Między młotem a kowadłem

Ks. Paweł Rozpiątkowski: – Panie Prezesie, można mówić o Panu: pierwszy lekarz Rzeczypospolitej?

Dr n. med. Maciej Hamankiewicz: – Nie! Czułbym się co najmniej skrępowany.

– Nazwałem tak głównego przedstawiciela korporacji zawodowej.

– Jeśli tak, to zgoda. Nie śmiałbym natomiast porównywać się z wielkimi sławami medycznymi. Dr Babiński, dr Leśniowski – o, to byli lekarze! Zresztą wielkich w polskiej medycynie było i jest bardzo wielu. Jestem zbyt skromną osobą, żeby się z nimi choćby tylko porównywać. Moim zadaniem jest organizowanie życia zawodowego środowiska lekarskiego przez najbliższe cztery lata.

– Pozostając przy nazwach, gdzieś słyszałem, że prezes Naczelnej Izby Lekarskiej to osoba numer trzy w polskim systemie opieki zdrowotnej, po ministrze zdrowia i prezesie NFZ. Czy czuje Pan tę moc sprawczą?

– Myślę, że korporacja zawodowa ma pewien wpływ na funkcjonowanie całej ochrony zdrowia z kilku względów. Przede wszystkim dlatego, że jesteśmy ważnym środowiskiem opiniotwórczym. Poza tym nie da się ukryć, że lekarz w ochronie zdrowia jest jak, nie przymierzając, duchowny we wspólnocie Kościoła. Od tego, jak funkcjonują lekarze, zależy w dużej mierze funkcjonowanie całego systemu ochrony zdrowia.

– Ludzie są niezadowoleni z funkcjonowania tego systemu. Mają rację?

– Oczywiście. Sam wielokrotnie staję pod ścianą, bo chciałbym zrobić znacznie więcej, niż pozwala system. Chciałbym dawać chorym to, czego potrzebują, a nie mogę, bo system nakazuje mi dawać tylko to, co możliwe.

– Kto tak wiąże ręce lekarzom?

– Płatnik. Narodowy Fundusz Zdrowia. Nasz mecenas jest dramatycznie ubogi, co ogranicza możliwości lekarzy.

– Nie da się nic zmienić?

– Dałoby się, ale nie widzę chęci reformy systemu opieki zdrowotnej, a dokładniej – mam na myśli reformę jej finansowania, bo w tym tkwi źródło większości naszych problemów.

– W jakim kierunku, zdaniem środowiska lekarskiego, powinna iść ta reforma?

– W systemie musi się znaleźć więcej pieniędzy. Oczekuje się od nas tego samego, co od służby zdrowia w Niemczech, tymczasem obowiązków mamy tyle samo, ale środków finansowych pięć razy mniej. Założenia reformy z 2000 r. były nawet niezłe. Przypomnę, że na ochronę zdrowia planowano przeznaczyć 11 proc. podstawy wymiaru składki. Na planach się jednak skończyło. Po zmianie ekipy rządzącej w 2001 r. obcięto nakłady i służba zdrowia dostała 7 proc. Teraz jest 9, a wiemy, że potrzeba 13. Bez dodatkowych pieniędzy służba zdrowia nie będzie dobrze funkcjonowała, i trzeba sobie z tego zdać sprawę. W Polsce, przeliczając na głowę, wydajemy na ochronę zdrowia najmniej publicznych środków w całej Europie. Przeciętny obywatel polski odprowadza co miesiąc na ubezpieczenie zdrowotne równowartość 40 dolarów. Za Olzą, w kraju niewiele bogatszym od nas – trzy razy więcej.

– Może nas zwyczajnie nie stać?

– Widzę inną przyczynę. Brak politycznej woli do jakiegokolwiek ruchu racjonalizującego wydawanie tych pieniędzy, które już mamy, choćby przez wprowadzenie minimalnych opłat pobieranych od obywateli przychodzących do lekarza specjalisty. Nie wzbogaciłoby to systemu ochrony zdrowia, ale go zracjonalizowało. W szpitalach natomiast widziałbym dopłaty do wyżywienia, co mogłoby wykluczyć takie sytuacje, jak traktowanie szpitala jako domu opieki dla starszych rodziców, żeby dzieci mogły sobie wyjechać na ferie czy wakacje. Niedawno miałem taki przypadek na kierowanym przeze mnie oddziale. Miałem trudności z wypisem starszej osoby, bo córka wyjechała na ferie i wracała dopiero za kilka dni. Pani musiała zostać na oddziale, mimo że hospitalizacja nie była już konieczna, a trzeba wiedzieć, że każdy dzień pobytu w szpitalu, i to bez specjalistycznych zabiegów, kosztuje podatnika 300 zł.