Czy to sekta?

Po czym można poznać, że człowiek należy do sekty?

P. Sz.: W literaturze przedmiotu na pierwszym miejscu jest wymieniana dieta. Jednostka przestaje spożywać produkty, które dotychczas lubiła lub zwyczajowo spożywała. Zaczyna przyrządzać sobie lub prosi o przygotowywanie wegetariańskich potraw z dużą domieszką orientalnych przypraw, piecze pszenne placki bez zakwasu i jajek. Pije duże ilości wody oraz parzy ziołowe herbaty. Unika dotykania pewnych produktów oraz naczyń, wydziela własne nakrycie stołowe. Drugi ważny czynnik stanowi zewnętrzny wygląd. Osoba zaczyna inaczej się ubierać, preferuje określony kolor, zakłada dziwne szaty, przypina plakietki. Przesadnie dba o higienę bądź zupełnie jej zaprzestaje. Radykalnie zmienia dotychczasową fryzurę. Nosi na szyi różnego rodzaju amulety, koraliki, woreczki, chociaż ich wcześniej nie używała. Istotne znaczenie ma też zmiana przyzwyczajeń. Jednostka rezygnuje z rozrywek lub nagminnie z nich korzysta (orientalna muzyka, nagrane przemówienia duchowych mistrzów, religijne nauki). Zaprzestaje dotychczasowych form spędzania wolnego czasu. Unika spotkań z rodziną, przyjaciółmi, znajomymi.

Do tych czynników warto dodać zmiany o religijnym podłożu. Bliski zamyka się w swoim pokoju na wiele godzin, śpiewa lub pozostaje w stanie letargu, uśpienia. Zmienia wystrój swojego otoczenia (kwiaty, ołtarzyk, świece, kadzidła). Zbiera nietypowe rzeczy (diabły, czaszki, krzyże). Niespodziewanie dla członków rodziny interesuje się sprawami wiary (czytanie Biblii, publikacji o dziwnych tytułach, ulotek, broszur) lub przestaje zajmować się religijnymi kwestiami (uczestnictwo w kościelnych nabożeństwach, obchodzenie tradycyjnych świąt). Namawia domowników do rozmów na tematy religijne, proponuje lektury, filmy, jednocześnie krytykując ich poglądy.
Należy także zwrócić uwagę na występowanie nowych zwyczajów. Osoba prowadzi ożywioną korespondencję z nowymi znajomymi, którzy dziwnie się zachowują i nachodzą dom. Bliski znika z domu, mówiąc, że uczestniczy w różnych kursach (językowy, podnoszący twórcze możliwości, biblijny). Przestaje wracać do domu na noc, a po powrocie nie potrafi podać przekonującej przyczyny, gubi się w wyjaśnieniach. Często zaniedbuje obowiązki, opuszczając szkolne lekcje bądź zaniedbując pracę. Wydaje poważne sumy na zakup książek, kadzideł, opłacanie kursów. Próbuje pożyczać pieniądze od rodziny, znajomych lub rozdaje własne oszczędności czy osobiste rzeczy. Kradnie przedmioty, pieniądze, chwaląc się swoim sprytem i bezwzględnością.

Co w takim razie można zrobić, gdy osoba związała się z sektą?

P. Sz.: Po pierwsze zachować spokój, rozsądek, nie wpadać w panikę. Należy również unikać najczęściej popełnianych błędów, dotyczących aprobaty nowych zachowań, lekceważenia problemu, zaprzeczania i unikania tematu, samoobwiniania, poniżania i atakowania ofiary, szukania wytłumaczenia, fałszywego założenia o wolności wyboru, negowania psychomanipulacji. Nie wolno pod żadnym pozorem krytykować grupy. Podczas rozmów używać pytań, a nie stwierdzeń. Utrzymywać kontakt i budować klimat zrozumienia, życzliwości, szacunku oraz miłości. Ważną rzeczą jest skontaktowanie się ze specjalistami, a także zbieranie informacji na temat grupy. Nie należy wspierać osoby finansowo, lepiej ofiarować mu jakąś osobistą rzecz, przywołującą miłe wspomnienia. Trzeba jasno określić swoje stanowisko, aby bliski nie występował w roli "misjonarza".

Jakie zatem płyną z tych krótkich rozważań rady dla młodzieży?

P. Sz.: Spotykając w swoim życiu sympatycznych i przyjaznych ludzi, którzy proponują interesujące spotkanie, młody człowiek powinien poznać podstawowe cele grupy, pełną nazwę wspólnoty, imię i nazwisko przywódcy, pozytywne i negatywne cechy organizacji. Dopóki nie dowie się, z kim ma do czynienia, powinien zachować szczególną ostrożność.

Paweł Szuppe - teolog, religioznawca, pracownik Dominikańskiego Ośrodka Informacji o Nowych Ruchach Religijnych i Sektach, publicysta