Duszpasterskie principia dla młodzieży

Kiedy rozpoczynaliśmy ten rok duszpasterski pod hasłem świadczenia o miłości, wydawało się, że będzie to czas spokojnej refleksji, zamyśleń, czas podejmowania działań, które odpowiadając na Pierwotną Miłość, będą umacniać naszą ludzką wdzięczność wobec Boga. Minęło ledwie pół roku i niewiele z tych przewidywań się ziściło. Wręcz odwrotnie – stajemy wobec wielkiej próby miłości do naszego czasu i naszej Ojczyzny. Smoleńsk, „wielka woda”, jak w piosence Preisnera, i znów przebijająca się błotnista lawina wyborczych agresji. I nasuwa się ważne pytanie: Jak żyć, jakie drogowskazy mogą nas uszlachetnić, uczynić lepszymi? Takie pytanie zostało mi ostatnio postawione i z całą pokorą współuczestniczenia w dramacie Narodu i jego pytaniach postaram się na nie odpowiedzieć słowami, które nie są wydumaną mądrością filozofów czy futurologów, a jedynie samozamyśleniem. Pochylmy się zatem nad moim małym „dekalogiem”, mogącym być busolą naszej długiej, perspektywicznej drogi.

Podstawy chrześcijańskiej egzystencji człowieka

Nie powinno się w człowieku oddzielać tego, co wynika z jego natury, z człowieczeństwa, od tego, co w nim Boże. A Boże jest i powinno być w nim wszystko. Człowiek jest obrazem Boga i jest w nim jedność Bożej nieskończoności, zamkniętej w czasie i przestrzeni, ograniczonej do tego wymiaru intelektualnego i uczuciowego, który reprezentuje sobą konkretny człowiek. Także w dziejach narodów na historię, na wielkość społeczeństwa składają się ludzkie dokonania, sukcesy materialne, duchowe, kultura, twórczość, ale i wyproszone łaski, eksplozje nadprzyrodzoności zaświadczone przez konkretnych ludzi, społeczność, naród. Źle byłoby pomijać którykolwiek z tych elementów.

A zatem – jakie są te principia, mogące stać się trwałą podstawą naszej narodowej i chrześcijańskiej egzystencji?

1. Pielęgnowanie poczucia naszej godności, budowanego na prawdzie o tym, co wielkie, piękne i szlachetne, ale i świadomość tego, co słabe, a wymagające umocnienia, co niekiedy kręte i wymagające sprostowania, co grzeszne, a domagające się uświęcenia.

2. Utożsamianie się z kulturą, historią, językiem naszego narodu. Jeśli człowiek nie czuje tej jedności, nie może być autentyczny. Trzeba wewnętrznie akceptować i pokazywać swoim stylem życia rodakom i obcym, że pokłady prawdy, dobra i piękna są w naszym narodzie bardzo głębokie, a tkwiąc w nas samych, winny ujawniać się w codziennym życiu, w codziennym odnoszeniu się do wydarzeń i ludzi.

3. Modlitwa za Ojczyznę, wypływająca z kochającego ją serca, które jest zjednoczone z Bogiem. Wierzący człowiek raduje się sukcesami swojej Ojczyzny i – tak jak Jezus płaczący nad losem swego miasta – boleje nad niebezpieczeństwami zagrażającymi naszej ziemi rodzinnej. Modlitwa to przysparzanie dobra duchowego, nadprzyrodzonego.

4. Wymaganie trudu i mądrych ofiar dla Ojczyzny, wymaganie od innych i od siebie, ale także stawianie wymagań Ojczyźnie, jako że cały nasz naród, obywatele, wszyscy mieszkańcy, także goście zamieszkujący tę naszą przestrzeń, mają pewne zobowiązania – jest to relacja wzajemna, a kiedy jest wzajemna, jest twórcza, bo człowiek chętnie utożsamia się z tym, co sam stworzył.

5. Szacunek i otwarcie wobec innych narodów i krajów. Jeśli się prawdziwie kocha swoją Ojczyznę, docenia się to, że inni też zainwestowali swoją miłość, ofiarę, trud, że mają u siebie sukcesy. A przecież ich doświadczeniem i sukcesami też można się ubogacać.

6. Budowanie życia indywidualnego i społecznego (także politycznego) na obiektywnych fundamentach moralnych, gdzie „prawo zawsze prawo znaczy, a sprawiedliwość – sprawiedliwość” (J. Tuwim), gdzie pamięć o słabych, wymagających pomocy angażuje wszystkich, gdzie mądra pomoc nie jest „dawaniem ryby, ale wręczaniem wędki”, którą uczymy się posługiwać i dzięki temu zabezpieczać na przyszłość swój los. Docenianie i promowanie wolontariatu – spontaniczna, wspólna inicjatywa – jest wielką motywacją dla poświęcenia swojego czasu, a jednocześnie pozwala na nabywanie doświadczenia i mądrości.

7. Dezaprobata dla zła, niemoralności, korupcji, nieuczciwości, nienawiści, dla wyrządzanych krzywd. Trzeba bezwzględnie nazywać zło po imieniu, ale oszczędzać ludzi. Zło najlepiej zwalcza się przez promocję dobra, i to powinno być stałą dominantą w wychowaniu. Wychowywać zaś trzeba nie tylko dzieci, ale wszystkich – samowychowanie i wzajemne oddziaływanie buduje twórczy rozwój człowieczeństwa w każdej społeczności.

8. Gotowość do dodatkowej pomocy w szczególnych potrzebach społecznych, ogólnonarodowych, w szczególnych zagrożeniach. Takie sytuacje będą się zdarzać, stając się egzaminem, ale i kolejną lekcją, etapem naszego zaangażowania, egzaminem z patriotyzmu w odniesieniu do tej ziemi i ludzi, którzy ją zamieszkują.

9. Szczególną potrzebą narodową są wybory władz samorządowych, wybory do Sejmu, Senatu, wybory prezydenckie. Są to te momenty, w których każdy obywatel powinien mieć świadomość, że w jakiś sposób tworzy swoją Ojczyznę. Potem konieczne jest obserwowanie tych, których obdarzyliśmy naszym zaufaniem, i reagowanie na czyny danego człowieka w czasie pełnionej kadencji i przy następnych wyborach. To bardzo ważne, żeby bierność społeczna po 20 latach wreszcie zaczęła zanikać i żeby przebiła się aktywność społeczna, żeby dojrzewała podmiotowość narodu.

10. To wskazanie chciałbym zostawić Czytelnikowi, żeby sam poszukał tego, co dla niego jest najważniejsze w odniesieniu do Ojczyzny.