Wśród franciszkańskiej ciszy

Kto chce znaleźć Boga, musi wejść w ciszę
(ks. Józef Tischner).

Pod tymi słowami, wyjaśniającymi istotę pustelniczego życia, spotykam franciszkańskiego zakonnika o. Andrzeja Artyma, który jest drugim przełożonym pustelni na Świętej Górze k. Polanowa na ziemi koszalińskiej. Pierwszym przez kilkanaście lat był o. Janusz Jędryszek, który ją tworzył.

– Pustelnie są po to, aby odejść przynajmniej czasowo od materialnych i stresujących problemów tego hałaśliwego i ciągle pędzącego świata – wyjaśnia o. Andrzej. – Początkowo nie mogłem przywyknąć do nieustannej ciszy tego miejsca. Wszak przedtem przez blisko 20 lat franciszkańskiej służby byłem zawsze w miejskich klasztorach Polski i Kenii, stale w bezpośrednim kontakcie z ludźmi i ich sprawami. Jednak w posłuszeństwie dla swego prowincjała od lipca ubiegłego roku jestem tutaj, w tym świętym miejscu, gdzie od tylu wieków czczono Maryję i doznawano na tej Świętej Górze ogromu łask właśnie wskutek modlitewnej ciszy. W tym pozornie pustym miejscu, gdzie nieustannie obcujesz z przyrodą, widzisz to, czego nie spostrzegałeś w codziennym wielkomiejskim zgiełku, i słyszysz to, co zagłusza ci harmider tysięcy ludzi zagonionych za swoimi interesami. W pustelni zaczynasz widzieć to, co przedtem było przed tobą zakryte. Zauważasz siebie, swoje wnętrze, emocje i uczucia, pragnienia w sercu, niezrealizowane marzenia.

Dopiero tutaj przekonałem się, jak bardzo potrzebne są pustelnie nam wszystkim: duchownym i świeckim. My, franciszkanie ciągle musimy uczyć się życia w ciszy, które wcale nie jest samotną wegetacją.

Weź się za budowę

Nie byłoby tej franciszkańskiej pustelni, gdyby nie sugestia pierwszego biskupa koszalińsko-kołobrzeskiego, niezapomnianego ks. kard. Ignacego Jeża, który w czasie rekoronacji figury Matki Bożej Fatimskiej w Darłowie rzekł do proboszcza o. Jędryszka: "Kiedy zakończysz to przedsięwzięcie, weź się za budowę na Świętej Górze Polanowskiej". Pasterz diecezji myślał o wskrzeszeniu dawnego kultu Matki Najświętszej na tej niewielkiej górze koło Polanowa.

Święta Góra

Góra Polanowska była ważnym miejscem kultu pogańskiego. Gdy chrystianizowano Pomorze, również "ochrzczona" została owa Góra, a widocznym tego znakiem stał się krzyż.

W XIV w. przybyli tu mnisi, joannici lub cystersi, wybudowali na Górze kaplicę z obrazem Matki Bożej. To leśne miejsce czci Bogarodzicy było odwiedzane przez licznych pątników, szukających pomocy w różnych sprawach; najwięcej docierało tu chorych. Polanowska Góra stała się sławna, dzięki licznym uzdrowieniom i otrzymywanym łaskom. Pielgrzymi chętnie czerpali wodę uzdrawiającą w pobliskim źródełku.

W okresie reformacji luteranie rozebrali maryjną kaplicę, zakonników wypędzili, a cudowny wizerunek Matki Najświętszej znikł na zawsze. Po tamtym żywym kulcie Bogarodzicy pozostały tylko ruiny starej budowli. Pamięć ludzka jest jednak trwalsza od rozpadających się rzeczy materialnych; miejscowi katolicy wiedzieli o świętości dawnej maryjnej kaplicy, dlatego ukradkiem przed protestantami chowali w swoich domach kawałki fundamentów oraz kamienie, traktując je jak najdroższe relikwie.

Pustelnia

O. Janusz, otrzymując zgodę prowincjała franciszkanów prowincji św. Maksymiliana, na prośbę ordynariusza koszalińsko-kołobrzeskiego, zaczął budowę kaplicy i pustelni. Gdy tu przybył pierwszy raz, przed świętami Bożego Narodzenia w 1993 r., zachwycił się niezwykłą urodą tego miejsca, bogatego w piękne rośliny i zwierzęta. Wzdłuż kilometrowej drogi, prowadzącej do pustelni, postawił 20 kapliczek tajemnic różańcowych, które są darem licznych czcicieli Maryi.

Na rozpoczęcie Roku Świętego 2000 w obecności setek pątników został poświęcony krzyż u podnóża Polanowskiej Góry. Twórca pustelni miał już pozwolenie na postawienie sakralnej budowli. Wzruszenie zebranych było niemałe, gdy po raz pierwszy od 450 lat zaśpiewali polskie pieśni maryjne.

Jeszcze w tym samym roku charyzmatyczny pierwszy pustelnik zaprosił grupę sponsorów na wspólną modlitwę dziękczynną na Świętą Górę. Potem przybywało tu wielu biskupów, polityków i profesorów, ale najczęściej pielgrzymował wspomniany bp Senior.

W dniu 30 czerwca 2002 r. ks. bp Ignacy Jeż w miejscu przyszłej pustelni powiedział: "Cieszę się ogromnie, że mogę tu odprawić Mszę świętą pod dachem. Jest to zapowiedź tego, że będzie tu kaplica i pustelnia. Raduję się, że znalazł się człowiek, który chce realizować jedno z postanowień konstytucji zakonu franciszkańskiego, żeby każda prowincja zakonna miała swoją pustelnię".

Po latach cierpliwego budowania w pamiętnym dniu 12 czerwca 2010 r. ordynariusz koszalińsko-kołobrzeski ks. bp Edward Dajczak, w obecności biskupów swej diecezji i Bambergu, duchowieństwa zakonnego i diecezjalnego oraz rzesz pielgrzymów, dokonał uroczystego poświęcenia kościoła pw. Matki Bożej Bramy Niebios na Górze Polanowskiej.