Z Biskupem Wojtyłą szła do chorych

Maria Fortuna-Sudor: – Proszę powiedzieć, jak Ksiądz Dyrektor został postulatorem w procesie beatyfikacyjnym Hanny Chrzanowskiej.

Ks. Mieczysław Niepsuj: – Opinia o świętości, która towarzyszyła Hannie Chrzanowskiej za życia, zaczęła wzrastać jeszcze bardziej po jej śmierci. Toteż od razu zaczęto się modlić i czynić starania o rozpoczęcie jej procesu kanonizacyjnego. Proces ten został otwarty 3 listopada 1998 r. i trwał cztery lata. Jego owocem jest 12 tomów dokumentujących życie i działalność służebnicy Bożej Hanny Chrzanowskiej. Dokumenty te zostały przewiezione do Rzymu, do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, i rozpoczął się rzymski etap procesu. Wstępem do niego była nominacja postulatora sprawy. Z propozycją podjęcia tego zadania zwrócił się do mnie ks. dr Andrzej Scąber – referent ds. kanonizacyjnych archidiecezji krakowskiej. Nie śmiałem odmówić. W 2006 r. otrzymałem od kard. Stanisława Dziwisza nominację, którą zatwierdziła Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych.

– Co zawierają przesłane dokumenty? Czy przeczytał je Ksiądz od deski do deski?

– W procesie diecezjalnym przesłuchano 72 świadków. Ich świadectwa są bardzo cenne, bo są to zeznania ludzi, którzy osobiście znali Hannę Chrzanowską i są przekonani o jej wyjątkowym charyzmacie i o świętości jej życia: świętości nabytej przez nieustanną i wierną współpracę z łaską Bożą i dzięki heroiczności praktykowanych cnót. Sam nie byłem w stanie zapoznać się z treścią tych wszystkich dokumentów. Na szczęście miałem pomoc w osobach dwóch relatorów. Najpierw był to ks. dr Hieronim Fokciński SJ, a potem ks. prof. Zdzisław Kijas OFM. Współpracował ze mną także dr Aleksander Nowak. Owocem naszej pracy jest prawie 700-stronicowy dokument zatytułowany „Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis Annae Chrzanowska, Christifidelis Laicae” (Pozycja o życiu, cnotach i sławie świętości Hanny Chrzanowskiej, Wiernej Świeckiej).

– Wróćmy do procesu beatyfikacyjnego. Do kogo trafił ten tom dokumentów?

– „Pozycja o życiu, cnotach i sławie świętości Hanny Chrzanowskiej” trafiła do Komisji Teologów i uzyskała notę pozytywną. Następną instancją badawczą była Komisja Kardynałów i Biskupów. Na podstawie wydanych przez nią pozytywnych opinii Ojciec Święty Franciszek 30 września 2015 r. podpisał dekret o heroiczności cnót służebnicy Bożej Hanny Chrzanowskiej.

– Do beatyfikacji potrzebny jest także cud...

– Cud zdarzył się w 2001 r. w Krakowie. Pani Zofia Szlendak-Cholewińska doznała na wiosnę 2000 r. rozległego wylewu krwi do mózgu. Umieszczona w klinice neurologicznej w Krakowie została poddana leczeniu i stałej obserwacji, ale nie można było poddać jej zabiegowi chirurgicznemu. W krótkim czasie stan jej zdrowia pogorszył się tak bardzo, że spodziewano się najgorszego. W tych dramatycznych chwilach chora i jej przyjaciółki z grupy pielęgniarek założonej jeszcze przez czcigodną służebnicę Bożą Hannę Chrzanowską zaczęły się modlić o cudowne uzdrowienie. 5 maja 2001 r. chora doznała niedającego się wyjaśnić polepszenia stanu zdrowia. 3 lipca pacjentka została wypisana ze szpitala w ogólnie dobrym stanie i mogła prowadzić normalne życie. To uzdrowienie było badane przez Kurię Archidiecezjalną w Krakowie. Ważność prawna została uznana przez Kongregację Spraw Kanonizacyjnych dekretem z 21 maja 2010 r. Konsulta Medyczna Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych na posiedzeniu 24 listopada 2016 r. uznała, że uzdrowienie było natychmiastowe, kompletne i trwałe, niedające się wyjaśnić w świetle aktualnej wiedzy medycznej. Komisja Teologów oraz Komisja Kardynałów i Biskupów potwierdziły ważność cudu, a Ojciec Święty Franciszek promulgował go swoim podpisem i tym samym otworzył drogę do beatyfikacji czcigodnej służebnicy Bożej Hanny Chrzanowskiej.

– Co w sposób szczególny sprawdzano w trakcie procesu na etapie rzymskim?

– Głównym celem „Pozycji o życiu, cnotach i sławie świętości Hanny Chrzanowskiej” było udowodnienie na podstawie zeznań świadków, którzy byli przesłuchiwani w krakowskiej części procesu, że służebnica Boża Hanna Chrzanowska praktykowała cnoty teologalne i kardynalne w stopniu heroicznym. Świadectwa te były jednoznaczne. Wynikało z nich niezbicie, że Hanna Chrzanowska w swoim życiu kierowała się wiarą, nadzieją i miłością. Boga stawiała zawsze na pierwszym miejscu, a relacje z drugimi budowała na zasadzie: „Miłuj bliźniego jak siebie samego”.

