Misja to nie pusty slogan

Misja radia to również szeroko pojęta edukacja. Nauka języków obcych przez radio znana i praktykowana jest od samych jego początków. W ten sposób można nauczyć się m.in. angielskiego, francuskiego, niemieckiego czy łaciny. Edukacja to również opowieści o przyrodzie i nauce, prowadzone przez wybitnych naukowców, posiadających jednocześnie znakomitą umiejętność mówienia o odkryciach naukowych. Jak robi to wybitny polski fizyk –

prof. Łukasz Turski. Ale nauka w radiu to także informowanie o tym, co dzieje się w laboratoriach uczonych w Polsce i na świecie. Edukacja to także audycje z zakresu poradnictwa, np. dotyczącego problematyki medycznej, prawa czy też poradnictwa językowego. Prowadzą je najwybitniejsi profesorowie językoznawcy: Markowski, Pawelec, Kondracki.

Misja radia publicznego to również reportaż, który jest odzwierciedleniem tego, co się dzieje w Polsce, w jej wielkich miastach i maleńkich zakątkach. To opowieści o ludzkich pasjach i dramatach, sukcesach i porażkach. To również reportaże, które od lat zdobywają nagrody tak znaczące, jak Prix Italia czy Premio Ondas. – Naszą misją jest także otwieranie ludzi na świat religii – podkreśla redaktor Krystyna Kępska-Michalska. – Mamy podpisaną umowę z Polską Radą Ekumeniczną i Episkopatem Polski. Transmitujemy Mszę św. z bazyliki Świętego Krzyża w Warszawie. Wiele godzin przeznaczamy na transmisję nabożeństw różnych wyznań. Podczas wizyt papieskich jedynie Polskie Radio obsłużyło je wszystkie. Byliśmy też w czasie pogrzebu Jana Pawła II.

Oczywiście, największy w tym udział miała redakcja katolicka. Ona „dowodziła” tymi działaniami.

Koniec misji?

Promocja dobrej literatury i muzyki, edukacja, reportaż – to tylko kilka zadań, jakie nakłada na Polskie Radio ustawa. Zadań nieraz bardzo kosztownych, zarówno  jeśli chodzi o realizacje teatralne, jak i muzyczne. Tymczasem już od dwóch lat Polskie Radio stopniowo traci wpływy z abonamentów na skutek rządowych sygnałów o planach całkowitej rezygnacji z tej formy finansowania radia publicznego. W tragicznym wręcz położeniu finansowym znajdują się redakcje regionalne Polskiego Radia. Mimo to, dzięki dziennikarzom, ich programy nie tracą na jakości. – Odnoszę wrażenie, że właśnie dzięki wyjątkowej odpowiedzialności dziennikarzy misja Polskiego Radia jest zachowana – mówi Janina Jankowska, wybitna dziennikarka Polskiego Radia. – Nadal jest na wysokim poziomie reportaż radiowy. Również słuchowiska Teatru Polskiego Radia. Fantastycznie realizuje swoją misję Program 2 Polskiego Radia, który jest nastawiony na propagowanie kultury wysokiej i na jej popularyzację. Owszem, Dwójka podupada, bo nie daje się jej pieniędzy. Mimo to wciąż pozostaje wierna swojej misji. Programy tam realizowane są zawsze pogłębione. A przecież misja to skupianie się przede wszystkim na wartości dzieła, jakości. To również przechowywanie i przekazywanie wspólnoty kulturowej, wiedzy o przeszłości, a także patriotycznych postaw, prospołecznych i obywatelskich. To przede wszystkim zachęcanie ludzi do tego, co nas łączy, a nie do tego, co nas dzieli.

Radio na równi pochyłej

Jak zauważa Janina Jankowska, coraz większym zagrożeniem dla niezależności i poziomu Polskiego Radia staje się ustanawianie nieokreślonych sposobów jego finansowania. – niestety, bez zabezpieczenia funduszy nie ma niezależności i misji radia – podkreśla  wybitna reportażystka. – Bo wszelkie uzależnienie, czy to od partii, czy od „budżetu politycznego”, może prowadzić do zatracenia misji. Radio publiczne nie może być komercyjne. Tak jest na całym świecie, że na radio publiczne łożone są fundusze publiczne. Dla mnie ma to ogromne znaczenie. Ludzie płacą abonament i oni są moimi pracodawcami. Takie poczucie odpowiedzialności w stosunku do społeczeństwa jest głęboko zakorzenione wśród ludzi radia. To ma konkretną treść. To nie jest pusty slogan. To jest bardzo poważne zobowiązanie w stosunku do ludzi.

Zdaniem innego znakomitego dziennikarza radiowego – Krzysztofa Skowrońskiego, w sferze artystycznej Polskie Radio wypełnia misję, mimo wszystkich kłopotów, które je trapią. Znacznie gorzej jest w sferze politycznej oraz informacyjnej, gdyż radio coraz bardziej ulega presji polityków.

Jeszcze bardziej krytycznie sytuację Polskiego Radia ocenia Krystyna Mokrosińska, prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Według niej, znajduje się ono w najgorszym momencie ostatniego dwudziestolecia. Mówi: – Mogę naszkicować taki oto obrazek. Znajdujemy się na równi pochyłej. Z tego idealnego szczytu, na którym napisane jest „misja”, „służba społeczna”, z powodu braku pieniędzy spadamy w dół. A w miejscu, gdzie zaczynają się podziały partyjne, czyli nominacje partyjne, ten spadek robi się coraz większy. I pojawia się pytanie: W którym miejscu tego spadku jest granica? Nie potrafię odpowiedzieć, czy ta granica jest przed nami, czy za nami. Po prostu tak jest: spadamy. Brak finansów to jedna rzecz. Druga – to podział łupów politycznych. Ale mianowanie prezesów z klucza partyjnego jest zabójstwem radia. Mimo wszystko jednak jestem optymistką i mam nadzieję, że to się zmieni.