Sportowe wychowanie

W sporcie przeżywa się pewne doświadczenia i wydaje się, że aby mówić o wychowaniu, trzeba o nich mówić. Są to przeżycia typowe dla tych, którzy uprawiają sport i mają ogromny wpływ na rozwój osobowości człowieka. Wejście w świat sportu – gry i zabawy – oznacza przyjęcie określonych zasad i reguł. W sporcie są jasne reguły, precyzyjne struktury i kto chce uprawiać sport wchodzi w coś, co wypływa z ducha olimpizmu i zasad fair play. Sport stawia wyzwania i pokonuje kolejne bariery. Uczy także, by z godnością przyjmować porażki. Uczy, by nie tracić ducha w momentach rozczarowań. I to jest wielka nauka życiowa.

Sport ze swej natury jest wielkim narzędziem wychowania do społeczeństwa. Tu jednak zbiegają się dwie postawy. Słownictwo sportowe jest słownictwem wojennym, ponieważ jest mowa o przeciwniku, o walce, o zwycięstwie. Prawdziwa postawa sportowa wyraża się jednak w tym, że nie widzę przed sobą przeciwnika, ale przyjaciela, z którym się zmagam, aby wspólnie wzrastać. Druga osoba jest mi niezbędna, abym wzrastał, rozwijał się, czyli widzę w nim kolegę, przyjaciela.

Nauczyciel życia

Sport uczy jak żyć w grupie. Wychowuje zatem do relacji międzyosobowych, które budują człowieka. W grupie sportowej zawodnik znajduje klimat, w którym może wzrastać, dojrzewać. Z tej perspektywy sport odkrywa takie wartości jak radość, przyjaźń, szlachetność. Sportowcy przyjmują je jako swoje, jeśli sport jest „czysty”. A jeżeli przyjmują je jako swoje, będą one realizowane także w codziennym życiu. W ten sposób sport pomaga przezwyciężać trudne sytuacje życiowe – konflikty z rówieśnikami, problemy szkolne, zawodowe czy rodzinne. Inną wartością sportu wychowawczego jest to, że odbudowuje dialog między młodymi i dorosłymi. Młodzi ludzie są otwarci, jeśli trener jest osobą kompetentną, o wysokich kwalifikacjach, gdy jest gotowym do współpracy wychowawcą, jeśli posiada autorytet.

Dobrze rozumiany sport jest jednym z aspektów życia, a nie całym życiem. Zwycięstwo sportowe jest tylko zwycięstwem sportowym, nie jest jeszcze zwycięstwem całego życia. Jest krokiem do przygotowania się do zwycięstwa życiowego.

Organizując sport nastawiony na wychowanie, należy w centrum postawić osobę, która powinna mieć pierwszeństwo przed widowiskiem, medalami i nagrodami. Kiedy ktoś organizuje sport z myślą o pieniądzach, myśli jedynie o widowisku, kiedy organizuje pod kątem nagrody, myśli o zwycięstwie, kiedy pod kątem wychowawczym, wówczas koncentruje się na osobie, jej dobru i harmonijnym rozwoju. Kierowanie się kryterium wychowawczym oznacza posiadanie jasnego celu, którym jest integralny rozwój osoby. Sport interesuje nas nie tylko jako ćwiczenia ruchowe i rozrywka, ale także jako możliwość dialogu i wymiany wartości. Współzawodnictwo jest ważne, ale nie jest wartością najważniejszą ani jedyną.