Stres życia

Rozmowa z psychologiem dr Marią Widerszal-Bazyl

publikacja 16.07.2007 11:33

Źródłem stresu jest praca pod presją czasu, przedmiotowe traktowanie przez pracodawcę, brak wpływu na wydarzenia nas dotyczące, ograniczanie wolności. Stresuje też brak wsparcia otoczenia i izolacja, brak jasno sformułowanych zadań... Przewodnik Katolicki, 15 lipca 2007

Stres życia




Co to jest właściwie stres?

Stres nie jest pojęciem nowym. Wylansował go w pierwszej połowie ubiegłego wieku kanadyjski fizjolog Seile. Jego książka pt „Stres życia” była w swoim czasie wydana również po polsku. W literaturze fachowej można spotkać bardzo wiele definicji stresu, ale najogólniej mówiąc, jest to pewna reakcja psychofizjologiczna organizmu, która pojawia się wtedy, gdy sprostanie wymaganiom otoczenia sprawia nam trudność lub przekracza nasze możliwości. Na poziomie fizjologicznym stres przejawia się wieloma reakcjami szczegółowymi, w tym np. pobudzeniem autonomicznego układu nerwowego, co prowadzi m.in. do przyspieszenia akcji serca, zwiększenia ciśnienia tętniczego krwi, przyspieszenia oddechu. Wzmożeniu ulega napięcie mięśni. Zwiększa się w organizmie poziom niektórych hormonów, np. adrenaliny, kortyzolu i innych. Na poziomie psychologicznym stres przejawia się w postaci ogólnego napięcia i silnych negatywnych emocji, m.in. gniewu, lęku i niepokoju Zdarza się, że w stresie może wzrosnąć nasz poziom agresywności. Umiarkowany stres w życiu pomaga, bo mobilizuje do przezwyciężenia trudności, ale jeśli trwa za długo lub za często, działa destrukcyjnie na nasz organizm.

Co jest najczęstszym źródłem stresu w pracy?

Praca pod presją czasu, gdy dużo zadań mamy wykonać w krótkim terminie, przedmiotowe traktowanie przez pracodawcę, brak wpływu na wydarzenia nas dotyczące, ograniczanie wolności. Stresuje też brak wsparcia otoczenia i izolacja, brak jasno sformułowanych zadań, gdy nie wiemy co i kiedy mamy robić. Źródłem stresu są też złe relacje międzyludzkie, brak wsparcia ze strony współpracowników czy przełożonych. Ostatnio wiele mówi się o mobbingu, czyli długotrwałym szykanowaniu pracownika, czy to przez szefa, czy też przez kolegów. Mobbing jest oczywiście bardzo poważnym źródłem stresu dla osoby, która go doświadcza . Dzisiaj częstym źródłem stresu jest też lęk przed utratą zatrudnienia, niepewność pracy...







Jak pokonać stres w pracy albo chociaż znacznie ograniczyć?

Duża w tym rola pracodawcy. Musi on zadbać o to, by nie był przekraczany ustawowy czas pracy, by miejsce, w którym przebywają pracownicy, spełniało wszelkie wymogi BHP, by pracownicy nie byli traktowani przedmiotowo, lecz mieli pewną samodzielność w tym, co robią i by czuli, że są ważnym ogniwem w organizacji, a z ich zdaniem inni się liczą. Zadania zlecane pracownikom do wykonania powinny być formułowane w sposób klarowny. Sami pracownicy mogą się uodparniać się na stres poprzez różnego rodzaju techniki relaksacyjne, na przykład ćwiczenia fizyczne (bieganie, jazda na rowerze i niemal wszystkie inne sporty) i oddechowe. Ważne, by poza pracą prowadzić zdrowy tryb życia, a więc zdrowo się odżywiać, nie zapominać o ruchu na świeżym powietrzu, odpowiedniej ilości snu. Trzeba pamiętać o regularnym wypoczynku, tym weekendowym i podczas urlopu. Każdy organizm lepiej radzi sobie ze stresem gdy jest wypoczęty i zregenerowany. Po prostu w zdrowym ciele zdrowy duch.



Rozmawiała Renata Krzyszkowska

***

dr Maria Widerszal-Bazyl – psycholog, kierownik Pracowni Psychologii Pracy Centralnego Instytutu Ochrony Pracy-Państwowego Instytutu Badawczego