Gdybym dzisiaj spotkał św. Pawła

– Księże Profesorze, czy jest takie pytanie, które chciałby Ksiądz zadać św. Pawłowi?

– Gdybym żył w jego czasach, na pewno zadawałbym mu inne pytania niż te, które noszę w sobie dzisiaj. Po prawie dwóch tysiącach lat, które upłynęły od życia i działalności Apostoła Narodów, widzimy błogosławione owoce jego ewangelizacji i wszystkiego, czego dokonał. Przemierzył tysiące kilometrów, pozostały po nim liczne wspólnoty wyznawców Chrystusa, pozostało nauczanie, które dla wszystkich pokoleń chrześcijan jest normatywne, ponieważ buduje naszą wiarę i ją umacnia. Ale w tym wszystkim zastanawia mnie jedna rzecz…

Miałem szczęście pielgrzymować śladami św. Pawła, i to wielokrotnie, zarówno w Ziemi Świętej i Jordanii, jak i w Azji Mniejszej oraz Grecji i Italii. Dotarłem prawie wszędzie tam, gdzie on przebywał. Na pewnej części tego rozległego terytorium, mianowicie w Azji Mniejszej, czyli dzisiejszej Turcji, ślady obecności św. Pawła to tylko kamienie i ruiny dawnych świątyń, a także z trudem rozpoznawalne miejsca, wśród których najbardziej przejmujące są Kolosy. Widzimy tam wzgórze, które wznosi się wśród pól uprawnych i to pod nim kryje się starożytne miasto. Nagromadziło się tam tyle gleby, że cały teren jest wykorzystywany pod uprawę zbóż.

Gdybym dzisiaj spotkał św. Pawła, zapytałbym: Dlaczego doszło do tego, że ów ogromny wysiłek ewangelizacyjny w rejonach, w których on przebywał, został pogrzebany? Dlaczego te kościoły obróciły się w ruinę? Czego nie dopilnowano? Co się stało? Jaka jest jego ocena tego, co oglądamy w Azji Mniejszej, czyli w Perge, Antiochii, Ikonium, Derbe, Listrze, Efezie, Pergamonie czy Troadzie? W perspektywie historycznej wiemy, co się wydarzyło: najazdy arabskie, a potem tureckie i w końcu ten świat stał się światem islamu. Ale chciałbym postawić pytanie natury teologicznej i pastoralnej: czego tamci chrześcijanie, nasi przodkowie w wierze, nie dopilnowali?

Zadałbym też św. Pawłowi drugie pytanie: Czy nie jest przypadkiem tak, że jeśli nie wyciągniemy wniosków z tamtej lekcji w Azji, za kolejne setki lat chrześcijanie z innych kontynentów będą przybywać do Europy, by oglądać miejsca, w których niegdyś wznosiły się kościoły? Ta wizja wydaje się katastroficzna, ale chrześcijanie, którzy żyli w Azji Mniejszej, też nie przypuszczali, że ktoś będzie chodził po ruinach ich domów i świątyń. Jak więc wzmóc naszą troskę o to, by Kościół w Europie nie tylko trwał, ale – co ważniejsze – rozwijał się? Jak dzisiejszemu człowiekowi mówić o Bogu i Chrystusie tak, by Kościół dobrze wykorzystał możliwości i szanse wpisane w dynamizm Ewangelii?

– Mówił Ksiądz Profesor o tym, jakimi słowami św. Paweł wzmocniłby dziś kapłanów. A co powiedziałby człowiekowi, któremu trudno znaleźć sens życia, odkryć wartość własnego powołania?

– W każdym pokoleniu ludzie szukali sensu życia. Dam jeden przykład. W odległej starożytności, na kilka wieków przed Chrystusem, jeden z greckich mędrców narzekał, że młodzież w jego czasach jest tak niedobra i nie ma przed sobą żadnej przyszłości. Od tamtej pory minęło ponad dwa tysiące lat i nadal słyszymy te same narzekania. Wygląda na to, że perspektywa przyszłości jest niemal zawsze podpierana względami egoistycznymi.

Jesteśmy skupieni na sobie i mamy skłonność, by nasze trudności i lęki wyolbrzymiać. Narzekamy zatem, że nie możemy odkryć sensu własnego życia, wartości siebie i swojego powołania… Ale w tych sprawach zawsze było trudno! Gdyby było łatwo, nie trzeba byłoby szczególnej pracy nad sobą. Pójście za Chrystusem zawsze wymaga wysiłku i współpracy z Nim, a więc nie przeceniałbym rozmaitych trudności i przeciwności, jakim powinniśmy sprostać.