W krainie jurt i stepów

Epidemia chorób społecznych

Mongolia to kraj na dorobku. Potencjalnie niezmiernie bogaty, ma wielkie złoża mineralne; jednak połowa ludzi żyje za mniej niż 2 dolary dziennie. Mongolska biedota gnieździ się na obrzeżach miast, w dzielnicach jurt pozbawionych bieżącej wody. Najbiedniejszym ludziom wolnorynkowe przemiany gospodarcze, zapoczątkowane w 1989 r., wraz z definitywnym fiaskiem centralnie sterowanej gospodarki socjalistycznej, zamiast pomóc, wręcz zaszkodziły.

Są to ludzie niewykształceni i nieprzywykli do życia w mieście. Prości pasterze, którzy na skutek klęsk żywiołowych lub kryzysu porzucili lub potracili swoje stada. Szukali schronienia w miastach, lecz dopiero tu doświadczyli bezdusznego oblicza nowego systemu gospodarczego. Kraju nie stać na należytą ochronę społeczną. Obszary dotknięte bezrobociem stają się ogniskiem chorób społecznych – alkoholizmu, przestępczości, przemocy.

– Często przychodzą do nas dzieciaki, które nie czują się akceptowane przez rodziców, ponieważ rodzice są zajęci albo, podobnie jak to bywa w Polsce, piją i nie interesują się nimi – tłumaczy br. Gniazdowski, który jest kierownikiem oratorium w Darhan, 75-tysięcznym mieście, oddalonym o 190 km na północ od Ułan Bator.

Modlitwa i... buty

Oratorium – to kilka sal i boisk. Br. Gniazdowski chciałby, aby w tych miejscach dzieci mogły z pożytkiem spędzać czas po lekcjach. Oratorium nie ma całkowicie zastąpić dzieciom ich własnych domów i szkół, ale je uzupełniać. Większość tych młodych pochodzi z biedoty, mieszka w jurtach, które są ciasne, zatłoczone i biedne. Trudno tej młodzieży, bez dodatkowej pomocy, osiągać dobre wyniki w nauce, postępy w rozwoju osobistym i duchowym. W tym rozwoju chcą pomóc salezjanie.

– Codziennie odwiedza nas ok. 50 dzieci – wyjaśnia brat Krzysztof. – Przychodzą rano przed zajęciami w szkole, w oratorium mogą nawet otrzymać skromny posiłek. Po powrocie ze szkoły, ok. godz. 15.00, przychodzą znów do nas. Odrabiają z naszymi wolontariuszami lekcje, a potem idą na dodatkowe zajęcia plastyczne, muzyczne lub sportowe. Po nich wspólnie gramy w piłkę. Na koniec jest modlitwa w pobliskim kościele z tradycyjnym salezjańskim, podnoszącym na duchu „słówkiem na dobranoc”. Wczesnym wieczorem rozchodzą się do swoich domów.

O tym, jak ubogie są to dzieci, br. Gniazdowski przekonał się już w pierwszych dniach pobytu. – Przywiozłem ze sobą z Polski stare sandały z popękanymi podeszwami – wspomina. – Oceniłem, że są bezużyteczne i chciałem je wyrzucić. Gdy właśnie zmieniałem je na nowe, podszedł do mnie chłopak i poprosił o te stare sandały. Tłumaczyłem, że są znoszone i nie nadają się do niczego, ale je oddałem i wyobraźcie sobie, że on jeszcze przez miesiąc grał w nich w piłkę! To przecież ja, zakonnik, ślubowałem ubóstwo! Zrobiło mi się strasznie głupio! Tu na święta nie daje się innych prezentów niż buty, czapki, rękawiczki, kurtki. Dzieci cieszą się z nich, jakby to były nie wiadomo jak drogie zabawki.

Buty należą też do zmartwień ks. Dziurdzi. Te kupowane na tutejszym bazarku są bardzo słabej jakości i szybko się psują. Te ze sklepu są drogie. – Nie nadążamy z zakupami dla naszych dzieci – żali się ksiądz. Już we wrześniu spadł pierwszy śnieg; w grudniu temperatury obniżą się do minus 40°C. Ułan Bator, położony w samym przedsionku Syberii, na płaskowyżu o wys. 1350 m n. p.m., jest najzimniejszą stolicą na świecie. To nie zniechęca polskich misjonarzy. Obaj planują tu zostać i nadal szlifują znajomość języka.

*****

Rafał Ostrowski - pracował w Mongolii w ramach Międzynarodowego Wolontariatu Don Bosco, działającego przy Salezjańskim Ośrodku Misyjnym w Warszawie. Więcej na: www.misje.salezjanie.pl