Między młotem a kowadłem

– Mówi Pan o przypadkach ekstremalnych. Można sobie wyobrazić także drugą stronę – że kogoś autentycznie nie będzie stać, aby zapłacić te parę złotych za wizytę czy dopłacić do szpitalnego wiktu.

– Zgoda, tylko że wcale nie podważa to potrzeby racjonalizacji systemu, także po stronie postaw pacjentów. System nie może być bezduszny, ale nie może też być nierozsądny.

– Co jeszcze trzeba w nim poprawić?

– M.in. system zapisywania na operacje specjalistyczne. Jest wysoce skomplikowany i na dodatek bardzo kosztowny. Pacjenci zapisują się do pięciu, sześciu kolejek i ja się im nie dziwię, bo działają racjonalnie. Nieracjonalność systemu polega zaś na tym, że zatrudniani są ludzie, których zadaniem jest pilnowanie tych kolejek.

– Jak to zmienić?

– Bardzo prosto. Wystarczy wprowadzić system elektronicznej rejestracji, który zaraz wyłapie przypadki wielokrotnych zapisów. To NFZ, a nie szpitale, powinien prowadzić takie kolejki i regulować dostęp do usług medycznych, tyle że system jest leniwy i chce wszystko zrzucić na lekarzy, łącznie z niezadowoleniem pacjentów. Poniekąd to działanie NFZ jest również racjonalne, bo daje 50 miliardów zł, choć potrzeba 200 miliardów. Fundusz spodziewa się, że lekarze dokonają cudu, a że nie są cudotwórcami, więc niezadowolenie pacjentów jest zrozumiałe. System jest niewydolny i psuje ludzi.

– Nie rozumiem.

– Pracuję w zawodzie 31 lat i widzę to czarno na białym, nawet na poziomie języka. Lekarz już nie leczy, lekarz wykonuje usługę medyczną; chirurg już nie robi operacji, ale wykonuje procedurę medyczną. Z powodów finansowych następuje dramatyczne odhumanizowanie ochrony zdrowia. Nam, starszym lekarzom, może to już nie grozi, ale dla młodych jest to niebezpieczne.

– Czy jest sposób, żeby tego uniknąć? Przecież pieniędzy jest, ile jest, i jutro ich cztery razy więcej nie będzie. Te, które są, trzeba skrupulatnie liczyć i kontrolować ich wydawanie. Tam, gdzie jest pieniądz, musi być ekonomia.

– Dobrze, tylko niech ktoś powie pacjentom, że nie na wszystko nas stać. Nikt się do tej pory na to nie odważył, a uczciwie byłoby, gdyby powiedziano: przeznaczamy na zdrowie tylko 52 miliardy zł i zapłacimy szpitalom tylko za leczenie tego, tego i tego. I kropka. Na więcej nas nie stać. Niestety, obiecuje się, że za te niewielkie pieniądze każdy dostanie wszystko. To jest niemożliwe. W ten system wpisany jest fałsz i obłuda. Żeby je wyeliminować, trzeba bezwzględnie wprowadzić koszyk świadczeń gwarantowanych.

– Przyjmuje Pan Ordynator na swój oddział chorego, wymagającego takiego sposobu leczenia, które nie jest gwarantowane przez NFZ, i co, odsyła go Pan z kwitkiem?

– Wprowadzenie koszyka świadczeń gwarantowanych spowoduje powstanie firm ubezpieczeniowych, które płaciłyby za ponadstandardowe procedury medyczne. Pacjent nie płaciłby za nie. Płaciłby jego ubezpieczyciel.

– Przecież nie ze swoich pieniędzy, ale ze składek ubezpieczonych.

– Dobrowolnie ubezpieczamy samochody, domy, ubezpieczamy siebie na wycieczkach i swoje dzieci na koloniach, tylko nie chcemy ubezpieczyć swojego zdrowia. System, który tej świadomości nie wprowadził, skrzywdził ludzi.

– Jak tę krzywdę naprawić?

– Potrzebna jest edukacja. Wcale nie twierdzę, że dzień po wprowadzeniu koszyka świadczeń gwarantowanych wszyscy masowo ruszą do ubezpieczalni. To trochę potrwa, ale ten okres dostosowawczy to pole do działania pozarządowych instytucji pomocowych. Historia, także ta dawna, dowodzi, że nawet kiedy nikt nie myślał o państwie opiekuńczym, te organizacje wspaniale troszczyły się o ludzi.

– Mówiąc krótko: obywatele muszą więcej zapłacić, tyle że nie chcą.

– Odpowiem tak: niemal wszyscy deklarują, że najważniejsze w życiu to rodzina i zdrowie, ale nie chcą zbyt wiele dla zdrowia zrobić.