Świeccy odpowiedzialni za Kościół

Wracając do formacji świeckich, wyróżniłbym konieczność pomagania im w odkryciu piękna chrześcijaństwa. Dziś szerzy się fałszywy obraz chrześcijaństwa jako czegoś, co ogranicza wolność człowieka, utrudnia mu życie. A to nie jest prawda. Chrześcijaństwo stanowi pozytywny program życia. Jest odpowiedzią samego Boga na pragnienie szczęścia człowieka. Tę prawdę mocno akcentuje Benedykt XVI, który mówi o budzeniu w człowieku wrażliwości na Boga, o tym, że ten, kto wyklucza Boga z własnego życia, fałszuje pojęcie rzeczywistości.

Drugą ważną kwestią w formacji świeckich jest troska o dojrzałą chrześcijańską tożsamość. Człowiek ochrzczony powinien w pełni zdawać sobie sprawę z tego, kim jest i jaka jest jego misja. Każdy chrześcijanin świecki ma do odegrania swoją rolę i ma do wypełnienia swoje zadanie, zarówno wewnątrz wspólnoty kościelnej, jak i na zewnątrz, w stosunku do świata. Z tą ostatnią kwestią wiąże się trzeci priorytet formacji: troska o właściwą, odpowiedzialną obecność świeckich katolików w świecie i przemienianie tego świata od wewnątrz. Trafnie tę misję streścił starożytny autor „Listu do Diogeneta”: „Czym dusza w ciele, tym w świecie są chrześcijanie”.

Tożsamość chrześcijańska to także poczucie dumy z bycia chrześcijaninem.

– Znany dziennikarz i pisarz katolicki Vittorio Messori powiedział kiedyś, że utrata tej tożsamości jest największym problemem chrześcijan.

– Zgadzam się z tą opinią. Naszym problemem nie jest bycie mniejszością, lecz utrata znaczenia, przekonanie, że nie mamy światu nic do zaofiarowania. A przecież, według słów Chrystusa, mamy być „solą ziemi”, „światłością świata”, ewangelicznym zaczynem. Sól w pokarmie jest mniejszością, ale daje smak. Zaczyn jest mniejszością w cieście, a zakwasza je. Na skutek braku odwagi, naszej przeciętności, my, chrześcijanie, jesteśmy coraz bardziej nieobecni w życiu świata.

– A świeccy w strukturach wewnątrzkościelnych? Metropolita warszawski abp Kazimierz Nycz powołał np. radę duszpasterską, w składzie której jest wielu świeckich. Czy to dobry trop? Czy świeccy powinni przejmować odpowiedzialność również za Kościół diecezjalny?

– Jak najbardziej tak. Trzeba stwarzać świeckim okazję do twórczego zaangażowania, do działania. Struktury kolegialne w Kościele, które przewidują udział świeckich, to odpowiedź na wskazania soborowe. Uważam, że jest to droga w dobrym kierunku. Na poziomie poszczególnych diecezji mogą to być właśnie rady duszpasterskie, w skład których wchodzą świeccy, na poziomie parafii zaś – rady parafialne. Ludzi świeckich trzeba uaktywnić, tak by obudzić w nich poczucie współodpowiedzialności za misję Kościoła. Bo to przede wszystkim świeccy są Kościołem.

– Nie zawsze jednak księża ufają świeckim.

– Z całą pewnością istnieje dzisiaj konieczność zmiany kształtu i stylu wzajemnych odniesień między duchownymi i świeckimi. Kapłanom potrzeba ciągłego dojrzewania w relacjach ze świeckimi. Chodzi przede wszystkim o umiejętność słuchania świeckich i prowadzenie z nimi autentycznego dialogu, o otwarcie na współpracę, delegowanie zadań i docenianie ich wkładu w życie parafii czy diecezji. Ważne jest unikanie postaw klerykalnych, autorytarnych i nieufnych w stosunku do świeckich.