W wierze rodziców

Wymieniane najczęściej warunki dopuszczenia do spowiedzi osoby z niepełnosprawnością intelektualną to:

– zdolność rozróżniania dobra i zła;

– zdolność udzielenia w jakiejkolwiek formie odpowiedzi na pytania spowiednika;

– zachowanie pobożnej postawy odpowiedniej do maksymalnych możliwości osoby upośledzonej umysłowo.

Obserwując zachowanie tych osób, zauważamy:

– że zachowanie spowodowane nie jest ich złą wolą, lecz brakiem świadomości popełnionych czynów i ich społecznej oceny,

– istnieje zasada „tu i teraz” w ocenie postępowania (osąd moralny na poziomie przyjemności własnej, mają ograniczoną zdolność do opierania się instynktownym impulsom),

– często mierzą wagę swoich czynów na podstawie powstałych szkód materialnych a nie intencji, lub na podstawie otrzymanej kary nie prawdziwej odpowiedzialności. (unikać tu należy sprowadzania grzechu do nieposłuszeństwa rodzicom – osoby te mają często świadomość małego dziecka - system nagród i kar)

Przy ocenie czy dane postępowanie jest grzechem uwzględniamy:

– czy działanie to wynika z istoty upośledzenia,

– czy osoba rozumie swój czyn (czy potrafi go wyrazić w jakikolwiek inny sposób, powtórzyć sytuację, itd.),

– czy okazuje smutek i żal, strach uczyniwszy coś złego,

– czy zaistniała sytuacja była jedynym możliwym rozwiązaniem.

Wiele jest więc warunków, które należy wziąć pod uwagę oceniając postępowanie osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Jednak, jak zauważa się w niejednej publikacji, można przyjąć, że osoba czyni coś źle, jeśli:

– Ma to miejsce w momencie, gdy osoba upośledzona umysłowo wie, że robi coś źle, bo wcześniej dokonała w analogicznej sytuacji właściwego wyboru. Zmiana decyzji czyniona jest dla chwilowej korzyści, na złość lub z przekory.

– Świadome czynienie zła ma miejsce także wtedy, gdy osoba upośledzona umysłowo nie chce wykonać polecenia, ponieważ wiąże się to z zaprzestaniem czynności przyjemnej.

– Trzecią możliwością jest sytuacja, gdy osoba upośledzona umysłowo wie, że może zrobić coś dobrego, rozumie sytuację, umie to zrobić, lecz wybiera coś przyjemniejszego lub nic nie robi.