Obecnie bardzo niewielu ludzi nie słyszało o Internecie. Praktycznie każdego można nauczyć korzystania z jego ciągle rosnących zasobów. Kliknięcie myszką przed ekranem komputera czy też wywołanie odpowiednich funkcji w telefonie komórkowym powoduje, że mamy dostęp do poszukiwanych przez nas treści dosłownie w ułamku sekundy. Tego nigdy wcześniej nie było (na temat stosunku Kościoła do Internetu zob. tekst na s. 33 pt. „Kościół a Internet”).

Internet to przestrzeń, w której praktycznie można znaleźć wszystko. Złośliwi mówią, że w Internecie nie ma tylko pitnej wody. Pisząc zaś poważnie, jest tam wiele arcyciekawych i przydatnych stron edukacyjnych czy rozrywkowych. Niemniej jednak spotykamy też takie materiały, jak np. pornografia. Można także trafić na tzw. cyberprzestępców, wykorzystujących naszą komputerową ignorancję. Internet może więc stać się niewłaściwym miejscem przede wszystkim dla najmłodszych.

Inicjatywa KE

Jak zatem chronić młodych ludzi przed złymi treściami obecnymi na niezliczonych serwerach? Okazuje się, że wielu rzeczom można zaradzić. Trzeba tylko wiedzieć, jak to zrobić (zob. tekst obok pt. „Dziecko a Internet”). Od 2004 r. zaś z inicjatywy Komisji Europejskiej w lutym obchodzony jest na całym świecie Dzień Bezpiecznego Internetu (DBI) w ramach specjalnego programu Safer Internet. W zeszłym roku DBI nie przeszedł bez echa w 56 państwach.

Czemu taki dzień ma służyć? Przede wszystkim jego celem jest zapoczątkowanie i popularyzacja wszelkich poczynań zmierzających do polepszenia bezpiecznego dostępu dzieci i młodzieży do wszystkiego, co możemy znaleźć w globalnej sieci. Chodzi też o to, by informować i edukować dorosłych (rodziców, nauczycieli, wychowawców) w zakresie bezpieczeństwa młodych online.

Nasze podwórko

W Polsce DBI obchodzi się od 2005 r. Organizują go Fundacja Dzieci Niczyje oraz Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa. Tworzą one Polskie Centrum Programu Safer Internet, które bierze odpowiedzialność za wykonanie akcji Safer Internet w naszym kraju. Głównym partnerem DBI 2010 jest Fundacja Orange.

Każdego roku podczas DBI podejmowane są działania inspirujące szkoły, organizacje pozarządowe, firmy oraz osoby prywatne, by w lutym organizować w lokalnych społecznościach np. zajęcia edukacyjne, happeningi, audycje itd. Celem tych akcji jest zwiększenie bezpieczeństwa w dostępie do Internetu przez osoby niepełnoletnie. Każdą z tych inicjatyw można zgłosić poprzez pobranie specjalnego formularza ze strony: www.dbi.pl (oficjalna witryna DBI, gdzie m.in. znajdziemy też gotowe do wykorzystania multimedia). Zapewnia to także udział w konkursie z interesującymi nagrodami.

Hasło DBI 2010

W tym roku DBI obchodzimy we wtorek 9 lutego. Tego dnia we wszystkich krajach UE rusza kampania medialna pod hasłem „Think B4 U post!”, czyli „Pomyśl, zanim wyślesz!”. Wiadomo, że w Internecie tak naprawdę nie ma granic. Dlatego też owa myśl przewodnia ma służyć ochronie prywatności. Z tej okazji Stowarzyszenie INSAFE, koordynujące DBI na polu międzynarodowym, przygotowało szczególne oferty edukacyjne dla szkół w całej Europie (m.in. quiz z kultury i historii Starego Kontynentu czy edukacji medialnej).

W Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie 9 lutego odbędzie się konferencja prasowa, połączona z targami oraz forum dedykowanym akcjom zmierzającym do polepszenia bezpieczeństwa najmłodszych internautów. W mediach zaś rozpocznie się ogólnoeuropejska kampania nt. palącego problemu ochrony prywatności w Internecie.

Co trzeba zrobić?

Przede wszystkim przesłanie DBI nie może zakończyć się wyłącznie na medialnych występach, jak to często bywa z tego typu imprezami. Łatwo też można mówić czy pisać o tzw. e-learningu w kontekście osób dorosłych. Niemniej jednak trzeba sobie wyraźnie powiedzieć, że przecież rodzice stosunkowo rzadko biegle posługują się komputerem. Często ich dzieci są bardziej sprawne w tej materii. Innymi słowy – konieczne jest udanie się w tzw. teren, do konkretnych ludzi.

Idea DBI zakłada poniekąd, by chronić dzieci przed złym wpływem Internetu. Wielu dorosłych odnosi jednak wrażenie (piszący te słowa również), że to nie dzieci należy chronić przed Internetem, lecz Internet… potrzebuje ochrony przed dziećmi. Przecież właśnie nasi milusińscy najbardziej w nim rozrabiają, niejednokrotnie nawet balansując na granicy prawa.

Nie wolno też zapominać, że bezpieczeństwo w sieci dotyczy też dorosłych. Warto wiedzieć, że Polska zalicza się do światowej czołówki, jeśli chodzi o rozsyłanie spamu (niechciane lub niepotrzebne wiadomości elektroniczne). Zazwyczaj są to przesyłki niepolskie. Cóż to znaczy? Po prostu wiele komputerów w naszych domach jest kontrolowanych przez zagranicznych cyberprzestępców w tzw. botnetach. Dlatego też bezpieczeństwa w sieci z pewnością nie można zawęzić tylko do problematyki dziecięcej.

