Shoah na Ukrainie

Pomaga pewnie fakt, że jest Ksiądz osobą duchowną.

Rzeczywiście tak jest. Ludzie chcą być pewni, że nie pracujemy dla Moskwy. Wciąż się boją. Świadkami tamtych wydarzeń są ludzie w podeszłym wieku, prości i biedni. Nam może się to wydawać dziwne, ale oni obawiają się, by z powodu rozmowy z nami nie zostali zesłani na Syberię. W niektórych wioskach nic się nie zmieniło.

Jaki stosunek do zagłady Żydów na Ukrainie mieli sami Ukraińcy?

Bardzo różny. Niektórzy odczuli ulgę na widok przybywających Niemców. Na początku Hitler wprowadził Ukraińców w błąd, obiecując im niepodległość. Później się rozmyślił. Jeśli chodzi o stosunek do zagłady Żydów, to niektórzy z własnej woli zaciągali się do policyjnych komand. Jednak cała Ukraina walczyła przeciwko ludobójstwu. Wielu Ukraińcom przyznano przecież medal „Sprawiedliwy wśród Narodów świata”. Ukrycie Żydów było jednoznaczne z karą śmierci i najgorszymi okropnościami. Jeśli w jakiejś miejscowości znajdowali się członkowie ruchu oporu, to Niemcy rozstrzeliwali wszystkich mieszkańców: Żydów, Cyganów, Ukraińców. W niektórych regionach Ukrainy w każdej wsi miała miejsce masakra ludności cywilnej na miarę francuskiego Oradour [3]. Działo się to w ramach wojny totalnej. We wszystkich ukraińskich wioskach moglibyśmy znaleźć „Sprawiedliwych”. Jeżdżąc po Ukrainie, wszędzie spotykamy ludzi, którzy mówią nam o tym, co się stało.

Po eksterminacji Żydów, komunistów i Cyganów, hitlerowcy chcieli deportować z tego terenu uważanych za podludzi Słowian. W planach mieli utworzenie z tego „Ostlandu” niemieckich kolonii. Siedziba Hitlera mieściła się w Winnicy, Himmlera – w Żytomierzu. Niektóre obszary zostały całkowicie zgermanizowane, a ich mieszkańcy musieli opuścić swój dom w ciągu dwudziestu czterech godzin.

Czy Niemcy próbowali zacierać ślady ludobójstwa, którego się dopuścili?

Tak, począwszy od 1942 roku. Lato było wówczas bardzo gorące; zbiorowe groby szybko się przepełniały. Himmler powierzył Paulowi Blobelowi, odpowiedzialnemu za rzeź w Babim Jarze [4], wydobycie z ziemi wszystkich zwłok i spalenie ofiar. Mając nieograniczone możliwości finansowe, Blobel stworzył mobilne komanda. Zaczęły one likwidowanie śladów od wielkich grobów istniejących w dużych miastach. Było ich jednak za dużo, by mogły być wszystkie zniszczone. [...]