Powołani do świata

Duchowni i świeccy to dwa odrębne stany w Kościele. Dlaczego istnieje taki podział i gdzie przebiega jego granica?

Wyraźny podział a zarazem pewien dystans pomiędzy świeckimi a duchownymi zaczął się kształtować w III wieku. Dokumenty pierwszych wieków chrześcijaństwa bardzo rzadko wspominają o świeckich, a jeśli już, to w kontekście negatywnym, mianowicie: czego świeckim nie wolno robić. Niezmiernie rzadko pojawiały się wypowiedzi ukazujące pozytywną rolę świeckich. I takie podejście do laikatu trwało w historii Kościoła bardzo długo, można powiedzieć, że nawet do końca XIX wieku. Dopiero w XX wieku rozpoczęła się praca nad odczytaniem roli laikatu w Kościele, co znalazło swój wyraz w pozytywnie określonej przez Sobór Watykański II specyfice powołania świeckich, (choć są teolodzy, którzy uważają, że nawet Sobór Watykański II nie zaproponował pozytywnej definicji świeckich i ciągle dominuje definicja negatywna – świecki to ten, który nie jest ani kapłanem ani zakonnikiem czy zakonnicą). Praca ojca świętego Jana Pawła II nad rolą świeckich w Kościele zaowocowała jeszcze pełniejszym jej odczytaniem.

Obecnie możemy stwierdzić, iż rola laikatu jest już zdecydowanie jasno określona w dokumentach Kościoła. Specyfiką powołania świeckich jest szczególny sposób spotykania się i jednoczenia z Bogiem w świecie – pośród spraw świata.

Pozwolę sobie zacytować fragment adhortacji Christifideles laici Jana Pawła II, szeroko opisującej specyfikę powołania świeckich:

Chrzest, bowiem nie odrywa świeckich od świata, lecz powierza im powołanie, które właśnie w świecie, wewnątrz świata winno się urzeczywistniać, gdyż “tam ich Bóg powołuje, aby wykonując właściwe sobie zadania, kierowani duchem ewangelicznym przyczyniali się do uświęcenia świata na kształt zaczynu, od wewnątrz niejako, i w ten sposób przykładem zwłaszcza swego życia, promieniując wiarą, nadzieją i miłością, ukazywali innym Chrystusa”. Toteż fakt bycia i działania w świecie posiada dla świeckich znaczenie nie tylko antropologiczne i socjologiczne, ale także ściśle teologiczne i kościelne. Świeccy, żyjąc wewnątrz świata, słyszą głos Boga, który objawia im swój plan i oznajmia szczególne powołanie do tego, by szukali Królestwa Bożego, zajmując się sprawami Bożymi i kierując nimi po myśli Bożej (Christifideles laici, 15).

Pytanie, które jednak należy sobie postawić, brzmi: W jakim stopniu księża i sami świeccy znają swoje powołanie, jego specyfikę, jak nim żyją i czy je cenią? – w tym względzie jest jeszcze bardzo dużo do zrobienia, i to nie tylko w polskim Kościele, ale na całym świecie.