Znaki obecności Chrystusa w liturgii

Każda Eucharystia ma być dla nas czytelnym znakiem naszego gromadzenia się wokół Chrystusa. Nie: spełniania obowiązku uczestnictwa we Mszy niedzielnej, nie: wyrazem naszego przywiązania do tradycji, ale właśnie gromadzenia się wokół Chrystusa, by oddawać cześć Bogu.

Chrystus obecny w liturgii zbawia, wzywa, prowadzi, ożywia, formułuje, buduje i utrwala królestwo Ojca na ziemi, idąc na przedzie prowadzi lud odkupiony do ziemi obiecanej. W liturgii celebrans jest szczególnym znakiem Chrystusa – Kapłana. Przewodniczy on czynnościom liturgicznym na mocy władzy otrzymanej przez włożenie rąk biskupa w sakramencie kapłaństwa. Dzięki tej władzy działa on w liturgii „in persona Christi” – w osobie Chrystusa.

Jako reprezentant hierarchii celebrans jest znakiem kolegium apostolskiego, bo każda Eucharystia jest wypełnieniem polecenia Chrystusa skierowanego w Wieczerniku do Apostołów: To czyńcie na moją pamiątkę. Celebrans sprawuje ofiarę eucharystyczną i odmawia modlitwy w imieniu swoim i wszystkich obecnych i kieruje je do Ojca niebieskiego przez Chrystusa w Duchu Świętym.

Obecność Chrystusa w Słowie dla wielu może być mało zrozumiała. Warto więc odrobinę przemyśleń poświęcić temu tematowi. Nawet ktoś, kto obserwuje tylko liturgię z zewnątrz i nie ma pojęcia o jej istocie, jest w stanie zauważyć, że ludzie zbierają się w świątyni w celu wspólnego działania. Nie ma ono jednak na celu wytworzenia jakiegokolwiek materialnego dobra, ale służy przedstawieniu i przekazaniu tego, co tę zebraną grupę tworzy, co jest istotne dla jej członków.

Można tu mówić o liturgii jako czynności, która ma na celu tworzenie wspólnoty z poszczególnych osób, które w niej uczestniczą. Liturgia odnosi się do świata zewnętrznego, uobecnia to, co minione (wydarzenia z historii zbawienia, które już się dokonały), antycypuje to, co ma nadejść (adwentowe oczekiwanie powtórnego przyjścia Chrystusa i wezwanie: „Przyjdź Panie Jezu”), a przy tym przekazuje uczestnikom określone odniesienie do świata w świetle wiary.

Specyfika i skuteczność oddziaływania liturgii polega na tym, że w niej na mocy działania Bożego, wydarzenia zbawcze uobecniają się stale na nowo, a Boże Słowo za każdym razem czyni z nas wspólnotę – Lud Boży i Ciało Chrystusa. Czynności liturgiczne wyróżniają się innym niż na co dzień stosunkiem słowa do czynności. Słowo w liturgii nie tylko informuje, wskazuje na coś czy wyjaśnia, ale dzięki Bożej łasce czyni i tworzy tę opisywaną rzeczywistość „tu i teraz”. Słowo i działanie są w liturgii nierozerwalnie związane. W słowach i znakach liturgii na różny sposób obecny jest sam Bóg. On wypowiada do zebranych swoje Słowo, On dokonuje swego dzieła. Wszystkie słowa wypowiadane w liturgii służą Jemu i umożliwiają wejście w nasz ziemski czas.

Obecność w zgromadzeniu liturgicznym, celebransie i Słowie doprowadza nas do najważniejszej formy obecności: pod postaciami eucharystycznymi. Jezus Chrystus jest obecny w liturgii jako żywy znak Boga, dany przez Ojca. Jest obrazem Boga niewidzialnego (Kol 1,15). W Nim możemy „dosięgnąć” Boga i doświadczyć Jego miłości. Formy obecności Chrystusa wyliczone w Konstytucji o Liturgii są realne. Obecność pod postaciami eucharystycznymi posiada dodatkowo jeszcze walor obecności substancjalnej. Oznacza to, że Chrystus jest obecny nie tylko realnie, rzeczywiście, jak w innych formach obecności. Jest obecny nie tylko przez „coś” lub w kimś, lecz we własnej osobie.

Chrystus wybrał chleb i wino jako znaki obecności swojego Ciała i Krwi pośród nas. Ich symbolika jest bardzo bogata. Chleb uzyskiwany jest ze zboża – daru ziemi, lecz z udziałem pracy człowieka. Jest więc już sam w sobie darem, który przez konieczność uprzedniego przetworzenia jednocześnie od początku stanowi swego rodzaju zadanie. Chleb, który na znacznej części naszego globu stanowi najbardziej podstawowe, codzienne pożywienie wszystkich warstw społecznych, stał się w wielu kulturach i religiach symbolem życia. Dzielenie chleba z innymi oznaczało wspólnotę z nimi, obdarzenie ich pokojem i przyjaźnią.