności, w sztuce i religii. Sensem życia ludzkiego jest powolna aktualizacja osobowych potencjalności kierowanych przez rozum i dokonująca się w kontekście osób, w kontekście społecznym, tak jak dziecko uczy się w rodzinie wierzyć rodzicom, mieć nadzieję czyli zaufanie do nich i odpowiadać miłością za dobro otrzymane.

U genezy rewolucji

Stąd też bardzo obawiano się w historii wichrzycieli społecznych, różnych rewolucjonistów, którzy burzyli społeczny porządek życia, burzyli tradycję w imię nowych ideologii.

U genezy rewolucyjnego stanu umysłów leży zmiana pytania naukotwórczego w filozofii: „dlaczego?” na „jak?”. Rewolucje polityczne dokonywały się właśnie na skutek odrywania poznania od rzeczywistości, poprzez rezygnację z poznania na rzecz myślenia. Rewolucja bowiem nie stawia na poznanie rzeczywistości lecz na myślenie (wy-myślenie) nowej rzeczy. Realizuje ona swój cel i musi burzyć stary porządek. Typowy przykład to rewolucja francuska. Jej źródłami były: myśl oświeceniowa i działalność zakonu iluminatów Weishaupta. Iluminaci stawiali sobie kilka zadań: po pierwsze, obalić rządy, czyli władzę; po drugie, obalić podstawy władzy czyli majątki, dwory (własność ma być nie prywatna lecz wspólna); po trzecie: odrzucić rodzinę (dać wolność mężczyźnie, bo to kobieta „trzyma” mężczyznę); po czwarte, odrzucić moralność, bo ona zakazuje i nakazuje; po piąte, zanegować religię, bo mówi, co wolno, a czego nie wolno. Iluminaci, w Niemczech skazani na karę śmierci, uciekli do Paryża i tam wywołali rewolucję pod hasłami: wolność, równość, braterstwo, albo śmierć. Hasła rewolucji francuskiej były realizowane w różnych rewolucjach. Te hasła podjął Lenin, co kosztowało 170 mln istnień ludzkich. Podstawy rewolucji tkwią jednak w mitologiach poznawczych. To się rozpoczęło już w nominalizmie, gdzie postawiono na wolę, a nie na rozum. I tak np. Lenin mówił, że zadaniem filozofii, nauki nie jest poznanie, lecz przekształcanie rzeczywistości – rewolucja.

Gdy przypatrzymy się różnym rewolucjom społecznym, jakie dokonały się w historii, burząc gwałtem, wojną, terrorem ustalone i sprawdzone formy życia – dostrzegamy tragedię osób i społeczeństw, ogarniętych rewolucją i gwałtownymi reformami ideologów. Przecież rewolucja francuska, rewolucja bolszewicka, rewolucja hiszpańska, a nawet rewolucyjne zapędy komunistów żerujących na polskim narodzie – przyniosły tyle nieszczęść poszczególnych ludzi i całych społeczeństw, że trudno rewolucje te określić jako postępowe i kulturotwórcze, jako niekłamliwe.