Kabała, czyli tajemny szyfr Biblii

Mistycy podejmowali praktyki pozwalające uczestniczyć w ratowaniu Szechiny. Orężem w tej walce było przede wszystkim przestrzegane prawa i wypełnianie praktyk religijnych. Studiowano również Torę, pisma kabalistyczne i medytowano nad 72 imionami Boga. Imiona wyrażające Jego różne cechy były często przerabiane na skróty, szyfry, a nawet wpisywane w figury geometryczne - tak, że tworzyły np. kwadraty logiczne. Dla kabalistów bardzo ważna była też modlitwa, medytacja nad jej pragnieniem, intencją (kawana) i techniki pozwalające wyrwać się z ciała, by przylgnąć do Boga (dewekut).

bóle porodowe Mesjasza

„Kiedy kobieta jest brzemienna - mówił rabbi Izrael z Rużyna - i w ósmym miesiącu chwytają ją bóle porodowe, czyni się wysiłki, by je zatrzymać. Ale nie w dziewiątym; kiedy bowiem wtedy ją chwycą, dokłada się starań, by je powiększyć, żeby szybciej urodziła. I podobnie, kiedy ludzie w dawnych czasach wołali do nieba, aby kara została darowana światu, byli wysłuchani, ponieważ czas się jeszcze nie wypełnił. Ale teraz, kiedy odkupienie jest bliskie, nie warto modlić się o to, by skończyło się cierpienie świata, ale o to, by cierpienia się połączyły, przyspieszając koniec".

Choć kabaliści podkreślali rolę człowieka w walce pomiędzy dobrem a złem, to jednak tak samo jak inni żydzi z niecierpliwością oczekiwali na przyjście Mesjasza, który ostatecznie zwycięży ciemną stronę. Z pasją obliczali datę, kiedy pojawi się on na świecie. Nadzieja nadejście tej chwili rosła, zwłaszcza gdy prześladowano Żydów rozproszonych w wielu krajach Europy. Cierpienie nasilało modlitwy o przyjście Mesjasza, który na nowo zgromadzi naród Izraela i przyprowadzi go do Ziemi Świętej. Mistyka pomagała odnaleźć sens trudnych doświadczeń, które spotykały naród wybrany. Swym cierpieniem ludzie pomagają przyjść na świat Mesjaszowi, dzielą z Nim „ból porodu". Jednocześnie prześladowania zapowiadały, że Mesjasz wkrótce nadejdzie i zakończy cierpienie swojego ludu.

Oczekiwanie na przyjście upragnionego Wybawiciela było źródłem wielkich ruchów mesjanistycznych. Najgłośniejszy z nich, sabataizm, rozwinął się zaraz po krwawych mordach na żydach dokonanych przez Chmielnickiego. Przywódca ruchu, Saba-taj Cwi (1626-1676), cierpiący prawdopodobnie na depresję maniakalną, ogłosił się Mesjaszem. Nawołując do porzucenia praw religijnych i życia w oczekiwaniu na obłok mający przenieść wszystkich żydów do Ziemi Świętej, doprowadził do zamętu i podziału we wspólnotach żydowskich. Wkrótce jednak narodził się chasydyzm. W odróżnieniu do poprzednich ruchów uznanych za heretyckie wprowadzających wiele zamętu wśród wyznawców judaizmu, ten przyniósł ożywienie życia religijnego bez negowania obowiązujących praw.