Wymierający naród

Polska to kraj wielu absurdów. Wprawdzie znacznie wzrosły u nas wydajność pracy i PKB, jednak nie przekłada się to na wzrost zarobków. Po raz pierwszy od transformacji ustrojowej realne zarobki spadają. A każdy Polak pracuje średnio ponad 2 tys. godzin rocznie. Plasujemy się na 3. miejscu wśród krajów OECD. Prof. Jadwiga Staniszkis, socjolog, wyliczyła, że gdyby przez ostatnich kilkanaście lat zarobki rosły proporcjonalnie do wydajności, to obecnie średnie wynagrodzenie byłoby wyższe o 1000 zł.

Jak jest z mieszkaniami dla młodych małżeństw, każdy wie. Spłata dużych kredytów niemal do emerytury przy ciągłym lęku przed utratą pracy to już standard. Ale od 1 stycznia br. weszło w życie dodatkowe utrudnienie. Teraz każdy, kto będzie chciał kupić mieszkanie czy dom na kredyt, będzie musiał posiadać niemałe oszczędności. Rekomendacja S Komisji Nadzoru Finansowego zabrania udzielania kredytu osobom, które takiego wkładu nie mają. Kołem ratunkowym ma być uruchamiany program rządowy „Mieszkanie dla młodych”. Ma on zapewnić środki na wkład własny. Ale dotyczy to jedynie zakupu nowych mieszkań. Czyżby zadbano przy okazji o wsparcie dla deweloperów?...

Dzietność kobiet

Dzietność Polek to 1,2-1,3 dziecka. Dlaczego nasze rodaczki nie chcą rodzić dzieci w kraju, a emigrując np. do Wielkiej Brytanii, stają się matkami dwójki czy trójki dzieci? Wiadomo, że powodem niskiej dzietności jest bariera finansowa. Rodzina wielodzietna płaci wyższe podatki niż ta z jednym dzieckiem. Dzisiejsze ulgi podatkowe nie mają sensu. Stanowią znikome kwoty. Stwarza to absurdalny system, w którym uboga rodzina nie ma prawa mieć dzieci. Przyszła matka obawia się, że po urodzeniu dziecka straci pracę; nie może sobie pozwolić na wykorzys-

tanie urlopu macierzyńskiego i nie wie, co zrobi z maluchem, gdy będzie musiała wrócić do pracy zarobkowej. Nie każdy ma babcię, ciocię czy kuzynkę do pomocy przy dziecku, a tak trudno jest o żłobek. Poza tym nie wszystkie matki zdecydowałyby się na oddanie dziecka do żłobka. Wiemy, że obecność matki przez 3 pierwsze lata życia dziecka jest bardzo ważna.

Dużym uproszczeniem byłoby sądzić, że tylko kwestie ekonomiczne są barierą dla niskiej liczby urodzin. Nie można nie dostrzegać, że w dzisiejszych czasach zmienił się model życia. W imię haseł feministycznych kobiety chcą być wyzwolone, realizować się zawodowo, dbać o figurę, urodę. Przeraża je wizja zupek, kupek i „uwiązania” w domu. Coraz później decydują się na założenie rodziny i w dość późnym wieku rodzą dziecko. Często żyją tu i teraz, nie myśląc o przyszłości.

Prof. Anna Pawełczyńska zwraca także uwagę na wojnę ideologiczną: – Ludziom odbiera się prawo do dzieci. To jeszcze jedna z przyczyn zapaści demograficznej. Co innego wychować dziecko tak, jak się chce, a co innego – na wzór narzucony przez grupy interesów – uważa.

Próby wyjścia z zapaści

Poprawa sytuacji demograficznej to działania długofalowe. Najszybszy i najbardziej owocny wydaje się wariant ekonomiczny. Niecałe 2 lata temu prof. Krzysztof Rybiński wywołał „bombę śmiechu” wśród rządzących propozycją wypłacania stypendium demograficznego w wysokości 1000 zł na każde dziecko aż do pełnoletności. Pomysł bez żadnej głębszej dyskusji wyszydzono. Warto jednak się nad nim zastanowić. Jego autorem jest przecież znany i ceniony profesor ekonomii, który o swoim projekcie mówi: – Skąd wziąć pieniądze? W pierwszym roku wypłacania stypendium jego koszt wyniósłby 6 mld zł. Każdego następnego roku kwota zwiększyłaby się o kolejnych 6 mld zł. Na końcu cyklu, po 18 latach, wydatki sięgnęłyby 100 mld zł. I tu na straży swoich interesów stoją potężne grupy, stanowiące prawa biznesowe w Polsce. 1/3 uchwalonych ustaw, które generują wydatki budżetowe, realizuje interesy grup nacisku. Dzieje się to kosztem interesu publicznego. Gdyby udało się to skorygować, zaoszczędzilibyśmy 30 mld zł. 6 mld zł poszłoby na cele demograficzne, reszta zasiliłaby rezerwę. I właśnie ta rezerwa wystarczy w dużej mierze na realizację programu. Gdyby zabrakło, to zostaje jeszcze 60 mld zł pochodzących z absurdalnych ulg podatkowych. Część tych ulg można zlikwidować, będą to te, które trafiają do grup nacisku. To właśnie one załatwiły sobie te ulgi. Oczywiście, plan stypendialny można skorygować: wypłacać 1000 zł do 10. roku życia dziecka albo zacząć wypłatę dopiero od drugiego dziecka.

Prezes PiS Jarosław Kaczyński twierdzi natomiast, że wobec kryzysu demograficznego Unia Europejska powinna prowadzić wspólną politykę prorodzinną. Na ten cel kraje musiałyby przeznaczyć 1 proc. swojego PKB. Wówczas na każde dziecko w Polsce przypadałoby 500 zł miesięcznie.

Warto się nad tymi propozycjami zastanowić, bo czas ucieka...