– W życiu Hanny Chrzanowskiej szczególną rolę odegrał ksiądz, potem biskup, a następnie kardynał Karol Wojtyła.

– Po wojnie Hanna Chrzanowska szybko się zorientowała, że swoje dzieło pomocy chorym musi związać z Kościołem. Wstępem do tego było odsunięcie jej od pracy dydaktycznej w Polsce Ludowej w drugiej połowie lat 50. ubiegłego wieku, najpierw w Warszawie, a potem w Krakowie. Znalazła wtedy nowe pole działania: organizowanie fachowego pielęgniarstwa domowego w ramach sieci parafii. Spotkała się wówczas z pomocą ks. Karola Wojtyły oraz z finansową pomocą archiprezbitera kościoła Mariackiego ks. inf. Ferdynanda Machaya. Bp Wojtyła bezpośrednio wspierał zaangażowanie Hanny Chrzanowskiej również w organizowanie wolontariatu do obsługi turnusów chorych. W okresie Wielkiego Postu w 1960 r. Hanna Chrzanowska odwiedziła z nim 35 chorych w ich mieszkaniach. Bp Wojtyła odwiedzał z nią także chorych, dla których organizowała rekolekcje w Trzebini i Staniątkach. Za jego pozwoleniem wprowadziła zwyczaj odprawiania Mszy św. w domach chorych. Zachowały się listy, które pisała do kard. Karola Wojtyły, a w których kładła mu na sercu kontynuację swojego dzieła i troskę o formację pielęgniarek.

– Na podstawie przeprowadzonych rozmów, lektury opracowań i świadectw można dojść do wniosku, że Hanna nie wyniosła wiary z domu.

– Urodziła się w szanowanej rodzinie, znanej z zaangażowania patriotycznego i dobroczynności, zasłużonej dla polskiej nauki i kultury oraz polskiego pielęgniarstwa. Ale jej rodzina była obojętna religijnie. Po latach w swoim pamiętniku wyznała: „Wzrastałam w atmosferze pomocy drugim. (...) Nigdy nie słyszałam, że się ją pełni dla miłości Boga i z miłości Boga. Nigdy nie powiedziano mi, że mam być dobra z powodu Boga i dla Boga”. Z upływem lat w jej sercu obudziła się wiara, którą pogłębiała w kręgu duchowości benedyktyńskiej – stała się nawet oblatką tyniecką.

– Wiara wskazywała jej kierunek działań?

– W centrum życia duchowego Hanny Chrzanowskiej były Ewangelia i Eucharystia. Osobiste spotkanie z Panem Jezusem uświadomiło jej, że posługa pielęgniarki jest powołaniem. Zrozumiała, że w tym duchu trzeba wychowywać pielęgniarki. Zależało jej bardzo na życiu duchowym pacjentów i pielęgniarek, dlatego dbała o ich duchową formację. Organizowała dla nich rekolekcje i dni skupienia, a także pielgrzymki. To ujawniało prawdę o jej osobistym życiu religijnym, stanowiącym fundament i sekret jej ogromnego zaangażowania.

– Co przy poznawaniu dzieła życia Hanny Chrzanowskiej było dla Księdza Dyrektora odkrywcze?

– Uderzające było to, jak od dzieciństwa Hanna Chrzanowska była ubogacona charyzmatem naturalnej dobroci i uczynności względem innych. Z tej drogi nie zeszła pomimo wszelkiego rodzaju trudności, przeszkód i trudnych doświadczeń życiowych, które ją spotykały. Była przecież córką profesora polonisty. Po maturze rozpoczęła studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zaliczyła dwa semestry, bo gdy się dowiedziała, że w Warszawie została otwarta Szkoła Pielęgniarek, natychmiast się do niej przeniosła. Można powiedzieć, że porzuciła coś wyższego na rzecz czegoś niższego. Była uzdolniona literacko, mogła w przyszłości zająć wysokie stanowisko w świecie nauki. Ona tymczasem wybrała posługę ludziom chorym, biednym i opuszczonym. W tej dziedzinie kształciła się w kraju i za granicą. Była na rocznym stypendium we Francji, potem pół roku w Stanach Zjednoczonych i miesiąc w Belgii. Wszystko po to, żeby lepiej poznać pracę pielęgniarki i uczynić ją bardziej skuteczną w polskich warunkach. Zdobytą wiedzą dzieliła się z innymi pielęgniarkami, pisała dla nich podręczniki, troszczyła się o ich formację zawodową i duchową. Napisała „Rachunek sumienia pielęgniarki”.

– A czego współczesny człowiek może się uczyć od Hanny Chrzanowskiej?

– Myślę, że w sobotę 28 kwietnia br. Kościół otrzyma błogosławioną, która każdemu człowiekowi wskazuje potrzebę nowej ewangelizacji i sposoby jej realizacji w każdym miejscu i w każdym czasie. Możemy się od niej uczyć wiary, poznawania Boga, nawiązywania z Nim kontaktu, pokładania w Nim ufności i miłowania Go całym sercem. Bo tylko wtedy będziemy mogli miłować bliźniego jak siebie samego, a tym samym czynić świat lepszym, bardziej ludzkim. Bł. Hanna Chrzanowska uświadamia nam, że nasze życie to przede wszystkim służba drugiemu człowiekowi, bo z tego zadania będziemy po śmierci rozliczeni. Świadectwem swego życia wzywa nas do bezinteresownego otwarcia się na potrzeby bliźnich, zwłaszcza chorych i cierpiących.