Jabłko Putina

WIESŁAWA LEWANDOWSKA: – Czy je Pan teraz więcej jabłek, Panie Pośle?

DR ZBIGNIEW KUŹMIUK: – Tak, staram się zachowywać patriotycznie, i zamiast brzoskwiń czy nektarynek kupuję więcej niż do tej pory polskich jabłek. Nie ulega jednak wątpliwości, że nawet gdyby 40 mln konsumentów w Polsce tak się zachowywało, to i tak nie rozwiążemy w ten sposób problemu.

– A na razie nie wygląda na to, aby Polacy masowo rzucili się na polskie jabłka na złość Putinowi...

– No właśnie. Musieliby skonsumować o ok. 700 tys. ton więcej niż co roku, bo tyle jabłek do tej pory lokowaliśmy na zablokowanym teraz rynku rosyjskim.

– Wydawałoby się, że od przybytku głowa nie powinna boleć, a dobry towar można sprzedać zawsze i wszędzie...

– Nie jest to takie łatwe. Polska produkcja sadownicza kierowana na rynek rosyjski była dość specyficzna. Przez lata ukształtowało się określone zapotrzebowanie na konkretne rodzaje jabłek.

– I teraz nie da się ich przerzucić na rynki innych krajów? Nie sprostają bardziej wyrafinowanym gustom i smakom?

– Polskie jabłka spełniają wszystkie wymogi, mamy produkt naprawdę pierwszej jakości. Polscy sadownicy w ciągu ostatnich kilku lat dostosowali się do wymagań smakowych i kolorystycznych konsumentów rosyjskich. W innych krajach konsumenci jabłek mają po prostu inne preferencje, musieliby się dopiero przyzwyczaić do takich jabłek. To wymaga czasu, kampanii promocyjnej itd., itp.

– A przede wszystkim trzeba pozyskać nowe rynki, co dziś jest jednym z pilniejszych zadań polskiego rządu.

– To prawda. Jeśli tylko znajdą się rynki zbytu, np. na Dalekim Wschodzie, to sadownicy w ciągu 2-3 lat odpowiednio przestawią swoją produkcję, zaczną uprawiać te gatunki jabłek, które będą akurat tam smakowały. Minister Marek Sawicki mówi, że już od roku poszukuje nowych rynków, promuje polskie warzywa i owoce...

– Bezskutecznie?

– Jakoś wykorzystuje unijne i krajowe fundusze promocyjne, ale po roku takich działań specjalnych rezultatów nie widać. Nie udało się znaleźć znaczących rynków zbytu w Chinach, Korei Południowej czy też w krajach arabskich. Być może coś tam już sprzedajemy, ale nie ma to specjalnego znaczenia dla naszego potencjału produkcyjnego.

– Polskie jabłko stało się symbolem nie najlepszego czasu w europejskiej polityce...

– Rzeczywiście. Już zastanawialiśmy się, jak pozyskać europejską solidarność dla polskiego jabłka, już obawialiśmy się, że nie będzie to takie łatwe, tymczasem Władimir Putin sam wymusił tę wewnątrzeuropejską solidarność, nakładając embargo nie tylko na Polskę, ale też na 27 innych krajów unijnych, i  to nie tylko na warzywa i owoce, ale także na mięso oraz przetwory mleczne. Nie jesteśmy już zatem osamotnieni.

– Ale za to skazani na wewnątrzunijną konkurencję na rynkach zbytu. Czy nie o to właśnie chodziło Putinowi?

– Być może. Bo na pewno nie o komfort życia swoich rodaków, którym w zamian za dobra codziennego życia proponuje dumę i euforię z podboju Ukrainy, z gnębienia „zgniłego Zachodu”. Zapewne poskutkuje to wzrostem cen żywności na rynku rosyjskim, co – przy niezamożności społeczeństwa – może się kiedyś obrócić przeciw samemu Putinowi.

– Jest Pan wielkim optymistą, Panie Pośle! Czy także w stosunku do europejskich, a zwłaszcza polskich, konsekwencji rosyjskiego embarga?

– Putinowi chodziło oczywiście także o skonfliktowanie krajów unijnych, ponieważ presja rolników na poszczególne rządy będzie bardzo duża. Ale miejmy nadzieję, że do tych konfliktów jednak nie dojdzie. Należy się liczyć ze sporymi zawirowaniami na rynku produktów rolnych. Sumarycznie biorąc, polscy producenci żywności utracą wpływy w granicach 500 mln euro rocznie. Na polskim rynku pojawi się więcej produktów rolnych, ceny skupu spadną, a mimo to przetwórcy i handlowcy nie obniżą swoich cen do tego stopnia, żeby konsumenci kupowali znacząco więcej. Straty poniosą więc przede wszystkim producenci.

– I nie pomogą nawet patriotyczne zrywy i hasła w rodzaju „jedzmy jabłka na złość Putinowi”?

– Obawiam się, że w tym najbardziej materialnym wymiarze raczej niewiele... Potrzebna jest zdecydowana interwencja i pomoc zarówno Unii, jak i bezpośrednio polskiego państwa.

– Skoro polskie jabłka niełatwo znajdą szybki zbyt na rynkach zachodnich i dalekowschodnich, to może można by je przerobić na marmolady i cydr, czyli swojski jabłecznik. Tyle że w Polsce chyba nigdy nie było to możliwe, bo nikomu nie opłacało się zbierać jabłek, raczej gniły...

– Tak było za komuny, gdy przetwórstwo było upaństwowione i – niestety – podobnie jest dziś, gdy jest ono opanowane przede wszystkim przez wielki zagraniczny kapitał; polscy producenci nie mają w nim żadnych udziałów ani jakichkolwiek innych wpływów. W dzisiejszej Polsce rolników postawiono w sytuacji, w której zasadnicza część ich dochodów musi pochodzić z coraz mniej opłacalnej produkcji rolnej.

– Czyli całkiem inaczej niż w innych krajach?

– W całym europejskim cywilizowanym świecie rolnicy czerpią dochody nie tylko z produkcji rolnej, ale także z przetwarzania produktów rolnych, a nawet z handlu nimi. U nas główne dochody z płodów ziemi czerpią przetwórcy i handlowcy-pośrednicy. Ceny produktów na rynku są zawsze co najmniej dwu-, trzykrotnie wyższe niż te proponowane rolnikom.