Papieski szkaplerz

Papieska teologia znaku opieki Maryi

W nauczaniu Jana Pawła II – i nie mogło być inaczej – znajdujemy także wypowiedzi doktrynalne zawierające teologię szkaplerza. Zresztą, jeszcze jako metropolita krakowski, gdy zauważył on, że z powodu posoborowej reformy liturgicznej ranga święta Matki Bożej Szkaplerznej znacznie się obniżyła, poczynił odpowiednie kroki na terenie Polski oraz u Stolicy Apostolskiej, w celu zachowania należnej pozycji tak zbawiennemu nabożeństwu, motywując to doktrynalnie. Jako Papież, celebrując 16 lipca 1988 r. Mszę Świętą na szczycie Adamello w Alpach, potwierdził, że „dzień święta Matki Bożej Szkaplerznej był mu zawsze bardzo drogi”.

Teologię i duchowość szkaplerzną Jan Paweł II przedłożył najpierw w swoim przemówieniu do Kapituły Generalnej Karmelitów (O.Carm.) z 1983 r., kiedy to powiedział, że „w duchowości karmelitańskiej istnieje bardzo mocny i głęboko zakorzeniony pierwiastek chrystocentryczno-maryjny: iść za Chrystusem naśladując Maryję! (...) A duchowość ta ma swój widzialny znak w szkaplerzu”. Następnie w przemówieniu przed modlitwą „Anioł Pański” w niedzielę 24 lipca 1988 r., kiedy to w kontekście Roku Maryjnego pielgrzymował duchowo do słynnych sanktuariów maryjnych świata, w tym także na Górę Karmel, Ojciec Święty dodał, że „szkaplerz jest przewodnikiem czułej i synowskiej pobożności maryjnej, poprzez który czciciele Maryi (...) wyrażają pragnienie kształtowania swojego życia w oparciu o Jej przykład jako Matki, Opiekunki, Siostry, Przeczystej Dziewicy, przyjmując z czystym sercem Słowo Boże i oddając się służbie braciom”.

Nadto teologię szkaplerza jako szaty Jan Paweł II rozwinął w improwizowanym przemówieniu do młodzieży podczas wizytacji parafii pw. Matki Bożej Szkaplerznej w Mostacciano pod Rzymem 15 stycznia 1989 r. Wychodząc od faktu, że szata szkaplerzna jest darem Matki Jezusa dla nas, i stwierdzając, że Maryja, Dziewica Karmelu, troszczy się – podobnie jak każda ziemska matka – także o odzienie swoich dzieci, Papież pytał: „A może dzieci potrzebują jakiejś szczególnej szaty, czegoś więcej niż zwykłe odzienie?”. I równocześnie odpowiadał: „Tak, oczywiście! I właśnie Ona, Dziewica Karmelu, Matka szkaplerza świętego, mówi nam o swej macierzyńskiej trosce, o swym zatroskaniu o nasze odzienie; o nasze odzienie w sensie duchowym, którego szkaplerz jest symbolem, o odzianiu nas łaską Bożą i o wspomaganiu nas, aby zawsze była białą ta szata, którą – jak wiemy – otrzymaliśmy podczas chrztu świętego. Ta biała szata jest symbolem owej duchowej szaty, w którą została przyobleczona nasza dusza – szaty łaski uświęcającej”. Namiestnik Chrystusa zachęcał młodzież do zatroskania o to, „aby ta szata duchowa była coraz piękniejsza, aby nie została nigdy splamiona i nie musiała być naprawiana”. „Współpracujcie – mówił Jan Paweł II – z tą dobrą Matką, Matką szkaplerza świętego, która dba bardzo o wasze szaty, a szczególnie o tę szatę, którą jest łaska uświęcająca w duszach Jej dzieci”.