Istotnymi przymiotami sakramentu małżeństwa jest jedność i nierozerwalność. I każdy, kto wstępuje w sakramentalny związek małżeński, chce być w nim szczęśliwy aż do śmierci. Zdarza się jednak, że małżeństwa się rozpadają. Jest to bolesne i trudne. Co wtedy robić? W drodze, 4/2008
Błąd co do jedności, nierozerwalności lub godności sakramentalnej małżeństwa. Jeżeli błąd ów determinuje wolę, wówczas małżeństwo jest zawierane w sposób nieważny (por. kan. 1099 KPK).
Wiedza lub opinia o nieważności małżeństwa. Kodeks Prawa Kanonicznego, stwierdzając, że wiedza lub opinia o nieważności małżeństwa niekoniecznie wyklucza zgodę małżeńską (por. kan. 1100 KPK), odnosi się do subiektywnej opinii małżonka o nieważności swojego małżeństwa. Tego rodzaju sąd, istniejący w chwili zawierania małżeństwa, jeśli pozostaje jedynie w sferze myślowej, nie skutkuje nieważnością małżeństwa, gdy nie miał wpływu na podjęcie decyzji.
Symulacja. W prawie istnieje domniemanie, że zewnętrzne słowa i znaki użyte przy zawieraniu małżeństwa odpowiadają wewnętrznej zgodzie (por. kan. 1101 §1 KPK). Oznacza to, że gdy podczas ślubu kościelnego słyszymy słowa przysięgi małżeńskiej, to temu, kto je wypowiada, towarzyszy wewnętrzna zgoda, czyli akt woli mówiący, że chce on wstąpić w związek małżeński. Symulacja polega na tym, że zewnętrznym znakom nie odpowiada wewnętrzna zgoda. Symulacja zgody małżeńskiej może być całkowita lub częściowa.
Symulacja całkowita. Polega na tym, że zawierający małżeństwo wypowiada słowa przysięgi małżeńskiej, ale wewnętrznym aktem woli pozytywnie je wyklucza. Np. wewnętrznie mówi, że wcale tego małżeństwa zawrzeć nie chce. Symuluje on zgodę małżeńską. Tym samym zawiera on małżeństwo nieważnie (por. kan. 1101 §2 KPK).
Symulacja częściowa. Zachodzi ona wówczas, gdy kontrahent chce zawrzeć małżeństwo, ale wyklucza albo istotny element małżeństwa, albo jakiś istotny jego przymiot. Do istotnych elementów małżeństwa należy zaliczyć wspólnotę życia skierowaną na dobro współmałżonka oraz zrodzenie i wychowanie potomstwa. Natomiast do istotnych przymiotów małżeństwa należy zaliczyć jego jedność i nierozerwalność. Chodzi tu o istotne elementy i przymioty małżeństwa wykluczone pozytywnym aktem woli (por. kan. 1101 §2 KPK). Np. wykluczenie zrodzenia i wychowania potomstwa może polegać na tym, że ktoś, zawierając małżeństwo, wewnętrznym aktem woli „powie”, że ze swoim współmałżonkiem nigdy nie chce mieć dzieci. I następnie w małżeństwie będzie robił wszystko, aby to zrealizować, poczynając od antykoncepcji, a na aborcji kończąc. Natomiast wykluczenie jedności małżeńskiej może polegać na daniu sobie prawa do innych osób (kochanków, kochanek).
Małżeństwo zawarte pod warunkiem. W Kościele nie można ważnie zawrzeć małżeństwa pod warunkiem dotyczącym przyszłości (por. kan. 1102 §1 KPK). Natomiast można zawrzeć małżeństwo pod warunkiem dotyczącym przeszłości lub teraźniejszości. Jest ono ważne lub nie, zależnie od istnienia lub nieistnienia przedmiotu warunku najpóźniej w momencie zawierania małżeństwa (por. kan. 1102 §2 KPK). Np. nupturient może sformułować warunek w następujący sposób: „Zawieram z tobą małżeństwo, jeżeli rzeczywiście ukończyłeś aplikację adwokacką”. Wówczas w zależności od tego, czy w momencie zawierania małżeństwa druga strona legitymuje się ukończoną aplikacją adwokacką, małżeństwo jest ważnie zawarte lub nie.