Zwycięstwo nad rozpaczą

Tajemnica wielkanocnej radości zawarta w słowach: „O śmierci! Gdzież jest twoje zwycięstwo?” z wyjątkową siłą wybrzmiewa 1 listopada, kiedy to Kościół oddaje cześć świętym, o których nie napisały żadne gazety ani biuletyny watykańskich dykasterii. Za sprawą Jana Pawła II zdążyliśmy się oswoić z procedurą wynoszenia na ołtarze.

Stała się ona znana dzięki medialnym relacjom, a nawet zadomowiła się w naszej świadomości, bo ludzi uznanych za świętych i błogosławionych w ostatnich latach były setki. Wiele razy słyszeliśmy więc o skomplikowanych procesach kanonizacyjnych, zeznaniach świadków, dokumentacjach cudów i stosownych dekretach. 1 listopada oddajemy cześć świętym, którzy osiągnęli już chwałę nieba, choć nikt ich nie wyniósł na ołtarze, bo byli zwykłymi ludźmi, a swoją świętość realizują anonimowo. Ilu w tym gronie jest naszych przodków? Ilu duszpasterzy, sąsiadów albo dawnych współpracowników?

Przeznaczeni do nadziei

O czym myślimy nad grobami w Dzień Zaduszny? W nieco inną stronę biegnie nasza refleksja, kiedy barwy liturgii tracą nieco ze swego świątecznego charakteru. Na cmentarzach odprawia się wtedy modlitwy za zmarłych, a uwagę wiernych przykuwa świadomość przemijania i grzechu. To wtedy skupiamy się na bliskich, którzy oczekują jeszcze na ostateczne spotkanie z Panem, bo muszą odpokutować.

Ubożeniem wiary byłoby wtedy akcentowanie jedynie pamięci. Ona z powodzeniem charakteryzuje ludzi, którzy odznaczają się imponującym humanizmem, ale czy to wystarczy w przypadku chrześcijanina? Pomocą mogą być tu słowa wypowiadane podczas liturgii pogrzebu, które odczytują prezbiterzy w modlitwie eucharystycznej: „Panie Boże, spraw, aby ten, który przez chrzest miał udział w śmierci Twojego Syna, miał również udział w Jego zmartwychwstaniu”.

W tym miejscu po raz kolejny nasuwa się radosne przesłanie Wielkiej Nocy. To dzięki wierze w zmartwychwstanie Chrystusa, więcej nawet – dzięki zmartwychwstaniu Chrystusa każdy chrześcijanin może budować swoją nadzieję na radosnym przesłaniu, że oto nikt z nas nie jest skazany na rozpacz. Słowa te możemy wypowiadać mimo bólu, tęsknoty i osamotnienia.

Nie sposób w tym miejscu nie przytoczyć ewangelicznego opisu Jezusowych łez spowodowanych odejściem Łazarza (J 11, 1-44). To w tym fragmencie Marta usłyszała słowa tak często wypowiadane podczas liturgii pogrzebowej: „Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we Mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie. Każdy, kto żyje i wierzy we Mnie, nie umrze na wieki”. Mimo więc płaczu, który po ludzku jest zrozumiały, a nawet potrzebny, cechą nieprzystającą do chrześcijanina byłaby rozpacz. Byłaby jednocześnie zaprzeczeniem wiary, niekonsekwencją, rodzajem zakłamania i fałszu.