Kościół we współczesnej Polsce: potrzeby reform i perspektywy

W adhortacji „Ecclesia in Europa” Jan Paweł II wzywał, aby “otoczyć troską duszpasterską integrację imigrantów katolickich” [10]. Bardzo konkretną sugestią był tam postulat kontaktów między Kościołami, z których wywodzą się imigranci, z tymi, które ich przyjmują. Wypada zwrócić na to uwagę, bo my, Polacy, nie zawsze mieliśmy w tych sprawach dobre doświadczenia. Oczywiste jest, że zwłaszcza w XIX wieku bardzo trudno było o oficjalne kontakty Kościoła w Polsce z Kościołami w tych krajach, do których emigrowało wielu Polaków; podobne trudności występowały po II wojnie światowej. Tym ważniejsze jest, aby teraz jak najprędzej nadrobić zaistniałe zaległości. Nie są to problemy łatwe, jeśli weźmie się choćby pod uwagę fakt, iż w XIX wieku stosunkowo liczna polska emigracja we Francji niemal w ogóle nie włączyła się w życie tamtejszego Kościoła, a jego problemy pozostawały dla Polaków obce, co niekiedy dodatkowo pogłębiało syndrom “polskiego zaścianka”.

Kolejnym ważnym problemem wydaje się “duszpasterstwo pogranicza”: warto tu wspomnieć o takich organizmach miejskich, jak Cieszyn (z obu stron Olzy), Görlitz-Zgorzelec, czy Frankfurt-Słubice: niegdyś sztucznie podzielone granicami państw, obecnie coraz bardziej będą się stapiać w jedną całość. Rzecz w tym, aby ten proces jak najprędzej znalazł swe odbicie w strukturach i działaniach duszpasterskich, zarówno w samym Kościele katolickim, jak i w kontaktach ekumenicznych. Już teraz warto nawiązywać bliską współpracę międzyparafialną, w przyszłości - pod nadzorem odpowiednich biskupów diecezjalnych - może trzeba będzie powołać specjalne, wspólne rady duszpasterskie. W podobnym duchu warto przemyśleć duszpasterską współpracę między przygranicznymi dekanatami z obu stron granicy. ■

[10] Ecclesia in Europa, nr. 103