Tajemnice Fatimy

Komentarz teologiczny do słów tajemnicy napisał prefekt Kongregacji Nauki Wiary, kard. Joseph Ratzinger. Przypomniał, że objawienia prywatne nie są uzupełnieniem publicznego Objawienia, zamkniętego przez nauczanie Chrystusa i apostołów, ale pomagają we właściwym jego odczytaniu w danym okresie dziejów. Ich przyjęcie nie jest obowiązkiem wiernego, Kościół jest jednak zobowiązany zgodnie z wezwaniem św. Pawła do badania „charyzmatu proroctwa”. Kard. Ratzinger zaznaczył, że „celem wizji nie jest pokazanie filmu z przyszłości już raz na zawsze ustalonej”; jako jaskrawy przykład podał ocalenie Jana Pawła II.

Objawienia mówią więc o „niebezpieczeństwach i sposobach uchronienia się przed nimi”. Uczynić to można, wypełniając wezwanie Anioła, który w „trzeciej tajemnicy” woła: „Pokuta, pokuta, pokuta”. Za kluczowe słowa tajemnicy kard. Ratzinger uznał zapewnienie Maryi, że jej „Niepokalane Serce zwycięży”, co oznacza, że „serce otwarte na Boga (...) jest silniejsze niż karabiny”.

W książce „Przekroczyć próg nadziei” (1994) Jan Paweł II podkreślił spełnianie się objawień dotyczących nawrócenia Rosji i zwycięstwo Niepokalanego Serca.

Im Papież starszy

Mariologia Benedykta XVI uchodzi za oszczędną. Objawienia są dla niego raczej wyzwaniem teologicznym niż drogą do poszukiwań mistycznych. W wywiadzie rzece „Bóg i świat” mówił, że dzięki Matce Bożej „sens Wcielenia staje się dla nas uchwytny”, a dzięki powierzeniu Jana jej opiece, „modlitwa Maryi otwiera przed każdym człowiekiem szczególną perspektywę ufności i bliskości, w ogóle relacji do Boga”. Nie dystansował się przy tym od ludowej pobożności maryjnej: podkreślał, że „współcześnie mamy do czynienia z (...) tak ogromnym dążeniem do racjonalizacji i purytanizacji, że serce występuje przeciw tym trendom i trzyma się mariologii”.

Prostotę związaną z Maryją traktuje więc Papież jako uzdrawiającą dla Kościoła, a wezwanie do pokuty jako „odrzucenie obecnego trendu”, który „koncentruje człowieka wyłącznie na jego własnej osobie”.

Albino Luciani, przyszły Jan Paweł I, także wyczuwał to zagrożenie: po spotkaniu z s. Łucją w 1978 r. napisał ironicznie we wspomnieniu: „Niektórzy zachowują się niczym Naaman: »Jestem wielkim teologiem, dojrzałym chrześcijaninem, który chciwie chłonie Biblię i wszystkimi porami wypaca liturgię, a tymczasem proponuje mi się różaniec«”.

Wolno przewidywać, że wokół przesłania o potrzebie Maryi wprowadzającej do zimnego Kościoła serdeczność zbuduje Benedykt XVI swoje wystąpienie w Fatimie. Ks. Lombardi podkreślił – cokolwiek miałoby to znaczyć – że „będzie to dla Benedykta XVI okazja, by wrócić do studiów nad tzw. trzecią tajemnicą”. Niespodzianek nie można wykluczyć – Papież powiedział kiedyś: „im jestem starszy, tym postać Matki Bożej staje się dla mnie ważniejsza i bliższa”.