Jezus i Ewangelie w ogniu dyskusji

Tymczasem badania historyczne, które biorą pod uwagę także inne wypowiedzi Jezusa o swojej przewidywanej śmierci, wykazują jednoznacznie, że już w Wieczerniku On sam nadał jej sens ofiarniczy: widział w niej wypełnienie proroctwa o ofiarniczym cierpieniu i śmierci Sługi Pańskiego, która przynosi ocalenie dla ludu Bożego. Mówią o tym formuły: „moje Ciało za was wydane”; „moja Krew za was i za wielu wylana”, wywodzące się dosłownie z najstarszej tradycji przekazującej słowa Jezusa z Ostatniej Wieczerzy, w których poprzez zwrot „za wielu” wyraźnie nawiązywał do proroctwa o Słudze w Iz 52, 13 – 53, 12. Tym samym ustanowił nową Ofiarę, która zajęła miejsce ofiar ze zwierząt. Apostołowie nie byli w stanie sami z siebie – w ramach popaschalnego nadawania sensu drugiej, rzekomej „przegranej Jezusa” na krzyżu – dokonać tak przełomowej zmiany w sferze kultu! Już samo głoszenie w starożytnym świecie żydowskim (a także grecko-rzymskim), że osoba, która została ukrzyżowana, jest założycielem nowego kultu, byłoby czymś absurdalnym, gdyby nie siła faktu Zmartwychwstania! Ono potwierdziło słowa Jezusa o Jego śmierci jako Ofierze, która zostanie przyjęta przez Boga dla uwolnienia ludzi z jarzma grzechów i ich konsekwencji – śmierci! „Krzyż w starożytności to dostatecznie haniebne narzędzie, by tego, kto na nim umarł, wykluczyć z panteonu bohaterów. Ukrzyżowany Jezus nawet jako człowiek byłby już dostatecznie odrażający dla starożytnych” (s. 89). Uczniowie, choćby nawet byli genialni, nie byli w stanie nadać śmierci Jezusa sensu Ofiary za grzechy i głosić ją jako „śmierć Pana”, czyli jako Ofiarę otwierającą drogę do chwały Zmartwychwstania zarówno dla ukrzyżowanego Jezusa, który jest teraz Panem, jak i dla wszystkich, którzy przez wiarę i chrzest będą w niej uczestniczyć. Tę prawdę o śmierci Jezusa ukrzyżowanego mogli odkryć tylko w Jego wcześniejszych słowach i widząc Go jako zmartwychwstałego Pana.

– A co ze świadectwami o cielesnym zmartwychwstaniu Jezusa? To rzeczywiście „trzecia przegrana” Jezusa?

– Trzeba niewyobrażalnej wręcz pychy intelektualnej, aby tak interpretować najważniejszy fakt w życiu Jezusa. To prawda, że świadectwa o ukazywaniu się zmartwychwstałego Jezusa od samego początku napotykały sprzeciw tych, którym ten fakt był po prostu nie na rękę z racji ich politycznej kariery w Jerozolimie pod panowaniem rzymskim. W naszej książce zajmuję się tym zagadnieniem od strony dowodów przemawiających za tym, że ukrzyżowany Jezus rzeczywiście zmartwychwstał i objawiał się w cielesnej postaci uczniom i niewiastom. We wspomnianym wyżej rozdziale poświęcam im dużo miejsca (s. 94-101). Wykazuję, że najstarsze świadectwa o śmierci, pogrzebie i zmartwychwstaniu Jezusa, ujęte w precyzyjnych historycznie formułach (już jako wyznania apostolskiego Credo!), powstały kilka zaledwie lat od tych wydarzeń. To samo tradycja o pustym grobie Jezusa. Gdyby były one wymyślone przez Piotra i jego grupę jako fantazmat (głównie dla uzasadnienia ich wiary w Jezusa jako Mesjasza), mogły być łatwo zaprzeczone (a nawet ośmieszone) przez najgorętszych przeciwników Nazarejczyka – wówczas jeszcze żyjących arcykapłanów i Sanhedryn, który wymógł na Piłacie karę śmierci. Podobnie rzecz się ma z równie starożytnymi świadectwami ludzi, którym Jezus po swoim zmartwychwstaniu rzeczywiście się ukazywał. Używany w nich czasownik „ophte” (ukazał się) nie odnosi się do przeżyć wewnętrznych (wizji duchowych), ale do rzeczywistego widzenia osoby określonej przez swą cielesność – do Jezusa, który nie jest bezcielesną zjawą czy postacią przychodzącą we śnie, ale w całej swej cielesności (jakkolwiek rządzącej się innymi prawami niż materia ziemska) oddziałującą z zewnątrz na tych, którym się objawia. Interpretowanie świadectw o „widzeniu” Jezusa zmartwychwstałego lub o Jego „ukazaniu się” kobietom, Piotrowi, Jakubowi, Dwunastu, Pawłowi i innym jako „wtórnie zbudowanych opowiadań mających uzasadnić wcześniejsze wewnętrzne przekonanie o wywyższeniu Jezusa (niewidzialnym i czysto duchowym) nie wytrzymuje krytyki. „To nie wiara (inspirowana wieściami o pustym grobie i lekturą Starego Testamentu) jest przyczyną zmartwychwstania Jezusa (w myślach i pismach wczesnych chrześcijan), lecz rzeczywiste zmartwychwstanie Jezusa, objawione uczniom w czasie Jego cielesnych zjawień, jest przyczyną ich wiary oraz stoi w samym środku uniwersum wczesnych chrześcijan. Objawiający się im zmartwychwstały Pan Jezus w pełni odsłaniał mesjańską (królewską) i boską tajemnicę Jezusa z Nazaretu” (s. 101). Jeśli chodzi o szczegóły, to odsyłam do lektury książki.