– Czym jest wdzięczność i co oznacza słowo „dziękuję” dla relacji międzyludzkich?

– Wdzięczność jest formą uznania, ukazującą wielką wartość relacji między ludźmi. Okazanie wdzięczności pozwala na poznanie wagi tej relacji. Uświadamia, jak wielkie jest to „coś”, co jest między nami. A zawsze przecież znajdzie się powód, dla którego warto dziękować.

– Brak wdzięczności zatem zubaża wzajemne relacje?

– Z pewnością. Brak wdzięczności sprawia, że dar od drugiego człowieka traktuje się jako coś oczywistego, może być też formą przedmiotowego traktowania drugiej osoby.

– Czy wyrażanie pozytywnych emocji, w tym podziękowań, może zmienić relacje?

– Oczywiście, że tak. Może je zacieśnić, spowodować, że ktoś stanie się nam bliższy. Słowo „dziękuję” jest równoznaczne ze zwrotem: „cenię cię”.

Trzeba pamiętać, że okazywanie uczuć, w tym dziękowanie za rzeczy ważne, jest niekiedy trudne. Wymaga przełamania barier, sprawia, że trzeba się przemóc. Czasem wymaga czekania na odpowiednią okazję, na najbardziej właściwy moment.

– Co się dzieje, gdy zabraknie słowa „dziękuję”?

– Rodzą się w nas negatywne emocje: złość, poczucie przykrości, niedocenienia, oburzenie czy zniechęcenie. Dobrze to widać na przykładzie relacji: rodzice-dzieci. Gdy od najmłodszych lat nie uczymy dziecka okazywania wdzięczności, tworzymy w nim postawę roszczeniową, wychowujemy egocentryka. W relacjach między dorosłymi zaś w takiej sytuacji tworzy się „rzeczywistość handlu”, wrażenie, że towar wymienia się na towar i wszystko jest w porządku. A tak naprawdę mamy wtedy do czynienia z poniżeniem relacji.

– A co się dzieje w takiej sytuacji na poziomie ogólnospołecznym?

– Wyrażanie wdzięczności jest kwestią kultury, to minimum życzliwości, poczucia bezpieczeństwa społecznego, docenienia. Także kwestia pewnego porządku, ładu społecznego.