Co zrobić by utrzymać wyż?

Pobieżnie, w kolejce i za pół roku

Większa liczba małych Polaków to także kolejki u specjalistów. Choć, jak podkreśla Anna Tefelska, z dostaniem się ze swoimi córkami do pediatry nie ma większych problemów, to „lekarz rodzinny ma tylu pacjentów, że średnio poświęca mu 5 minut wraz z wypisaniem recepty”. – Zmiana przepisów, mówiąca o tym, że lekarz może wypisać receptę tylko podczas wizyty, wydłuża kolejki w przychodniach, w których w poczekalniach dziecko może złapać nową chorobę – mówi mama Dominiki i Liliany.

Tefelska podkreśla też problem z wizytami domowymi. – Teraz, by prosić o wizytę, dziecko musi być nieamlże w stanie agonalnym, bo gdy moja córka miała 40 st. gorączki, kazano mi z nią przyjechać do przychodni – dodaje oburzona, mówiąc, że w związku z tym coraz częściej korzysta z lekarza prywatnie. – Płacę 120 zł, ale gdy dziecko jest chore, to wiem, że lekarz zjawi się niezależnie, czy jest to sobota, niedziela czy święto – mówi. A co ze specjalistami? Anna Tefelska daje przykład laryngologa. – Dzwoniąc 26 stycznia termin wizyty mam na 19 kwietnia. Jeśli jest to pilna sprawa, nie mam wyjścia, znów muszę iść z dzieckiem prywatnie – wyjaśnia młoda mama.

Przedszkole, lekarze to tylko część wydatków, które musi ponieść rodzic na dziecko. Do tego dochodzą ubrania, wyjścia, przybory, zabawki. – Jedno dziecko jest zawsze droższe w utrzymaniu niż dwójka; szczególnie gdy rodzeństwo jest tej samej płci; wtedy w przedszkolu za drugie dziecko płacisz połowę mniej, mają też wspólne zabawki, wyjścia na basen, do kina też są tańsze – wylicza Anna Tefelska, której koszty jednak nie przerażają, bo jak sama mówi, chęć posiadania rodziny, przekazania swoich doświadczeń i podzielenia się tym, co ma z dziećmi, jest większa niż kalkulacja rodzinnego budżetu.

Tak dla gospodarki alarm dla władzy

Skoro o ekonomii mowa. Wyż demograficzny to dobra wiadomość dla polskiej gospodarki. – Nasz dobrobyt i przede wszystkim przyszłe emerytury zależą od tego, co wytworzą nasze dzieci. Zatem, jak będzie ich więcej i do tego będą dobrze wykształcone, to gospodarka będzie się miała lepiej, a przyszłym emerytom będzie się żyło bardziej dostatnio. Jednym słowem, niezależnie od systemu emerytalnego, bezpieczeństwo emerytur jest większe, gdy mamy do czynienia ze wzrostem i odbudową demograficzną społeczeństwa – uważa Ireneusz Jabłoński, ekspert z Centrum im. A. Smitha. – Każda gospodarka opiera się na kapitale i zasobach pracy. Nowi Polacy będą więc przede wszystkim jej podstawową siłą wytwórczą. Od tego, w jakim stopniu wpłyną oni jednak na gospodarkę, zależeć będzie aktywności tych ludzi za 20-30 lat. Dlatego nie podejmowałbym się wiązania 400 tys. kilku urodzeń z jakimś wskaźnikiem makroekonomicznym – mówi ostrożnie ekspert z Centrum im. A. Smitha.

Kluczowy wpływ przyrostu naturalnego na gospodarkę i poziom życia Polaków w dłuższej perspektywie czasowej nie budzi jednak wątpliwości, dlatego tak ważne są zachęty przede wszystkim płynące ze strony państwa, by powstały trend utrzymać. – Polityka państwa w zakresie wsparcia rodzin, szczególnie tych, które decydują się na posiadanie większej liczby dzieci, w zasadzie od dwudziestu lat jest niespójna i niekonsekwentna. Pojedyncze inicjatywy, jak słynne „becikowe”, to za mało – uważa Jabłoński.

Co zatem powinno zrobić państwo? – Zapewnić bezpłatne przejazdy MPK i PKP dla dzieci do 12. roku życia, regularne, także bezpłatne zajęcia sportowe, np. basen z instruktorem, by zapobiegać schorzeniom ortopedycznym, a nie później je tylko diagnozować i poszerzać statystyki udziału inwalidów w polskim społeczeństwie – wymienia jednym tchem Anna Tefelska. – Skonstruowanie systemu podatkowego, szczególnie podatku dochodowego, w ten sposób, by pozostawiał on możliwie dużą część dochodów wypracowanych przez rodziców w rodzinach posiadających dzieci i uzależniał tę pozostawioną część dochodu od liczby dzieci będących na utrzymaniu.

Po drugie, wspierać ze środków państwowych nie z rozdzielnika na podstawie konkretnej ustawy, a podmiotowo konkretną rodzinę, która znalazła się w złej sytuacji. Należy też znacznie szerzej rozbudować system stypendiów, poczynając już od szkół średnich po to, aby dawać szanse zdobycia właściwego wykształcenia dzieciom z rodzin mniej zamożnych – przekonuje Jabłoński.

Wszystkie te zachęty to tak naprawdę niezbędne minimum, byśmy korzystną tendencję, którą mimo przeciwności ekonomiczno-społecznych, ale i kulturowych zafundowało nam w prezencie młode pokolenie wyżu lat 80., została podtrzymana dłużej niż tylko w tym roku.