Wielki skok. W dół

Cztery lata temu do seminariów diecezjalnych i zakonnych wstąpiło ponad 1500 osób. W ubiegłym roku kandydatów do kapłaństwa było już tylko 953. Oznacza to poważny, bo prawie 25-procentowy spadek, tym boleśniejszy, że doszło do niego w stosunkowo krótkim okresie czasu.

Jakościowy skok

Zdaniem bp. Wojciecha Polaka, delegata Konferencji Episkopatu Polski ds. Powołań, który z ramienia KRDP przedstawił najnowsze dane, sytuacja powołaniowa staje się coraz bardziej poważna. Hierarcha zwraca przy tym uwagę na fakt, że za niekorzystnymi statystykami stoją nie tylko czynniki zewnętrzne - niż demograficzny, postępujący proces laicyzacji czy niekorzystny medialny wizerunek Kościoła; wina leży także po stronie samego Kościoła.

Spadkowe trendy powołaniowe są bowiem również odbiciem tego, w jaki sposób funkcjonuje dziś życie parafialne, jak wygląda życie religijne w rodzinie, wreszcie, jaką postawę prezentują sami kapłani. Według bp. Polaka potrzeba zatem „jakościowego skoku” w funkcjonowaniu duszpasterstwa dzieci i młodzieży, a także „bardziej przekonującego i radosnego świadectwa wierności własnemu powołaniu ze strony księży, osób konsekrowanych oraz rodziców – zwłaszcza w obliczu niedawnych odejść znanych księży i zakonników”. Nade wszystko zaś istnieje pilna potrzeba zwiększenie akcentu modlitewnego w rodzinach i parafiach na rzecz powołań.

Trendy niezbyt trendy

Jak w szczegółach kształtują się najnowsze dane zaprezentowane przez Krajową Radę Duszpasterstwa Powołań? Otóż wynika z nich, że w wyższych diecezjalnych seminariach duchownych kształci się obecnie 4029 kleryków, z czego 695 na I roku studiów. Rok temu było to odpowiednio 4257 i 786 alumnów.
Tradycyjne już najwięcej kandydatów do kapłaństwa zgłosiło się do seminariów na południu Polski. Lideruje Tarnów (50 nowych kleryków), a zaraz za nim lokują się seminaria w Katowicach i Krakowie (po 39 osób). Na drugim biegunie znajduje się Łowicz.

Sytuacja w tamtejszym seminarium jest dramatyczna – w 2008 r. roku przyjęto doń zaledwie jednego nowego kandydata. Niewiele lepiej jest w seminarium bydgoskim (6 kandydatów), drohiczyńskim, sosnowieckim i zamojsko-lubaczowskim (po 7 kleryków). Żadnego nowego kandydata do kapłaństwa nie zanotowano w ordynariacie polowym.

Spadek powołań nie jest jednak domeną wyłączne seminariów diecezjalnych; podobna sytuacja panuje też wśród seminarzystów zakonnych. W 2008 r. w męskich seminariach zakonnych kształciło się 1554 alumnów (przy 1768 w 2007 r.), z czego studia na pierwszym roku rozpoczęło 258 młodych zakonników - o 34 mniej niż rok wcześniej.

Spadek powołań notowany jest również w zakonnych postulatach i nowicjatach, stanowiących dla kandydatów pierwszą formację zakonną: w ubiegłym roku do wszystkich polskich męskich zgromadzeń zakonnych zgłosiło się 653 postulantów i nowicjuszy. Rok wcześniej było ich 708, a przed dwoma laty 797. Podobnie dzieje się w żeńskich zgromadzeniach zakonnych – w 2008 r. do klasztornych bram zapukały 362 kandydatki i postulantki, podczas gdy rok wcześniej było ich 424, a przed 10 laty – aż 728.

Wszystkie te dane pokazują jedno: spadająca liczba powołań nie jest dziełem żadnego przypadku, a stanowi prawidłowość kilku ostatnich lat. W tym kontekście trudno więc o jakąś szczególnie optymistyczną prognozę na przyszłość. Skoro bowiem powołania kapłańskie są – jak mówi bp Wojciech Polak - „termometrem życia religijnego”, to przy utrzymaniu obecnego spadkowego trendu, za kilka, góra kilkanaście lat, grozi nam poważna religijna hipotermia.

Na podst. materiałów KAI oprac. Łukasz Kaźmierczak