Ksiądz się nie nadaje

Jak zatem możemy przyłożyć do siebie praktykę starożytnego Kościoła, w którym w niezliczonych wypadkach laicyzowano duchownych, do aktualnego rozumienia niezniszczalnego „charakteru” sakramentu święceń?

Starożytny Kościół był świadom wielkości sakramentu ustanawiania duchownych różnych stopni. Podkreślał to w wielu przepisach mówiących o warunkach ich ustanawiania, o wymaganych cechach, o świętości sprawowanych przez nich funkcji. Opisy te mają charakter bardziej egzortacyjny niż prawny. Gdy ktoś okazywał się niegodny sprawowanej funkcji, laicyzowano go, wracał do szeregów ludu Bożego i jako ochrzczony nadal pozostawał w społeczności zbawienia, którą jest Kościół. Było to traktowane jako wymierzenie kary większej niż ekskomunika (jak pisałem wyżej, obowiązująca zasadniczo do czasu odbycia pokuty, czyli nie na zawsze), gdyż nieodwracalnej.

Refleksja Kościoła nad sobą samym i nad wiarą, którą Duch Święty daje jego członkom, doprowadziła do rozpoznania, że sakramentalny dar, o jakim mowa, jest sam w sobie nieutracalny. W żaden sposób jednak nie wynika z tego, że Kościół nie ma prawa i obowiązku zwalniania ze służby tych, którzy są winni takich wykroczeń, które w rozumieniu członków tego Kościoła dyskwalifikują któregoś z duchownych jako pasterzy, nauczycieli i szafarzy sakramentów. Nie widać też, by Kościół nie miał prawa i obowiązku zwolnić tych, którzy dobrowolnie chcą poddać się tej karze, gdyż sami uważają, że nie nadają się do pełnienia takiej służby. Nie znaczy to, że zostają w ten sposób wydani na potępienie, że wypadają z łaski wszystkich pozostałych sakramentów, ale że po prostu się nie nadają. Zawsze było, jest i będzie to smutne. Ale zauważmy, że Ewangelie przekazały nam, że kilkakrotnie Jezus kogoś do czegoś powoływał i otrzymywał odpowiedź odmowną. Wtedy był smutny, ale decyzję człowieka szanował.