W wierze rodziców

1. Głębsza niepełnosprawność intelektualna przynosi nam najpierw problem ze świadomością. Nigdy bowiem nie wiemy do końca, co dokonuje się w umyśle osoby, nawet ze świadomością ograniczoną lub w stanie śpiączki, czy śmierci klinicznej. Należy też wziąć pod uwagę tzw. przebłyski świadomości, czyli pewne dostrzegalne znaki rozumienia lub pragnienia przyjęcia łaski sakramentalnej.

2. Do tego należy wziąć pod uwagę pragnienie rodziców, które wyrazili oni już w czasie chrztu św. swoich dzieci. To pragnienie, rodzice, a nawet ich opiekunowie i katecheci powinni wyrazić przy kolejnych sakramentach, skoro są wyrazicielami ich woli w innych sytuacjach.

3. Przyjęcie sakramentów „w wierze rodziców” należy wyjaśnić także poprzez zasadę udzielania sakramentów w niebezpieczeństwie śmierci. Większość osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną jest w ciągłym zagrożeniu życia z racji na specyficzne ukształtowanie i funkcjonowanie ich organizmu oraz występujące choroby.

4. Innym argumentem za zasadnością przyjmowania sakramentów „w wierze rodziców” przez nieświadome dzieci lub z ograniczoną świadomością jest jedność sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego, czyli chrztu, bierzmowania i Eucharystii. Jedność sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego, przy udzielaniu ich już niemowlętom, obecna była w pierwszych wiekach chrześcijaństwa i zachowana została do tej pory w tradycji Kościoła Wschodniego (nie tylko prawosławnego, ale też w we wschodnich obrządkach katolickich). Zachowanie bowiem jedności tych sakramentów jest o wiele bardziej znaczące niż świadomość przyjmującego. Jego wiarę wyrażają jego rodzice i chrzestni.

5. Niepełnosprawność nie pochodzi z woli tych dzieci i nie można ich za to winić. Łaskę sakramentalną przyjmują na tyle, na ile im Bóg pozwala przez takie, a nie inne ukształtowanie ich ciała i umysłu. Stopnia przyjęcia łaski sakramentalnej przez ich duszę i serce nie jesteśmy wstanie ocenić. Sakrament, jak wiemy, działa „ex opere operato” i „ex opere operantis”. Bóg działa więc samą mocą sakramentu i potrzebuje zaangażowania przyjmującego. To zaangażowanie dokonuje się na płaszczyźnie wiary, a to nie jest zawsze możliwe do zaobserwowania.

W prowadzeniu osób z niepełnosprawnością intelektualną drogą wiary, nie pytamy więc: „czy dopuścić do sakramentów?”, ale „jak przygotować do ich przyjęcia?”. Postawa niektórych osób, także duszpasterzy, polegająca na odsunięciu od sakramentów wypływa często z niewiedzy i strachu przed osobami z niepełnosprawnością intelektualną.

Sakrament pojednania

Katechizm Kościoła Katolickiego przypomina:

Pokuta zobowiązuje grzesznika do dobrowolnego przyjęcia wszystkich jej elementów: żalu w sercu, wyznania ustami, głębokiej pokory, czyli owocnego zadośćuczynienia w postępowaniu (KKK 1450).