Prawa dziecka a dobro dziecka

Podkreślony przez Jana Pawła II aspekt personalistyczny i zarazem integralny stanowi rdzeń wychowania w zrozumieniu Kościoła. Chodzi o to, by wyzwolić w dziecku potencjał jego możliwości jako osoby. Należy pomóc mu w zaspokojeniu jego wielorakich potrzeb – poznawczych, uczuciowych, duchowych, religijnych itd. – poprzez system całościowy, harmonijnie skoordynowany. Osoba ludzka nie jest bowiem zlepkiem samoistnych elementów, ale organiczną całością, co powinno znaleźć odbicie w systemie wychowania.

Rola rodziny w wychowaniu

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka stanowi: „Rodzice mają prawo pierwszeństwa w wyborze rodzaju wykształcenia dla swoich dzieci” (art. 26,3), zaś w protokole I do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z 20 marca 1952 roku czytamy: „W wykonywaniu swoich funkcji w dziedzinie wychowania i nauczania, Państwo będzie szanowało prawa rodziców do zapewnienia wychowania i nauczania zgodnego z ich własnymi przekonaniami religijnymi i filozoficznymi” (art. 2).

Karta Praw Rodziny, wydana przez Stolicę Apostolską (1983) i skierowana przede wszystkim do rządów i międzynarodowych organizacji rządowych, w artykule 5. stanowi:
„Rodzice, ponieważ dali życie dzieciom, mają pierwotne, niezbywalne prawo i pierwszeństwo do wychowania potomstwa i dlatego muszą być uznani za pierwszych i głównych jego wychowawców.

a) Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie ze swoimi przekonaniami moralnymi i religijnymi, z uwzględnieniem tradycji kulturowych rodziny, które sprzyjają dobru i godności dziecka; winni także otrzymywać od społeczeństwa odpowiednią pomoc i wsparcie konieczne do wypełnienia roli wychowawców.

b) (...) W szczególności wychowanie seksualne, stanowiące podstawowe prawo rodziców, winno dokonywać się zawsze pod ich troskliwym kierunkiem, zarówno w domu, jak i w wybranych i kontrolowanych przez nich ośrodkach wychowawczych.

Zakończenie

Prawa dzieci powinny znaleźć należyte pogłębienie i być respektowane w całym świecie w pełnym wymiarze, dla spokojnego rozwoju i integralnego dobra dzieci. Jest to zadanie fundamentalne również dla dobra ludzkości, w którego realizacji powinni współpracować wszyscy: rodziny, szkoła, instytucje, Kościół.
Jan Paweł II kiedyś powiedział, że „nie można uczynić nic bardziej wartościowego dla przyszłości świata, jak zachęcać i podtrzymywać wszystkie instytucje, które biorą sobie do serca rozwój dzieci”^[13].

Przedruk z: W służbie dziecku, t. I, praca zbiorowa pod red. ks. Józefa Wilka SDB, Wydawnictwo KUL, Lublin 2003.

*****

ks. kard. Zenon Grocholewski – Prefekt Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego
 

^[13] Giovanni Paolo II, Insegnamenti XIV/2 (1991) 1234.