Dziecko a Internet - Witold Iwańczak

Internet dobrze jest odkrywać razem z dzieckiem. To rodzic bądź dziadek lub babcia powinni być pierwszymi osobami, które zapoznają dziecko z tym medium. Wspólne odkrywanie jego zasobów i znalezienie stron, które mogą zainteresować dziecko, jest przecież czasem spędzonym razem. Nawet jeśli dziecko sprawniej porusza się po sieci, nie wolno się zrażać – niech ono będzie przewodnikiem po wirtualnym świecie. Warto też nauczyć dziecko krytycznego podejścia do informacji przeczytanych w sieci. Często dzieci używają Internetu np. w celu rozszerzenia wiedzy potrzebnej w szkole. Mali internauci powinni być jednak świadomi, że nie wszystkie znalezione w sieci informacje są wiarygodne. Trzeba pokazać im, jak weryfikować znalezione w Internecie treści, korzystając z innych dostępnych źródeł (encyklopedie, książki, słowniki).

Zdarza się, że dzieci przypadkowo znajdą się na stronach adresowanych do dorosłych. Bywa, że w obawie przed karą boją się do tego przyznać. Dlatego bądźmy wyrozumiali, by dziecko nam ufało i mówiło o tego typu sytuacjach. Wszyscy musimy wziąć odpowiedzialność za niewłaściwe czy nielegalne treści w Internecie. Tego typu przypadki można zgłaszać na policję lub do współpracującego z nią punktu kontaktowego ds. zwalczania nielegalnych treści w Internecie – Hotline’u (www.dyzurnet.pl).

Hotline kooperuje również z operatorami telekomunikacyjnymi i serwisami internetowymi w celu doprowadzenia do usunięcia nielegalnych materiałów z sieci. Natomiast serwis http://www.helpline.org.pl/ zajmuje się pomocą rodzicom i dzieciom w sytuacjach zagrożenia w sieci. Kiedy spotka nas coś nieprzyjemnego lub złego w Internecie, możemy się z nim skontaktować telefonicznie, e-mailowo lub za pomocą komunikatora na jego stronie. Polecam też strony dla młodych internautów: http://przedszkolaki.sieciaki.pl/ , http://www.sieciaki.pl/ oraz www.321internet.pl , gdzie można dowiedzieć się, jak bezpiecznie korzystać z sieci. Warto też zajrzeć na witryny: https://kursy.dzieckowsieci.pl/ oraz http://www.dzieckowsieci.pl/strona.php?p=6.

Warto również wspomóc się programem filtrującym treści internetowe. Na polskim rynku istnieje wiele takich programów, a do najpopularniejszych należą: Benjamin, Cenzor, Motyl, Weblock, X-Guard II, Opiekun Dziecka.

Kościół a Internet - Internet jako narzędzie ewangelizacji

„Ponieważ głoszenie Dobrej Nowiny ludziom uformowanym przez kulturę medialną wymaga wzięcia pod rozwagę cech szczególnych samych mediów, Kościół potrzebuje obecnie zrozumienia Internetu. Jest to konieczne, aby prowadzić skuteczny dialog z ludźmi – zwłaszcza młodymi – którzy przesiąknięci są doświadczeniem tej nowej technologii, a także by móc ją dobrze wykorzystać. Media przynoszą ważne korzyści z religijnego punktu widzenia: są źródłem wiadomości i informacji o wydarzeniach, ideach i osobistościach z życia religijnego oraz służą jako narzędzia ewangelizacji i katechezy” (Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, „Kościół a Internet”, 2002 r., nr 5).

Internet jako źródło informacji

„Daje on (Internet) ludziom bezpośredni i natychmiastowy dostęp do ważnych zasobów religijnych i duchowych – wspaniałych bibliotek i muzeów oraz miejsc kultu, dokumentów i nauczania Magisterium, pism Ojców i Doktorów Kościoła oraz duchowej mądrości wieków. Daje szanse przezwyciężania odległości i izolacji, umożliwiając kontakt z podobnie myślącymi ludźmi dobrej woli, którzy łączą się w wirtualnych społecznościach wiary, by nawzajem zachęcać się i wspierać. Kościół może przysłużyć się zarówno katolikom, jak i niekatolikom, wybierając i przekazując za pomocą tego medium użyteczne dane.

Internet ma zastosowanie w wielu rodzajach działalności i programach kościelnych – ewangelizacji, w tym zarówno reewangelizacji, nowej ewangelizacji, jak i tradycyjnej misyjnej posłudze ad gentes, katechezie i innych rodzajach edukacji, wiadomościach i informacjach, apologetyce, zarządzaniu i administracji oraz pewnych formach duszpasterskiego poradnictwa i kierownictwa duchowego” (Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, „Kościół a Internet”, 2002 r., nr 5).
Internet jako miejsce spotkania z chrześcijańskim przesłaniem

„Internet, podobnie jak inne narzędzia komunikacji, jest środkiem, a nie celem samym w sobie. Może on stworzyć doskonałe warunki do prowadzenia ewangelizacji, pod warunkiem, że będziemy zeń korzystać w sposób kompetentny, z pełną świadomością jego zalet i wad. Nade wszystko zaś Internet, jako narzędzie, które dostarcza informacji i rozbudza nasze zainteresowania, może stać się okazją do pierwszego spotkania z chrześcijańskim przesłaniem, szczególnie dla młodych, którzy coraz częściej korzystają z cyberprzestrzeni, uważając ją za swe okno na świat” (Jan Paweł II, Orędzie na Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu, 2002 r., nr 3).
Wybór ks. mf