Program na życie

Praktykowanie codzienności

Wiele lat później, tuż przed kolejną rocznicą śmierci ojca, Maria rodzi syna. Dziecko jest ciężko chore, żyje pięć dni. Więcej dzieci mieć nie mogą i razem z mężem adoptują dwóch chłopców.

Maria: – Mimo wszystkich moich utrat jestem szczęśliwa. Mogę tak powiedzieć, bo mam wszystko, co potrzebne do szczęścia: mamę, kochającego męża, udane dzieci, dobrą pracę, przyjaciół. Niczego mi nie brakuje. Jako osoba 50-letnia mogę powiedzieć, że tato czuwa nade mną w podstawowych życiowych wyborach.­

Danuta: – Nie czuję się szczęśliwa, prędzej pogodzona. Jakieś fragmenty szczęścia są mi dostępne, gdy obserwuję Marysię i jej rodzinę. Ale sama często czuję jego brak i żal. Nie wgłębiam się w to ani tego nie pielęgnuję – w żadnym wypadku – po prostu stwierdzam fakt.

Pod oknem ascetycznie umeblowanego pokoju stoi fortepian, na którym kiedyś uczyły się grać Marysia i Kasia. Na ścianie trzy zdjęcia w ramkach: męża i dwójki dzieci. W trzech pokojach z kuchnią na piętrze niewysokiego domu niedaleko Wzgórza Lasoty w Podgórzu toczyło się przeciętne życie. Wczesne wstawanie, wyprawianie dzieci do szkoły, płacenie rachunków, obieranie ziemniaków, pranie i sprzątanie, pisanie wykładów o sprężaniu zbiorników, rozmowy z Danutą... Na mistykę św. Jana od Krzyża czasu było niewiele. Czy tak się praktykuje heroiczność cnót, o którą pytają kurialni urzędnicy prowadzący proces kandydata na ołtarze?

Danuta skończyła 80 lat. Szczegółami z życia męża dzieli się niechętnie. Życie nie jest na pokaz. Heroiczność cnót? Może chodzi o pasję robienia wszystkiego dobrze? Albo nie: chodzi o to, by starać się zrozumieć innych i pomagać im, czy proszą o radę, czy o rozmowę, czy po prostu tylko o to, by z nimi być.

Danuta: – To chyba jest najtrudniejsze: do końca doprowadzić każdą sprawę, bez względu na to, ile by to kosztowało czasu, wysiłku, cierpliwości. Trudu, po prostu.

Maria przekroczyła pięćdziesiątkę. Przez lata borykała się z piętnem „tej, co ocalała”. Nie zadaje ojcu retorycznych pytań: „co byś zrobił na moim miejscu?”. Nie uważa, że ocalała po to, by pamięć o nim nie zaginęła. Heroiczność cnót to dla niej praktykowanie codzienności, ale tak, żeby być i punktualnym, i lojalnym, i cierpliwym, i umieć sprawiedliwie dzielić czas między pracę, męża, dzieci, przyjaciół. A jeszcze w tym kieracie znaleźć miejsce na miłość bliźniego.

Maria: – Od dwóch miesięcy nie potrafię zadzwonić do pani, o której wiem, że jest chora terminalnie. To takie nic, prawda? Nie chodzi o to, by od razu oddać nerkę, a jedynie o to, by wybrać numer w komórce i porozmawiać. Tato znalazłby ten czas. Dla niego bycie dla innych to nie był żaden problem – to miał opanowane do perfekcji. Chyba o to chodzi w świętości. Można przecież zapytać: co w życiu tego człowieka było takie nadzwyczajne? Odpowiadam: nic, ale też: spróbujcie i zobaczcie.

*****

Korzystałam ze wspomnień o Jerzym Ciesielskim kard. Karola Wojtyły z 1970 r. i Jana Babeckiego z 1980 r., opublikowanych na łamach „TP”, oraz wspomnień przyjaciół i współpracowników zamieszczonych w miesięczniku „Źródło” w 2005 r.