Nowa stara propaganda

WIESŁAWA LEWANDOWSKA: – Poglądy lewicowo-liberalne leżą ponoć w naturze dziennikarzy nie tylko polskich. W polskich mediach ten nurt  ideowy dominuje i swą agresywnością stara się zwalczać deklarowany na początku III RP pluralizm wypowiedzi. Z całkiem niezłym skutkiem narzuca sporej części społeczeństwa jedynie słuszne sposoby myślenia, wyszydzając wszelką ideową odrębność, strasząc konserwatywną prawicą, religijnością, zwłaszcza tradycyjnym polskim katolicyzmem. Skąd się bierze ta dzisiejsza jednostronna siła medialnego rażenia, czasami jako żywo przypominająca front walki ideologicznej z czasów wczesnego PRL-u?

PIOTR BĄCZEK: – Obecna jakość i charakter polskich mediów to niewątpliwie konsekwencja grzechu zaniechania z początku lat 90. ubiegłego wieku, kiedy to kształtowały się u nas zasady wolności. Po likwidacji cenzury i wprowadzeniu politycznego pluralizmu okazało się, że największe media pozostają w rękach grup związanych z reżimem komunistycznym. Wynikało to z woli politycznej ówczesnego kierownictwa państwa. Na mocy ustawy o likwidacji RSW „Prasa-Książka-Ruch” poszczególne tytuły były też przejmowane przez tzw. spółdzielnie dziennikarskie, tworzone przez komunistycznych dziennikarzy. Rządzący politycy solidarnościowi bagatelizowali to zjawisko. Objęto je „grubą kreską”. Dlaczego?!

– Może dlatego, że chodziło o mało znaczące politycznie czasopisma?

– Szybko jednak okazało się, że właśnie ta kolorowa prasa zaczęła formułować istotny przekaz światopoglądowy, który z czasem przybierał na sile. Stała się nie tylko zapleczem ideowym, kadrowym, ale także materialnym dla rozmaitych postkomunistycznych grup interesów. Były to przecież poczytne pisma i szybko zainteresował się nimi obcy kapitał, którego dopływ jeszcze umocnił pozycję i oddziaływanie tychże grup. Przekaz tak zawłaszczonych mediów był oczywisty...

– Z początku jednak chyba nieco mniej natarczywy i nieco niepewny?

– Tak, ale z czasem to właśnie te media o lewicowej proweniencji rosły w siłę. Skutecznie lansowały swych polityków, czyniąc z nich wspaniałych bohaterów, celebrytów (np. rodzina Kwaśniewskich), pracowały na sukcesy wyborcze postkomunistów. Spółdzielnie wydawnicze, przejmujące redakcje kolorowych magazynów i prasę regionalną, były tworzone przez dziennikarzy, którzy w okresie stanu wojennego byli propagandystami reżimu komunistycznego, zajmowali miejsce dziennikarzy wyrzuconych wówczas z pracy.

– I do dziś propagandystami pozostają?

– Jedna z czołowych dziś i bardzo opiniotwórczych dziennikarek telewizyjnych nie wstydzi się tego, że przyszła do pracy w radiu właśnie w stanie wojennym i – jak sama mówi – bardzo dobrze się wtedy bawiła... Ci, którzy zawłaszczali media, mieli na uwadze przede wszystkim możliwość propagandowego przekazu swoich idei, kontrolowanie i niszczenie przeciwników politycznych, ale także podważanie tradycyjnego systemu wartości. Polskie media, inaczej niż media w krajach demokratycznych, nie pełnią funkcji kontrolnej wobec władzy, lecz metodycznie zwalczają formację ideowo-polityczną zagrażającą interesom władzy.

– A to znaczy, że ich przekaz był długo moderowany wprost przez postkomunistów?

– Przynajmniej w znacznej większości przez dawnych komunistów, esbeków, oficerów prowadzących dziennikarzy. Pamiętajmy, że pierwszym „niekomunistycznym” szefem TVP został Andrzej Drawicz, który – jak się później okazało – był zarejestrowanym w latach 60. współpracownikiem SB. Potem zmiany ku normalności były już coraz mniej możliwe. Pojawiała się też coraz mocniejsza krytyka tych zmian. A największymi krytykami byli dziennikarze o niejasnej przeszłości, mocno wspierani przez lewicowo-liberalną część dawnej opozycji solidarnościowej. W ten sposób za pomocą „swoich” mediów broniły się dawne komunistyczne środowiska powiązane z kapitałem o tajemniczej proweniencji.

– Do dziś niejasne pozostają kulisy przyznawania koncesji telewizyjnych na początku lat 90. ubiegłego wieku. Dopiero od pewnego czasu mówi się o wpływie komunistycznych służb na ukształtowanie rynku telewizyjnego w Polsce i na zawartość telewizyjnych przekazów. Ile w tym prawdy i faktów?

– Trudno taki wpływ wykluczyć. Faktem pozostaje, że w Polsce do dziś nie ma – poza Telewizją Trwam, która jest sekowana przez KRRiT – żadnego kanału przekazującego treści inne niż lewicowo-liberalne...

– Dlaczego pierwszym beneficjentem procesu koncesyjnego przeprowadzonego w 1993 r. przez KRRiT został Zygmunt Solorz – właściciel Polsatu?

– Nie wiem, czy ktoś z ówczesnych decydentów zechciałby dziś odpowiedzieć na to pytanie... Na pewno w tle pojawia się problem przeszłości Solorza i jego spotkań z SB. Opinia publiczna nie znała wówczas tych informacji, a sam Solorz wypowiedział się dopiero w 2006 r., gdy ujawniono jego teczkę. Nie negował wówczas faktu rozmów z SB, lecz oświadczał, że nie podjął współpracy i nikomu nie zaszkodził. UOP przesłał wówczas do KRRiT tajne materiały na ten temat, jednak do tej pory nie wiadomo, co w nich było. To dziwne, że taka osoba otrzymała w 1993 r. tę bardzo cenną koncesję.