Powszechny i apostolski... czy polski?

Migracja polskich katolików do Anglii, zamiast umocnić tutejszy Kościół katolicki, stała się zagrożeniem dla jego jedności – ostrzegł jego najwyższy hierarcha kardynał Cormac Murphy O’Connor. Przewodniczący Episkopatu Anglii i Walii wybiera się w marcu do Polski, aby gasić pożar wywołany jego wypowiedzią.

Ale „piarowska” wpadka kardynała O’Connora nie była wyłącznie językową niezręcznością. Polacy, których przyjazd spowolnił proces pustoszenia katolickich świątyń na Wyspie, chodzą na polskie nabożeństwa, budząc rozczarowanie angielskiego duchowieństwa i wzniecając oskarżenia o separatyzm.

Doniesienia o tym, że polscy biskupi nawołują tylko do udziału w polskich Mszach, dolały oliwy do ognia. Przedmiotem debaty stał się też stopień niezależności działającego tu od 1894 r. polskiego duszpasterstwa emigrantów. Ostatnie sygnały wskazują, że polski Episkopat liczy się nawet z możliwością renegocjacji umowy z 1948 r., na mocy której Polska Misja Katolicka w Londynie uzyskała bezprecedensową autonomię.

Spór o „dwa Kościoły”

Wiosną 2006 r. w wywiadzie dla „Tygodnika” kardynał Murphy O’Connor, arcybiskup Westminsteru, mówił, że na Polaków czekają otwarte drzwi angielskich kościołów; kościołów, których przyszłość stanowią młodzi migranci z Europy Wschodniej i ich rodziny.

Półtora roku później udzielił wywiadu Katolickiej Agencji Informacyjnej, z którego wynikało, że przybysze w większości wybrali kościoły polskie, odrzucając tym samym jego zaproszenie. „Martwię się tym, żeby Polacy nie stworzyli jakby osobnego Kościoła; żeby nie było jednego Kościoła dla Polaków, a drugiego dla reszty katolików” – mówił O’Connor. Polskie media sprowadziły przesłanie kardynała do postulatu lingwistycznego wobec Polaków: aby czym prędzej nauczyli się angielskiego i dołączyli do angielskich parafii. „Czy to grzech modlić się po polsku?” – pytała w retorycznym tytule „Rzeczpospolita”.

Od kilku tygodni temat „dwóch Kościołów katolickich” na Wyspie żyje własnym życiem. Brytyjska Polonia zasypała kardynała O’Connora listami w obronie polskich Mszy, których on nie atakował. Z kolei sztandarowy tygodnik liberalnych angielskich katolików „The Tablet” znalazł w wypowiedziach Prymasa Polski kardynała Glempa rzekomy dowód na to, że polscy biskupi dążą do realizacji wizji, przed którą ostrzegał arcybiskup Westminsteru: stworzenia osobnego polskiego „Kościoła w Kościele” w Anglii.

Atmosferę ma oczyścić planowana podróż kardynała Murphy O’Connora do Warszawy, który 5 marca ma wystąpić na sesji plenarnej Episkopatu Polski.