Edukacja katolicka – szanse i zagrożenia

Wiara musi przenikać życie

Przedstawiciel środowiska naukowego Kanady – prof. William Sweet z Uniwersytetu św. Tomasza i prezydent Światowego Związku Stowarzyszeń Katolickich stwierdził, że dopóki ludzie Kościoła nie zaczną wcielać w życie wartości chrześcijańskich, dopóty edukacja katolicka nie będzie mogła się rozwijać.

Niewątpliwie wielkim wyzwaniem jest odbudowa relacji rodzinnych. – Trzeba rozpocząć od wychowania rodziny do miłości chrześcijańskiej i wrażliwości na dobro, prawdę i piękno – podsumował prof. Sweet.
Innym wielkim zagrożeniem dla edukacji jest sekularyzacja i fragmentacja. Problem ten podkreślił w swoim wystąpieniu prof. Carlos Torrendell z Papieskiego Uniwersytetu Katolickiego w Buenos Aires.

Szkoły katolickie bardzo często rezygnują z życia religijnego i skupiają się na kształceniu rozumianym jako zdobywanie wiedzy i przygotowanie do zawodu, z pominięciem formowania ducha ludzkiego. Ponadto niepokojącym zjawiskiem jest rozdzielanie wiary od życia i kierowanie się wybranymi, wygodnymi poglądami ideologicznymi, a nie prawdą opartą na Ewangelii. Dlatego konieczne jest położenie nacisku na życie sakramentalne w ramach tzw. pedagogiki sakramentalnej, która pozwoli na to, by tchnienie Ducha Świętego mogło przeniknąć do wszystkich warstw społeczeństwa.

Siejący spustoszenie duchowe sekularyzm jest możliwy do przezwyciężenia tylko wówczas, gdy wychowawcy odkryją na nowo edukację jako powołanie, misję powierzoną im przez Boga. Nie można wychowywać do dojrzałości chrześcijańskiej, pomijając nadprzyrodzone przeznaczenie człowieka oraz dobro społeczności, w której żyje.

Kwestię tę poruszył prof. Carlo M. Fideli z Uniwersytetu Turyńskiego w wykładzie na temat kryzysu edukacji we Włoszech. Prelegent podkreślił, że tylko wtedy młody człowiek będzie dojrzałym chrześcijaninem, gdy w jego edukacji zachowa się harmonię czterech istotnych elementów: inteligencji, wolności, zdolności kochania i łaski chrześcijańskiej.

Rola autorytetów

Problemem samowystarczalności oraz źle pojmowanej wolności zajął się w wystąpieniu na temat: „Czy można być mistrzem dla samego siebie?”, prof. Enriqe Martinez z Hiszpanii, pracownik Uniwersytetu Abat Oliba CEU w Barcelonie. Postrzeganie siebie jako człowieka będącego w stanie zdobyć mądrość i umiejętności oraz dojść do pełni człowieczeństwa o własnych siłach prowadzi do utraty celu życia i ostatecznie do odrzucenia wszelkich autorytetów.

Idea samowystarczalności jest przyczyną kryzysu edukacji katolickiej i wychowania w ogóle. Myślenie o sobie w tych kategoriach jest absurdem. – Jak można nauczyć się mądrości, której się jeszcze nie posiada – zauważył prof. Martinez. Lekarstwem jest odbudowa autorytetów, polegająca od odkrywaniu przez rodziców i wychowawców własnej godności. Tylko ten, kto zna swoją wartość, może przekazać innym wartości nieprzemijające.

„Edukacja katolicka w USA – dlaczego kryzys?” – to tytuł kongresowej dyskusji panelowej. Prelegenci podkreślili problem wychowania przez pracę, który, niestety, staje się w Stanach Zjednoczonych jedynym wyznacznikiem katolickości. Pomija się w ten sposób wartość głoszenia Ewangelii. Podczas dyskusji postawiono pytanie: Czy można mówić o kryzysie wychowania katolickiego, podczas gdy na całym świecie wzrasta nieustannie liczba katolików?

Prof. Tom Michaud z Wheeling Jesuit University odpowiedział, że wzrost liczebności katolików nie idzie, niestety, w parze ze wzrostem świadomości wyznawanej wiary i rozumieniem istoty chrześcijaństwa. Dlatego konieczny jest nieustanny rozwój edukacji katolickiej, która pomoże nie tylko przyprowadzać do Chrystusa nowych wyznawców, ale uczyni obecnych bardziej odpowiedzialnymi, dojrzałymi w wierze chrześcijanami.