Jaki model wychowania seksualnego: A, B czy C?

W dalszej części broszury dziecko w wieku 9+ dowie się, że jedynie wówczas, gdy lekarz lub pielęgniarka podejrzewa, że dzieje się mu krzywda, może tę informację przekazać dalej, ale tylko po rozmowie z nim. Dowie się również, że doktor lub pielęgniarka w wypadku, gdy nie ma ono jeszcze 16 lat, może odmówić wydania mu środków antykoncepcyjnych, ale to mało prawdopodobne, bowiem „fakt, że pytasz o antykoncepcję, pokazuje, że podjąłeś poważną decyzję”.

Pracownicy medyczni mogą w takim wypadku raczej zaproponować dziecku, by porozmawiało wcześniej na ten temat z rodzicami. A jeżeli doktor odmawia dziecku antykoncepcji, autorzy odsyłają je do innego lekarza lub kliniki. Wszelkie środki są darmowe. W ten sposób dziewięciolatki uczone są tego, że prawo prawem, ale nikt, nawet rodzice, nie może zakazywać im współżycia seksualnego, dojrzałość natomiast polega jedynie na stosowaniu antykoncepcji. Mały czytelnik na trzech stronach broszury może zapoznać się z omówieniem poszczególnych metod. Autorzy piszą o ich wysokiej (99%) skuteczności, tylko dla prezerwatywy i diafragmy ze spermicydami podają niższy wskaźnik (odpowiednio 95-98% i 92-96%). Jest to zresztą sprzeczne z danymi literatury medycznej. Ale nie ma odniesienia do świata wartości, jest więc obiektywne moralnie…

Metody i środki

Model A dąży do ukształtowania określonych postaw, opiera się zatem na aktywizujących metodach nauczania, sięga po skuteczne w profilaktyce integralnej strategie:

Edukacyjne – pomoc w rozwijaniu umiejętności psychologicznych i społecznych (komunikacja, negocjacje, asertywność, radzenie sobie ze stresem, z sytuacjami trudnymi). Strategia ta uważana jest za bardzo skuteczną, uzupełnia strategię informacyjną (w tym wypadku informacje o płciowości człowieka), wzmacnia czynniki chroniące.

Alternatyw – pomoc w zaspokajaniu ważnych potrzeb (sukcesu, przynależności) poprzez działania inne niż aktywność seksualna; osiąganie satysfakcji życiowej.

Edukacja seksualna opiera się głównie na strategii informacyjnej, czyli w tym wypadku na przekazie informacji o skutkach zachowań ryzykownych rozumianych tu głównie jako współżycie seksualne bez zabezpieczenia. Strategia ta jest najmniej skuteczną strategią profilaktyczną. Ponadto, ponieważ jest taka sama dla wszystkich uczniów (niezależnie czy są przed czy po inicjacji oraz czy w ogóle mają zamiar rozpocząć współżycie seksualne), nosi znamiona trzeciorzędowej profilaktyki, czyli takiej, która kieruje się do grup wysokiego ryzyka – tych, którzy regularnie podejmują jakieś zachowanie ryzykowne (w tym znaczeniu: do regularnie współżyjących nastolatków).

Stosowanie trzeciorzędowych środków wobec grup niskiego ryzyka poprzez prezentowanie wzorców ryzykownych, budowanie oczekiwań i błędnych przekonań normatywnych – zamiast zapobiegania, może zwiększyć ryzyko wystąpienia zachowań nieprawidłowych. Traktowanie populacji niskiego ryzyka jak grupy wysokiego ryzyka uruchamia mechanizm samosprawdzającej się przepowiedni. Przykładem takiej metody jest gra „pożar buszu” realizowana w ramach profilaktyki HIV/AIDS. Jej celem jest pokazanie jak rozprzestrzenia się HIV. Młodzież ma sobie wyobrazić, że znalazła się bez swojego stałego partnera na imprezie, gdzie jej uczestnicy pod wpływem serwowanego alkoholu zaczynają podejmować przypadkowe kontakty seksualne.