Odstraszanie wroga

– Premier zapewnia nas, że mocne są wszystkie filary polskiego bezpieczeństwa, że jesteśmy coraz lepiej przygotowani do obrony naszych granic, bo nasza armia jest dobrze wyposażona, wyszkolona oraz ma silne morale...

– Przypomina mi się stary dowcip: nasza armia idzie naprzód, a za nią szybko posuwa się nieprzyjaciel. Faktem jest, że polskie społeczeństwo zaczyna się bać wojny, choć nie do końca zdaje sobie sprawę z jej realności. Rozumiem więc, że z jednej strony premier uspokaja własne sumienie, a z drugiej – nie chce straszyć ludzi.

– Czy – zdaniem Pana Profesora – możliwa jest taka przyspieszona, lokalna ingerencja militarna Rosji, mimo że nie jest ona jeszcze dostatecznie silna?

– Wojny nigdy nie można wykluczać, nawet jeśli się jej nie planuje. Adolf Hitler, napadając na Polskę w 1939 r., nie zamierzał rozpoczynać wojny światowej. Sądził, że szybko i łatwo pokona Polaków, zanim Zachód zdoła zareagować. Wojnę światową zamierzał rozpocząć w latach 1944-45, po zakończeniu zbrojeń i stworzeniu odpowiednio silnej armii. Tymczasem ona wybuchła pięć lat wcześniej.

– Jest Pan krytykiem prowadzonej od kilku lat reformy polskiej armii; czy wobec zaistniałej sytuacji potrzeba pilnie zreformować tę reformę?

– Uważam, że stan naszej armii jest już taki, że nie ma co mówić o reformach, a trzeba rozpocząć odbudowę sił zbrojnych. W 1999 r., przed wstąpieniem do NATO w jednej z amerykańskich analiz przygotowanych na zlecenie MON napisano, że siły zbrojne Rzeczypospolitej w NATO powinniśmy tworzyć w czterech etapach. W pierwszym – stworzyć armię będącą w stanie bronić granic kraju. W drugim – siły będące wsparciem dla sąsiadów Polski, sojuszników z NATO. Etap trzeci to zbudowanie formacji ekspedycyjnej na teren Europy, a dopiero w czwartym etapie mieliśmy przygotowywać wojska ekspedycyjne poza Europę.

– Zaczęliśmy od końca, żeby bardziej wkupić się w łaski NATO?

– Władze polskie uznały, że tak właśnie trzeba. A poza tym, to było najłatwiejsze. Przyjęto więc model armii typu ekspedycyjnego, i to on zdominował kierunki zmian w polskich siłach zbrojnych. Niczym mocarstwo tworzyliśmy wojska ekspedycyjne, w porównaniu z tego typu formacjami z USA – w rozmiarze mini, ale dla Polski i tak bardzo kosztowne. Później polscy stratedzy zlekceważyli doświadczenie Gruzji... Ten kraj zbudował armię ekspedycyjną, która w starciu z Rosjanami w 2008 r. kompletnie zawiodła, nie potrafiła bronić kraju. Prośmy Boga, żeby dał Polsce dość czasu na odbudowę naszych sił zbrojnych.

– Jak najskuteczniej i najszybciej można to zrobić?

– Trzeba przede wszystkim zadbać o obronę przed atakiem z powietrza i z morza. Doraźnie powinniśmy – z uwagi na obecną sytuację w regionie – domagać się od sojuszników wzmocnienia obrony przestrzeni powietrznej, np. dwoma, trzema dywizjonami rakiet Patriot. Eskadra samolotów F-16 nie wystarcza. Powinniśmy też zapewnić stałą obecność okrętów U.S. Navy na Bałtyku. Ze swej strony polska marynarka wojenna powinna otrzymać okręty podwodne wyposażone w rakiety, które mogą niszczyć cele również na lądzie. Pilnie potrzebna jest obrona przeciwrakietowa, a czasu na przetargi i zakupy rakiet nie mamy zbyt wiele...

– Niektórzy politycy twierdzą, że dobrze, iż nie zbudowano w Polsce amerykańskiej tarczy antyrakietowej, bo w ten sposób nie jesteśmy jeszcze na rosyjskim celowniku.

– To błędne rozumowanie. Tarcza antyrakietowa, w swym pierwotnym kształcie, miała być elementem infrastruktury obronnej Stanów Zjednoczonych, co oznacza, że w interesie USA byłoby, aby ulokowane w Polsce wyrzutnie były bezpieczne. Bezpieczeństwo bazy antyrakietowej w Redzikowie byłoby równoznaczne z bezpieczeństwem USA i... jednocześnie Polski. Natomiast ewentualny rosyjski atak na tę bazę oznaczałby wprost zagrożenie dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych. To byłoby dla Rosji działanie bardzo ryzykowne.

– Ponad trzydzieści lat temu zastanawialiśmy się: wejdą, nie wejdą? Co by było, gdyby teraz jednak weszli?

– Nie wolno do tego dopuścić! Dobrym wyjściem dla kraju posiadającego mniejszy potencjał obronny jest właściwa strategia odstraszająca przeciwnika. Współczesne armie z najwyższym trudem radzą sobie z tzw. działaniami asymetrycznymi, czyli z partyzantką. Wojska operacyjne, żeby opanować teren, na którym działają partyzanci, muszą mieć przewagę co najmniej 20 żołnierzy na jednego partyzanta, podczas gdy do pokonania innej armii regularnej wystarczy przewaga 3 do 1. Atutem jest też taniość; partyzanci posługują się prostym i łatwym w obsłudze uzbrojeniem, np. improwizowany ładunek wybuchowy kosztuje kilkadziesiąt dolarów, a można nim zniszczyć wóz bojowy za kilka milionów dolarów.

– Czeka nas partyzantka?

– Ależ nie. Musimy tylko przygotować się do takich działań, grożąc przeciwnikowi, że jeśli napadnie, to zapali mu się grunt pod nogami. Opieranie obrony na wojskach operacyjnych (armia zawodowa) jest drogą do klęski. A po rozbiciu takiej armii będziemy tworzyli konspirację i wojny partyzanckiej nie unikniemy. Natomiast obrona z przygotowanymi masowymi działaniami asymetrycznymi powinna odstraszyć wroga, i tym samym Polska wojny uniknie.

– Sądzi Pan, że udałoby się dziś namówić Polaków do takich asymetrycznych działań?

– Potrzebna byłaby akcja pokazująca ich użyteczność obronną. Trzeba wprowadzić przekazy medialne i programy nauczania wzmacniające polski patriotyzm. Potrzebni są ludzie odważni, gotowi walczyć za kraj. Trzeba promować i wspierać wszystkie związki, stowarzyszenia, grupy proobronne, takie jak: grupy rekonstrukcyjne, Związek Strzelecki „Strzelec”, Związek Towarzystw Gimnastycznych „Sokół”, Legię Akademicką, harcerstwo. MON powinien zadbać o morale wojska, które powinno promieniować na całe społeczeństwo. Należy przypominać postawy bohaterskie polskich żołnierzy z przeszłości.

Do obronności musi być też wprowadzony czynnik obywatelski, społeczny.

– W jaki konkretnie sposób?

– Mogłaby – i chyba powinna – powstać w Polsce obrona terytorialna w swej formie przypominająca Armię Krajową, tyle że zbudowaną przed ewentualnym wybuchem wojny, a nie – jak to było w 1939 r. – dopiero po katastrofie, po klęsce.