Ks. Franciszek Blachnicki o posoborowej odnowie liturgii

Sam symbol Światło-Życie wskazuje na sposób podejścia do liturgii i rozumienia jej. Postulat posłuszeństwa wobec światła konkretyzuje się w posłuszeństwie wobec znaków, symboli, obrzędów, przepisach liturgicznych. Stąd bierze się dążenie, by głęboko wniknąć w treść liturgicznego znaku i symbolu. Pierwszym pytaniem , który powinniśmy sobie postawić brzmi: Co Bóg chce nam przekazać przez Kościół, przez dany obrzęd, znak liturgiczny?

Dlatego liturgia zakłada zrozumienia jako rzecz pierwszą i zasadniczą – ma być ofiarą rozumną – logiketisia, jak czytamy w starych tekstach liturgicznych, które przypomniał sobór Watykański II. W poprzednim okresie zastanawiano się raczej co i jak zrobić. Sobór dodał jeszcze jeden element: „dlaczego tak zrobić, jakie ma to znaczenie”. W Konstytucji o liturgii opisano zasady odnowy i zmiany obrzędów – by odznaczały się prostotą, były łatwiej zrozumiałe.

Liturgia to misterium, to wielka tajemnica, która musi być przyjęta przez całego człowieka: jego rozumem, wola i sercem, w duchu wiary. Formacja liturgiczna nie ma polegać na tresurze, ale na wychowaniu i formacji.

Ojciec Założyciel z właściwą sobie energią wdrażał idee Soboru. Ks. Franciszek Blachnicki nie tylko teoretycznie, poprzez liczne publikacje wskazywał zastosowanie nauk soboru na polu odnowy liturgicznej, ale i podejmował liczne działania praktyczne. Działania te były pionierskie w Kościele w Polsce i poprzez nie odbywała się recepcja postanowień Soboru w dziele reformy liturgicznej. Niektóre z tych działań były podejmowane przede wszystkim we wspólnotach Ruchu Światło-Życie i dla niektórych zwrot „msza oazowa” kojarzył się z Eucharystią sprawowaną według wszelkich zaleceń posoborowej odnowy liturgii.

Z inicjatywy Ks. Franciszka działał lubelski zespół liturgistów w latach 1965-1972, w skład którego weszli przedstawiciele Sekcji Pastoralnej wydziału Teologii KUL, Instytutu Muzykologii KUL, Diecezjalnej Komisji Liturgicznej w Lublinie i lubelskiego klasztoru OO Jezuitów. Celem zespołu było nawiązanie kontaktów oraz współpracy pomiędzy liturgistami w Polsce.

Sługa Boży inicjował i prowadził wiele kursów liturgicznych, np. pierwszy kurs dla komentatorów liturgicznych w grudniu 1965 r. w Lublinie. Z jego inicjatywy odbywały się sympozja liturgiczne, wystąpił też z inicjatywa tworzenia kościołów eksperymentalnych, których zadaniem było prowadzenie działań liturgicznych i duszpasterskich w oparciu o ustalone przepisy, w trosce o należyte ich wprowadzanie w całym Kościele w Polsce.

Ks. Franciszek zainicjował powstawanie ośrodków Diecezjalnego Apostolatu Liturgicznego oraz biuletynu liturgicznego.

W latach 1967-1981 pełnił funkcję Krajowego Duszpasterza Służby Liturgicznej przygotowując program formacyjny służby liturgicznej, organizując liczne spotkania. Owocem tego są teczki z materiałami, które i dziś są warte wykorzystania (np. Teczka lektora i komentatorki, scholi).

Od 1974 r. jego staraniem rozpoczęło działanie Studium Formacji Pastoralno – Liturgicznej na KUL-u, którego zadaniem było przygotowanie specjalistów z duszpasterstwa służby liturgicznej oraz Ruchu światło-Życie. Przygotowanie to obejmowało praktyczne studium biblijne, formację ascetyczną i pastoralną, wdrożenie do życia w małej wspólnocie, wypracowanie umiejętności kształtowania zgromadzenia eucharystycznego oraz innych zgromadzeń liturgicznych, przygotowanie do prowadzenia formacji służby liturgicznej, do prowadzenia rekolekcji, przekazywanie całościowej wizji duszpasterstwa we wspólnocie parafialnej, skoncentrowanej na liturgii.

*****

Bibliografia:

Ks. Franciszek Blachnicki, Konieczność odnowy liturgii na tle jej tradycyjnej koncepcji, w: pr. zb., Wprowadzenie do liturgii, Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań – Warszawa – Lublin, 1967, s 19-34
Ks. Franciszek Blachnicki, Słowo – wiara – sakrament, w: pr. zb., Wprowadzenie do liturgii, Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań – Warszawa – Lublin 1967, s 35-57
Ks. Franciszek Blachnicki, Liturgia w świetle tajemnicy Chrystusa – Sługi, w: tenże, Charyzmat „Światło-Życie”, Lublin 1996, s 46-52.
Ks. A. Wodarczyk, Prorok Żywego Kościoła, Emmanuel, Katowice 2008, s 239-262, 273-284, 317-345.