Spór o człowieka

Arena bitwy o życie

Ogromną odpowiedzialność za prawne zabezpieczenie poszanowania życia nienarodzonych mają ludzie posiadający władzę. Dlatego to do polityków Jan Paweł II wołał w Radomiu: Czy jest taka ludzka instancja, czy jest taki parlament, który ma prawo zalegalizować zabójstwo niewinnej i bezbronnej ludzkiej istoty? Kto ma prawo powiedzieć “wolno zabijać”, nawet “trzeba zabijać”, tam gdzie trzeba najbardziej chronić i pomagać życiu? (4 VI 1991). Do biskupów zaś powiedział: Trzeba chronić małżeństwa i rodziny przed grzechem, przed ciężkim grzechem wobec poczynającego się życia – wiadomo wszak, że okoliczności tego grzechu obciążają całą moralność społeczną, a jego skutki zagrażają przyszłości narodu (Jasna Góra 5 VI 1979).

Przez swoją posługę myślenia w dzieło obrony życia winni włączać się ludzie nauki. Mają oni za zadanie naukowe wyjaśnianie początków życia oraz kształtowanie nowej mentalności sprzyjającej poszanowaniu godności osoby ludzkiej jako dziecka Bożego i współdziedzica Chrystusa. W homilii w Kaliszu Jan Paweł II wypowiedział znamienne słowa, że dzisiaj świat stał się areną bitwy o życie. Trwa walka między cywilizacją życia a cywilizacją śmierci. Dlatego tak ważne jest budowanie “kultury życia”: tworzenie dzieł i wzorców kulturowych, które będą podkreślały wielkość i godność ludzkiego życia; zakładanie instytucji naukowych i oświatowych, które będą promowały prawdziwą wizję osoby ludzkiej, życia małżeńskiego i rodzinnego; tworzenie środowisk wcielających w praktykę codziennego życia miłość miłosierną, którą Bóg obdarza każdego człowieka, zwłaszcza człowieka cierpiącego, słabego, ubogiego, nie narodzonego (4 VI 1997). W szeregu obrońców życia nie może zabraknąć pracowników służby zdrowia, którzy z racji swego powołania do służenia człowiekowi cierpiącemu nie mogą się uchylać od zadania obrony istot ludzkich od pierwszego do ostatniego momentu życia.

Nadzieja w młodych

W papieskim zamyśle odnowy moralnej bardzo ważne miejsce zajmują ludzie młodzi, którzy są nadzieją Kościoła i świata. Dlatego to do nich zwracał się w Sandomierzu: Nie lękajcie się żyć wbrew obiegowym opiniom i sprzecznym z Bożym prawem propozycjom. Odwaga wiary wiele kosztuje, ale wy nie możecie przegrać miłości! (12 VI 1999). I do młodych też mówił w Częstochowie w 1991 r.: Nie popadajcie w przeciętność, nie ulegajcie dyktatom zmieniającej się mody, która narzuca styl życia niezgodny z chrześcijańskimi ideałami, nie pozwólcie się mamić złudzeniom konsumizmu. Chrystus wzywa was do rzeczy wielkich. A 12 czerwca 1987 r. na Westerplatte powiedział: Każdy z was, młodzi przyjaciele, znajduje też w swoim życiu jakieś swoje “Westerplatte”. Jakiś wymiar zadań, które musi podjąć i pełnić. Jakąś słuszną sprawę, o którą nie może nie walczyć. Jakiś obowiązek, jakąś powinność, od której nie może się uchylić. Nie może zdezerterować.

Kultura życia

Budowanie kultury życia jest też zadaniem różnych grup duszpasterskich i formacyjnych, które chcą żyć pełnią Ewangelii i przyczyniać się do rozszerzania cywilizacji miłości. Podczas spotkania z rodzinami w Szczecinie w 1987 r. Jan Paweł II nakreślił odpowiedzialność różnego rodzaju duszpasterstw: Kościół na naszej ziemi stoi wiernie po stronie rodziny, po stronie jej prawdziwego dobra, nawet gdy czasem u niej samej nie znajduje należytego zrozumienia. Nie tylko głosi z miłością, ale i stanowczością objawioną naukę dotyczącą małżeństwa i rodziny, nie tylko przypomina jej obowiązki i prawa, ale również obowiązki innych, zwłaszcza obowiązki społeczeństwa i państwa wobec rodziny, stara się także ciągle rozwijać potrzebne struktury duszpasterstwa, których celem jest niesienie moralnej pomocy rodzinie chrześcijańskiej. I może tej obecności i wrażliwości zawdzięczamy w głównej mierze to, że zło zagrażające rodzinie nadal jest nazywane złem, grzech nadal jest nazywany grzechem, wynaturzenie – wynaturzeniem (11 VI 1987). W świecie globalnej informacji bardzo istotne jest oddziaływanie środków społecznego przekazu i dlatego Ojciec Święty wielokrotnie wzywał dziennikarzy do promowania wartości życia.

Stojące przed ludźmi dobrej woli wyzwania nie są ponad ludzkie siły. Choć zmaganie o dobro i zło toczy się w świecie opanowanym przez nienawistne Bogu ideologie, to jednak najważniejszym miejscem zwyciężania jest ludzkie serce. To w sercu dokonuje się opowiedzenie się za Chrystusem lub odejście od Niego. Przyjęcie wołania miłosiernego Pana, abyśmy zaufali Mu i całkowicie powierzyli się Najświętszemu Sercu Jezusa, jest zaproszeniem do współpracy, w której człowiek, otrzymując Bożą łaskę, może zwyciężać w walce z grzechem i postępować drogą wiary, nadziei i miłości. Zbliżająca się beatyfikacja Jana Pawła II wzywa nas do głębszego pochylania się nad jego nauczaniem, które wskazując zagrożenia, jednocześnie ukazuje człowiekowi wierzącemu źródło siły i stanowi wzór do naśladowania.

Andrzej Derdziuk – kapucyn, kierownik Katedry Historii Teologii Moralnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, autor książek i artykułów z zakresu teologii moralnej i formacji życia konsekrowanego.