Istotnymi przymiotami sakramentu małżeństwa jest jedność i nierozerwalność. I każdy, kto wstępuje w sakramentalny związek małżeński, chce być w nim szczęśliwy aż do śmierci. Zdarza się jednak, że małżeństwa się rozpadają. Jest to bolesne i trudne. Co wtedy robić? W drodze, 4/2008
Niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich. Jest to jeden z częściej spotykanych tytułów nieważności małżeństwa w sądownictwie kościelnym. Osoba dotknięta tym zaburzeniem nie jest zdolna do realizowania umowy małżeńskiej, czyli tego, do czego zobowiązała się poprzez zawarcie małżeństwa. Można powiedzieć, że zobowiązała się ona do rzeczy niemożliwych.
Przykładem może być ktoś dotknięty chorobą alkoholową. Jako alkoholik (alkoholiczka) może chcieć wstąpić w związek małżeński. Jednak czy będzie potrafił wypełniać to, do czego się zobowiązał, poczynając od codziennych czynności związanych z praniem, gotowaniem, sprzątaniem, pracą zawodową, utrzymywaniem gospodarstwa domowego, a przechodząc do coraz bardziej wymagających zadań związanych z wychowywaniem dzieci, odpowiedzialnością za współmałżonka itp.? Przeszkód, które stają na drodze podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich, może być bardzo dużo. Poza wspomnianym alkoholizmem przeszkodą może być każda inna forma uzależnienia, np. od narkotyków, innych osób (syn lub córka uzależniony od matki lub ojca). Ponadto przeszkodą taką może być np. homoseksualizm. Ważne jest, że przyczyny te są natury psychicznej i nie pozwalają podjąć istotnych obowiązków małżeńskich (por. kan. 1095 pkt.3 KPK).
Brak wystarczającej wiedzy o małżeństwie. Już starożytni Rzymianie wymyślili domniemanie prawne, przyjęte następnie przez Kościół, że wraz z rozwojem fizycznym człowieka przebiega równolegle jego rozwój psychiczny. Uważano, że wraz z wiekiem równolegle powinien się rozwijać intelekt. To za jego sprawą zdobywa się podstawową wiedzę na temat małżeńskiego związku mężczyzny i kobiety. Uznaje się, że wystarczającą wiedzą, którą powinni dysponować ci, którzy chcą zawrzeć sakramentalny związek małżeński, jest przekonanie o tym, że małżeństwo jest trwałym związkiem mężczyzny i kobiety, skierowanym ku zrodzeniu potomstwa przez jakieś seksualne współdziałanie (por. kan. 1096 §1 KPK). Jak widać, poprzeczka dotycząca wiedzy o małżeństwie nie została podniesiona zbyt wysoko. Co więcej, po osiągnięciu dojrzałości nie domniemywa się takiej niewiedzy (por. kan. 1096 §2 KPK).
Błąd co do osoby lub co do przymiotu osoby. Nie dziwi, że błąd co do osoby powoduje nieważność małżeństwa (por. kan. 1097 §1 KPK). Np. chciałem zawrzeć małżeństwo z Kasią, a przyszła jej bliźniaczka Asia i ja się nie zorientowałem… Ale czym jest błąd co do przymiotu osoby? Może on dotyczyć wieku, wykształcenia, zawodu, stanu majątkowego, narodowości, stanu cywilnego, stanu religijnego itp. Przepis prawa kanonicznego mówi, że przymiot ten musi być bezpośrednio i zasadniczo zamierzony (por. kan. 1097 §2 KPK). W praktyce oznacza to, że nupturient musi wzbudzić w sobie intencję bezpośredniego zamierzenia przymiotu danej osoby. Np. intencja nupturienta powinna brzmieć: „Chcę poślubić dziewicę, za którą uważam Kasię”. Gdyby swoją intencję sformułował inaczej: „Chcę poślubić Kasię, którą uważam za dziewicę”, to znaczy, że przymiot ten, w tym przypadku dziewictwo, nie został przez niego zamierzony bezpośrednio i zasadniczo.
Podstęp. Kodeks Prawa Kanonicznego mówi, że kto zawiera małżeństwo, zwiedziony podstępem, dokonanym w celu uzyskania zgody małżeńskiej, a dotyczącym jakiegoś przymiotu drugiej strony, który ze swej natury może poważnie zakłócić wspólnotę życia małżeńskiego, zawiera je nieważnie (por. kan. 1098 KPK). Celem takiego podstępu, jest „wyłudzenie” zgody małżeńskiej od drugiej strony. Dokonuje się ono poprzez wskazanie jakiegoś przymiotu, na którym drugiej stronie zależy, a którego się nie posiada. Np. nupturientka ukrywa swoją niepłodność (wiedząc, że nupturientowi bardzo zależy na posiadaniu potomstwa), wprowadzając tym samym w błąd nupturienta, aby uzyskać cel matrymonialny. Tak „wyłudzone” małżeństwo może być zawarte nieważnie.,/div>
Ocena |
bardzo słabe |
słabe |
średnie |
dobre |
super |
