Dialog Kościoła z młodymi. Youcat - Katechizm Kościoła Katolickiego dla młodych

Z pewnością lepiej byłoby zastosować terminologię z Katechizmu Kościoła Katolickiego o odmowie uporczywej terapii: „Zaprzestanie zabiegów medycznych kosztownych, ryzykownych, nadzwyczajnych lub niewspółmiernych do spodziewanych rezultatów może być uprawnione. Jest to odmowa »uporczywej terapii«. Nie zamierza się w ten sposób zadawać śmierci; przyjmuje się, że w tym przypadku nie można jej przeszkodzić. Decyzje powinny być podjęte przez pacjenta, jeśli ma do tego kompetencje i jest do tego zdolny; w przeciwnym razie – przez osoby uprawnione, zawsze z poszanowaniem rozumnej woli i słusznych interesów pacjenta” (KKK, 2278).

Sam tłumacz polski na konferencji prezentującej polskie wydanie Youcatu przyznał, że najwięcej trudności sprawiły mu kwestie dotyczące teologii moralnej. Będą one jeszcze zapewne przedmiotem dyskusji. Ale zdarza się również, że pominięto niektóre zdania, pewnie z przyczyn adaptacyjnych do realiów polskich. Było to chyba niepotrzebne, ponieważ Youcat to projekt międzynarodowy, którego autorzy biorą pełną odpowiedzialność za cały tekst^[16].

Nie obawiałbym się znalezienia dalszych nieścisłości w nowym katechizmie czy innych głosów krytyki^[17]. Youcat tworzyli tylko ludzie. Istotna jest świadomość, że Jezus „nie pozostawił swojego skarbu w sieci, lecz zamieścił na domenie” (Youcat, 175). Tą domeną jest Kościół katolicki. Może on w każdej chwili sprecyzować wykładnię wiary, która czy przez niedoświadczenie autorów, czy pośpiech młodych ludzi gdzieniegdzie jest sformułowana nieprecyzyjnie.

Na pytanie, czy nowy Katechizm Kościoła Katolickiego dla młodych Youcat zajmie ważne miejsce w polskiej katechezie, trudno jednoznacznie odpowiedzieć. Po doświadczeniach związanych z recepcją Kompendium KKK, o którym w polskiej katechezie pisało niewielu autorów, można mieć wątpliwości co do szerokiego przyjęcia kolejnego katechizmu.

Ksiądz Włodzimierz Lewandowski, podkreślając kunszt widoczny w Youcacie, zwraca uwagę, że katechizm ten został napisany ciepłym językiem, że zawiera liczne obrazy, które stanowią nieodłączną jego część. Autor za istotne uważa zarówno doskonale dobrane ilustracje, jak i te, kreślone słowem. Ilustruje to przykładem z katechizmu: „Czas po rozgrzeszeniu jest jak prysznic po treningu, jak świeże powietrze po letniej burzy, jak pobudka w słoneczny letni poranek, jak nieważkość nurka… W słowie pojednanie zawiera się wszystko: znowu mamy czystą kartę u Boga” (Youcat, 239). Wskazuje na obrazowy tekst i ciekawy komiks dotyczący sakramentu pojednania (zob. Youcat, s. 136-137). Autor nawiązuje również do problematyki artykułu, gdy stwierdza: „Teoretycznie Youcat powinien zastąpić będące w niemalże powszechnym obiegu wszelkiej maści katechizmy dla bierzmowanych. Czy tak się stanie? Mam poważne wątpliwości (…). Kto by przypuszczał, że racje teologiczne utrudnią recepcję YOUCAT w przygotowaniu do bierzmowania, jest w błędzie. Przegra z dwóch innych powodów. Wręcz prozaicznych. Tradycyjne katechizmy dla bierzmowanych są krótsze i tańsze. Łatwiej zmusić do zapamiętania stu sześćdziesięciu pytań, aniżeli do lektury pięciuset. A w grupie o zróżnicowanej zamożności prędzej rozprowadzi się egzemplarze w cenie pięciu złotych niż trzydziestu. Dlatego obawiam się, że YOUCAT przegra ze względu na obfitość treści i cenę”^[18].

Co do ceny trzeba się zgodzić. Jest za wysoka jak na nasze realia. We Włoszech katechizm można kupić za 13 euro, we Francji – za 12 euro, w USA – za 15 $, a w wersji e-book już za 13 $. W stosunku do tamtejszych zarobków jest to pozycja książkowa łatwo dostępna dla młodzieży. Dla naszej młodzieży to duży wydatek.

Można dodać, że Youcat przegra jeszcze z kilku powodów. Po pierwsze, wydawnictwa diecezjalne i zakonne w Polsce „zagospodarują” cały możliwy obszar nauczania religii w szkole i katechezy parafialnej do prezentacji innych treści, ignorując lub spychając na margines katechetyczny to nowatorskie dzieło.

Po drugie, ciągle istnieje wiele nieporozumień w zrozumieniu celu wydawania nowych katechizmów. To nie są książki, których młodzież ma się uczyć na pamięć. Młodzi winni nauczyć się pytać o to, jak można dziś wierzyć, kierując się rozumem. Chodzi o pewnego rodzaju vademecum, które pozwoli wierzącym i niewierzącym jednym spojrzeniem ogarnąć całą panoramę wiary katolickiej^[19]. Wierzący na pamięć powinni uczyć się raczej modlitw i prawd nauki katolickiej, a nie bardziej lub mniej określonej liczby pytań czy odpowiedzi.

Być może jednak dialog Kościoła z młodymi, poprowadzony za pomocą nowego narzędzia jakim jest Youcat, dojdzie do skutku, a to przynajmniej z trzech powodów. Po pierwsze, znalazła się organizacja kościelna – Kirche in Not^[20] – która w większości sfinansowała 700 tysięcy egzemplarzy, rozdanych uczestnikom Światowych Dni Młodzieży w Madrycie jako prezent od Ojca Świętego Benedykta XVI. Po drugie, znając operatywność Krajowego Biura Światowych Dni Młodzieży przy Konferencji Episkopatu Polski, będzie ono promotorem różnych działań, aby omawiany katechizm docierał do jak najszerszej grupy młodzieży. Po trzecie, należy mieć nadzieję, że znajdą się duszpasterze i katecheci (tacy jak w parafii św. Wojciecha w Lewkowie), którzy na facebooku poprowadzą dyskusję z młodzieżą, dyskusję opartą na tekstach zaczerpniętych z nowego katechizmu^[21].