Z Pińska w świat

Inny

W mowie, którą wygłosił Pan, odbierając doktorat honoris causa na Uniwersytecie Jagiellońskim, powiedział Pan, że spotkanie z innym jest najważniejszym wyzwaniem etycznym XXI wieku. Dlaczego jest to wyzwanie szczególnie ważne teraz? Przecież człowiek od zawsze spotykał się z innym.

Nigdy nie spotykaliśmy się z innym w takiej skali. Ludzie, owszem, przemieszczali się po planecie, jednak te migracje miały charakter lokalny i były rozciągnięte w czasie.

Współczesna rewolucja technologiczna i komunikacyjna spowodowała, że w ostatnich latach poprzedniego wieku zaczęły się zderzać ze sobą ogromne masy ludzkie. Ruch turystyczny w zeszłym roku ogarnął 800 milionów ludzi. Proszę pomyśleć: 800 milionów ludzi wyruszyło w podróż choćby na krótki czas, bodaj na dwa tygodnie. Przecież jeszcze do niedawna była to niewyobrażalna liczba! Ale podróżowanie nie kończy się na wakacyjnych wyprawach. W większości przypadków ludzie podróżują w poszukiwaniu lepszej pracy, nowego miejsca do życia lub dlatego, że są wypędzani przez wojnę, głód czy epidemię.

Drugi rodzaj globalnego ruchu to wędrówka rzeczy. Towary krążą po całym świecie. Ubrania, które nosimy, są szyte w bardzo różnych punktach naszej planety. Samochody, telewizory, przedmioty, z którymi na co dzień się stykamy, przyjeżdżają do naszego kraju z najdalszych zakątków świata.

Trzeci wielki ruch, którego doświadczamy, to ruch obrazów. Nie pozostaje to bez wpływu na nasze myślenie, na nasz sposób widzenia świata. Nasi przodkowie mieszkali najczęściej od urodzenia do śmierci w jednej wsi czy miasteczku. Towarzyszyły im stale te same krajobrazy. Dziś nasze otoczenie stało się ruchome i migotliwe.

Od razu nasuwa się pytanie, czy jest coś stałego w takim świecie? Gdzie szukać punktów orientacyjnych?

Można ich szukać tylko w dwóch dziedzinach: w poczuciu tożsamości i wartościach. Trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie: gdzie jest moje miejsce w tym ruchliwym, płynnym świecie? Coraz więcej ludzi ma problemy z ustaleniem swojej tożsamości. Do jakiego kraju należę? Do jakiej rasy? Jakie wartości wyznaję? Odpowiadając sobie na te pytania, zyskujemy szansę na zakorzenienie.

Powinniśmy mieć też świadomość, jakie wartości wyznajemy. Dzięki temu możemy odnaleźć się we współczesnym świecie.