Dobra pamięć zła

Miłosierdzie nie zna wstydu

Fundamentalne znaczenie w ocenie naszej przeszłości ma obraz Boga, jaki w sobie nosimy.
Jeżeli wyobrażam Go sobie jako kogoś z kijem, kogoś, kto chętnie zdzieli mnie po głowie, gdy tylko przekroczę Jego zakaz, przebaczenie sobie może być bardzo trudne. Często także myślimy o przebaczeniu z perspektywy ludzi wielokrotnie zranionych, którzy boją się po raz kolejny zaufać. Unikamy tych, którzy nas skrzywdzili, aby uniknąć kolejnych zranień. Przenosimy te doświadczenia na naszą relację z Panem Bogiem. Wydaje nam się, że jeśli zgrzeszyliśmy, On odwraca się od nas i nie chce mieć z nami nic wspólnego. Tymczasem Bóg nie ma powodu się na nas zamykać, ponieważ my Mu nie zagrażamy. On przebaczył mi mój grzech już w chwili, gdy go popełniałem. Teolog pośród poetów, Charles Peguy, w wierszu zatytułowanym „Przypowieść” porównuje Miłosierdzie Boże kolejno do wiernego psa, bezwstydnej nierządnicy i siostry szarytki. Bóg nie ma najmniejszych trudności, aby uporać się z naszym grzechem. On wie, w jakim świecie żyjemy. Gdyby nie zdawał sobie z tego sprawy, Syn Boży nie stałby się człowiekiem, a zbawienie nie dokonałoby się tak, jak się dokonało.

Przez ostatnie pół roku myślę o jednym ze zdań Drugiego Listu do Koryntian, o bardzo mocnych słowach, na granicy herezji: On to dla nas grzechem uczynił Tego, który nie znał grzechu, abyśmy się stali w Nim sprawiedliwością Bożą (2Kor 5, 21). Syn Boży dla nas stał się grzechem! Wchodzi tak głęboko w rzeczywistość naszego życia, że dotyka nawet tej przestrzeni, w której człowiek jest najbardziej zagubiony i w której boi się Boga. Kocha nas równie mocno wtedy, gdy grzeszymy, i wtedy, gdy ze wszystkich sił przy Nim trwamy. My natomiast ciągle chcemy być wspaniali, zamiast pozwolić się kochać takimi, jakimi jesteśmy. Dlatego właśnie mamy problemy z przebaczeniem samym sobie.

Proste pismo na krzywych liniach

Św. Paweł w Drugim Liście do Koryntian wspomina również o pewnym mistycznym doświadczeniu, które nazywa ościeniem dla ciała i wysłannikiem szatana (por. 2Kor 12, 3-11). Będący w pełni sił męskich Apostoł, nakarmiony sukcesami, cieszący się wielkim autorytetem w Kościele, doświadcza nagle czegoś odstręczającego, czegoś, o czym nie chce nawet pisać wprost. Jest to dla niego na tyle trudne, że trzykrotnie (co oznacza: „natarczywie”) prosi Pana, aby uwolnił go od tego doświadczenia. Czuje się też najprawdopodobniej niegodny bycia apostołem. Co na to Bóg? Mogłoby się wydawać, że są dwie możliwości: zostawić Pawła samemu sobie albo zabrać mu to upokarzające doświadczenie. Pan jednak zaskakuje, wybiera bowiem trzecie, niepojęte dla rozumu ludzkiego rozwiązanie i mówi: „Oścień pozostanie, a ty, mimo niego, nadal będziesz mi służył. Wystarczy Ci mojej łaski”. Okazuje się zatem, że mogę być zwyczajnym, nawet beznadziejnym i nudnym człowiekiem, a Bóg i tak, jeśli zechce, będzie przeze mnie działał cuda.