Węgry – odwaga samodzielności

To porównanie do pielgrzymek Jana Pawła II wcale nie jest na wyrost, gdyż atmosfera Marszu Pokoju zwołanego przez organizacje społeczne miała coś z uduchowienia, szacunku, powagi i powściągliwości. To nie była demonstracja buntu i agresji, naprawdę widziałem ludzi silnych poczuciem własnej godności, wyrażających poparcie dla zmian.

Śledząc czołówki gazet, opinie telewizyjnych i radiowych mądrali, a przede wszystkim wypowiedzi lewicowych parlamentarzystów rodzimych i europejskich, można by odnieść wrażenie, że na Węgrzech panuje dyktatura. Dla sporej grupy polskiej opinii publicznej, która na co dzień doświadcza, na czym polega zmasowany efekt propagandy i kłamstwa (np. pijany generał naciskał na pilotów), histeryczny wrzask wokół węgierskich reform rodzi tylko życzliwe zainteresowanie. Tak też było w moim przypadku.

Zero konkretów

Krytyka Viktora Orbana w swej formie jako żywo przypomina nagonkę na prezydenta Lecha Kaczyńskiego, tym bardziej że najgłośniej protestują te same ośrodki. Najciekawsze jest jednak to, że im ostrzej stawiane są zarzuty, tym mniej w nich treści. Klasycznym przykładem jest awantura wokół wprowadzonej rok temu węgierskiej ustawy medialnej. Zarówno eurodeputowani lewicy, jak i cała liberalna prasa na Zachodzie podnieśli niesamowite larum, zanim treść ustawy została przetłumaczona na język angielski. Porównywano przyjętą przez parlament regulację do analogicznych ustaw na Białorusi. Gdy w końcu opublikowano jej treść, okazało się, że nie tylko nie ma tam śladu ograniczeń godzących w wolność słowa, ale że 95 proc. wprowadzanych zapisów dostosowuje węgierskie prawo prasowe do obowiązujących w Unii reguł i dotyczy na przykład praw autorskich. Najlepszym dowodem jest to, że po roku obowiązywania nowej ustawy medialnej najstraszniejsze i kompletnie nieprawdziwe zarzuty wobec Viktora Orbana bez żadnych skrupułów publikują węgierskie lewicowe media. Ton podsycania atmosfery skandalu i świętego oburzenia, za którym nie stoją rzeczowe argumenty, doskonale widać było 18 i 24 stycznia, gdy węgierski premier spotykał się z politykami UE. Gdy zapytałem go podczas wywiadu dla TVP Info i „Gazety Polskiej”, jak brzmią zarzuty wobec jego polityki, odpowiedział: „Na konkretne debaty zawsze jesteśmy otwarci. Ale nie przyjmujemy do wiadomości zdania, że ogranicza się u nas demokrację. (...) Jeżeli chodzi o bank centralny – Komisja Europejska nie zgadza się, by szefowie Banku Centralnego i Rada Polityki Pieniężnej przysięgali na węgierską konstytucję. Ta sprawa  pozostaje otwarta. Sądzę jednak, że w pozostałych kwestiach możemy i dojdziemy do kompromisu”.

Gdy nie wiadomo o co chodzi...

Próbuję zrozumieć, dlaczego demokratycznie wybrany węgierski parlament ma nie mieć prawa, by delegować swojego przedstawiciela do dziewięcioosobowej rady Narodowego Banku Węgier jako zastępcę prezesa? W jakim stopniu składana przez prezesa banku przysięga na konstytucję Węgier ogranicza demokrację czy niezależność? Viktor Orban wyjaśnia: „Wielu Węgrów myśli, że nie chodzi tu o konkretną ustawę, tylko o to, że chcieliśmy tak głęboko i tak szybko zmienić nasz kraj. (...) od czasu kiedy zostałem premierem przyjęliśmy 365 ustaw, w tym konstytucję i ponad 10 ustaw konstytucyjnych (...) To tempo, które narusza pewne interesy. Interesy gospodarcze, ideologiczne”.

Naruszenie interesów polega przede wszystkim na tym, że kosztami kryzysu rząd Węgier postanowił obciążyć solidarnie obywateli i biznes. Ci, którzy korzystali z siły nabywczej węgierskiego społeczeństwa, którzy często w uprzywilejowany sposób nabyli możliwość robienia wielkich interesów na Węgrzech, dziś zaproszeni są do wspólnego łożenia na ratowanie zrujnowanej dwiema kadencjami postkomunistów gospodarki. Stąd podatek obrotowy dla wielkich korporacji zagranicznych: telekomunikacyjnych, hipermarketów, banków i koncernów energetycznych, a obniżenie podatków dla obywateli i radykalne ulgi dla liczniejszych rodzin.