Edukacja prozdrowotna w młodszym wieku szkolnym

Joanna Lewandowska-Magiera

publikacja 30.09.2008 16:33

Nauczenie dziecka racjonalnego podejścia do swojego organizmu i problematyki higieny pozwoli na wykorzenienie szkodliwych mitów, pokutujących jeszcze w naszym społeczeństwie i to nawet wśród ludzi posiadających wyższe wykształcenie. Wychowawca, 9/2008

Edukacja prozdrowotna w młodszym wieku szkolnym



Ważnym zadaniem promocji zdrowia jest szeroko rozumiana profilaktyka zdrowotna. Profilaktyka jest tańsza i łatwiejsza niż leczenie chorób. Jej wprowadzenie wymaga jednak zrozumienia zasad i uświadomienie sobie celowości ich stosowania w życiu codziennym. Wymaga to zdobywania już od najmłodszych lat wiadomości dotyczących funkcjonowania organizmu człowieka. Składa się na to poznanie przez dziecko podstaw budowy ciała ludzkiego i podstaw fizjologii, czyli „do czego służy” i „jak działa” dany organ.

Zrozumienie przez dziecko, jak funkcjonuje jego organizm, pozwoli mu zrozumieć, skąd się biorą pewne choroby i jak w związku z tym można ich uniknąć. Wiedza ta jest podstawą do zrozumienia zasad udzielania pierwszej pomocy w zakresie możliwym dla dziecka, jak również zrozumienia, dlaczego należy unikać pewnych zachowań, które mogą nieść zagrożenie dla zdrowia i życia. Dlatego też celowe jest rozszerzenie zagadnień dotyczących edukacji zdrowotnej już w kształceniu zintegrowanym.

Nauczenie dziecka racjonalnego podejścia do swojego organizmu i problematyki higieny pozwoli na wykorzenienie szkodliwych mitów, pokutujących jeszcze w naszym społeczeństwie i to nawet wśród ludzi posiadających wyższe wykształcenie. Zdarza się bowiem, że na skutek niewłaściwych poglądów na temat zdrowia podejmuje się rzekomo prozdrowotne działania, doprowadzające niekiedy do pogorszenia stanu zdrowia lub opóźnienia kontaktu ze służbą zdrowia, co ma niekiedy tragiczne konsekwencje.

Obserwujemy ostatnio w naszym kraju różne mody na „zdrowe życie”, mniej lub bardziej świadomie propagowane przez różne media, polegające na popularyzacji diet kłócących się nie tylko z fizjologią człowieka, ale również ze zdrowym rozsądkiem. Reklamy małowartościowych a nawet szkodliwych produktów spożywczych kuszą dzieci kolorowymi, dynamicznymi obrazami, a brak krytycznego do nich podejścia ze strony rodziców sprzyja często niezdrowemu odżywianiu się dzieci. Brakuje w naszym społeczeństwie nawyków wspólnego aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu, dominuje model spędzania wolnego czasu przed ekranem telewizyjnym. Propagowanie różnego rodzaju nieracjonalnych metod terapeutycznych, ocierających się niekiedy o parapsychologię i ich szeroka akceptacja budzi uzasadnione zaskoczenie w XXI wieku i niepokój o efekty takich działań. Fakty te wskazują na palącą konieczność przemyślanego i sukcesywnego nauczania dzieci i młodzieży o ich biologii, zdrowiu, oraz higienicznym trybie życia. Ma to ważne znaczenie, gdyż wpajanie nawyków higienicznych od najmłodszych lat owocuje w wieku dziecięcym i dorosłym życiu mniejszą zachorowalnością, związaną z prowadzeniem zdrowego trybu życia wolnego od nałogów, łatwiejszym i pozbawionym uprzedzeń kontaktem ze służbą zdrowia w przypadku zaistniałej choroby, oraz przekazywaniem następnemu pokoleniu zasad zdrowego życia.



Doniosłe znaczenie ma również troska o bezpieczeństwo dzieci. Jest oczywiste, że zarówno w domu, jak i szkole osoby opiekujące się dziećmi starają się wyeliminować wszystkie niebezpieczeństwa i zagrożenia czyhające na podopiecznych. W czasie, gdy dziecko rozwija się intensywnie – staje się coraz bardziej samodzielne, dlatego też powinno zostać „wyposażone” w umiejętność rozpoznawania i unikania zagrożeń, przewidywania ich, a także radzenia sobie w sytuacji konfliktowej. Jak powszechnie wiadomo, dziecko ma małą zdolność do wyobrażenia sobie skutków własnych czynów, silnie koncentruje się na tym, co dzieje się obecnie, nie kontroluje swoich emocji i jest bardzo podatne na presję, na przykład grupy rówieśników. Dlatego też bardzo ważny jest problem bezpieczeństwa, który powinien być omawiany i rozwiązywany w domu a także w szkole. Uświadomienie sobie powyższych faktów, pozwoli na wyobrażenie sobie dorosłym, że niebezpieczeństwa czyhają aktualnie i na ich własne dzieci, nie są to tylko odległe relacje z niektórych programów telewizyjnych , które mnie nie dotyczą.

Zagrożenie niosą ze sobą nie tylko kontakty z potencjalnymi przestępcami, ale również groźny jest ruch drogowy, brak pełnej orientacji dzieci w jego przepisach, a także pełne niefrasobliwości zachowywanie się wielu kierowców. Wyzwaniem dzisiejszych czasów są narkotyki i postępująca w ślad za nimi degradacja jednostki i społeczeństwa. Warunkiem koniecznym, jest poznanie na czym polega narkomania, jak perfidnie się wkrada do szkół i wszystkich miejsc, gdzie spotyka się młodzież. I dzieci i dorośli muszą wiedzieć jak niewinne bywają początki. Pełna wiedza o zagrożeniach pozwoli w sposób odpowiedzialny i systematyczny przeciwdziałać ich rozwojowi. Zadaniem szkoły staje się uzupełnienie braków w świadomości zdrowotnej wynikających z zaniedbań lub nieświadomości rodziców. Rozwijanie tej wiedzy od najmłodszych lat daje nadzieję na pozytywne skutki w przyszłości.



***

Joanna Lewandowska-Magiera – nauczycielka kształcenia zintegrowanego w Szkole Podstawowej nr 10 w Sosnowcu