Serce mówi do serca

Kard. John Henry Newman kontynuował pracę naukową i wydawniczą już w bardzo sprzyjającej atmosferze aż do końca swego życia. Zmarł w 1890 r., w wieku 89 lat. Jego życie było podzielone na niemal dwie równe części – 44 lata był w Kościele anglikańskim i 44 w Kościele katolickim. Niektórzy mówią, że kard. Newman napisał w swoim życiu tyle, że w podeszłym wieku jego ręka czasami odmawiała mu posłuszeństwa. Jego dzieła są czytane przez kolejne pokolenia i kształtują duchowość wielu chrześcijan na całym świecie. Czytał go również kleryk Joseph Ratzinger, obecny papież.

Benedykt XVI i kard. Newman

W 1990 r. kard. Ratzinger wygłaszał specjalne przemówienie w 100. rocznicę śmierci kard. Newmana. Wspominał, że podczas studiów seminaryjnych jego przyjaciel – ks. Alfred Läpple – pisał pracę doktorską o teologii kard. Newmana i często rozmawiali na temat angielskiego hierarchy. Co więcej – to właśnie z dzieł kard. Newmana kleryk Ratzinger uczył się na temat prymatu papieża w Kościele oraz o świadomości i sumieniu, a także o teologii personalizmu, co stało się później jednym z ważnych tematów Soboru Watykańskiego II.

Ponadto sami wykładowcy w monachijskim seminarium nauczali studentów właśnie w oparciu o dzieła kard. Newmana. Bez wątpienia wpłynęło to na duchową i intelektualną formację przyszłego papieża. To tłumaczy też fakt, dlaczego Benedykt XVI pragnął osobiście dokonać beatyfikacji kard. Newmana, choć zazwyczaj czyni to jego wysłannik.

Wyjątkowa pielgrzymka

Benedykt XVI jest pierwszym papieżem w 2000 historii chrześcijaństwa, który złoży w Anglii oficjalną wizytę. W 1982 r. kraj ten odwiedził Jan Paweł II, ale wtedy była to wizyta półoficjalna; papież przybył do Anglii jako przedstawiciel Kościoła katolickiego, a Benedykt XVI będzie przyjmowany jako przedstawiciel Kościoła i głowa Państwa Watykańskiego.

Celem papieskiej pielgrzymki do Anglii jest zarówno beatyfikacja kard. Newmana, jak i spotkanie z bardzo zróżnicowanym Kościołem anglikańskim.

Dość liczna grupa tzw. anglokatolików zachowuje nauczanie Kościoła katolickiego. Zachowuje taki sam kalendarz liturgiczny oraz czytania mszalne jak w Kościele rzymskokatolickim. Podobnie liturgia – sprawowana jest w języku angielskim według rytuału rzymskokatolickiego sprzed reformy liturgicznej Soboru Watykańskiego II. Ta część anglikanów jest najbliższa jedności z Rzymem.

W Kościele anglikańskim jest też liczna grupa osób dopuszczających święcenia kapłańskie kobiet i związki jednopłciowe. Ich nauczanie i liturgia bardzo się jednak różnią od liturgii katolickiej. W Kościele anglikańskim nie ma jedności nauczania i każdy może wybierać sobie to, co bardziej mu odpowiada. Mimo to świątynie anglikańskie świecą pustkami, bo zaledwie 2 proc. anglikanów uczestniczy w niedzielnej Mszy św.

W tym kryzysie wiary w Wielkiej Brytanii ważną rolę w dawaniu świadectwa odgrywają... Polacy. W Mszach św. uczestniczą bowiem ludzie młodzi i rodziny z małymi dziećmi. Taki widok nie jest niestety częsty w kościołach anglikańskich...

W tym kontekście beatyfikacja kard. Newmana ma niezwykłe znaczenie, zwłaszcza że odbywa się po ogłoszeniu dokumentu „Anglicanorum Coetibus”, umożliwiającego anglikanom konwersję do Kościoła katolickiego przy zachowaniu własnej tradycji. Trudno szacować, jak wiele osób skorzysta z tego przywileju, niemniej jednak jest to główny cel papieskiej pielgrzymki. Ojciec Święty przybywa, aby odwiedzić katolików i spotkać się ze wspólnotą anglikańską. Pielgrzymka odbywa się w duchu wzajemnej życzliwości, w myśl zawołania kard. Newmana: „serce mówi do serca”.